|
| |
Actvs. V.
Loisa. Nvtrix.
FOrtes tyranni, & quisquis excelsa procul
Euectus arce, sortis optatae sedes;
Securus esto: tristia, & fraudem, & dolum, &
Felicitati proximum quicquid mâli est
Nusquam timeto: restat vlterius nihil;
Fortuna vires fregit in nobis suas,
Nil seruat alijs: perdidi patrem semel,
At bis maritum: vidit eadem nos dies
Viduas & orbas: vidua nunc rursus feror:
Si possem & orba. relliquum est ipsi nihil
Sorti, vel in me. quid meos cohibes sinus?
| |
| |
Desiste nutrix. quid meos luctus vetas?
Desiste nutrix. quid meas premis manus?
Desiste nutrix. quantus est, quantus dolor
Qui incipere nescit! quid, quibusue lachrymis,
Quô, aut vnde primam luctibus sternam viam?
Ibo, Ibo nutrix, desine: ibo ibo, & ferar,
Vt siquid animae restet infelix sciam,
Amplectar artus, si quid, O si quid super
Experiar, ibo. desine ah nutrix, eo.
‘Alumna, primum pectoris motum rege,
Violentus ille est: surdus est primus dolor,
Caecusque & amens, ipse nec cedit sibi
Mox longiori cedet aetati tamen.’
Quid ah dolores tempori seruas tuos
Mox eluendos? ipsa quin aetas tibi es?
Quin ipsa longi temporis vicem subis
Et munus aeui, teque iam reddis tibi?
Desiste nutrix. cuncta nunc subeunt mala,
Veteresque curas suscitat recens dolor,
Desiste nutrix; noster exemplo caret
Paremque nescit nescit, aequalem dolor.
Tot dicta nutrix, cassa tot solatia
Vocesque tolle. desine, aut opem feras.
Reddas parentem, ne meum gemam virum,
Reddas maritum, ne meum gemam patrem.
Quid prisca refero? sufficit nunc vt gemam
Quod nunc peractum est. languor hoc nutrix mihi
Hoc illa mentis visa spondebant meae.
| |
| |
Nunc nempe credor. sera quam fides mihi est?
Properate famuli; cernite. an quicquam spei
Nobis relictum est? cernite. an vitae leuis
Modo restat aura? lapsa relliquias legam
Vitae fugacis, oreque os illud meo
Gelidasque tepidi pectoris latebras premam.
Permitte tantum. pallidis sed engenis
Germana maestos illius gressus refert.
Mens nosse casus ardet & refugit suos.
Agnosco vultus. loquitur infelix dolor,
Ille Ille sortis mutus est index meae.
Deficio nutrix corpus infelix humi
Lapsum, dehiscit, mensque sub tenebris latet
Vtinam aeuiternis. caeca nox oritur mihi
Incumbit ipsi. perdidit vires suas
Mens cum marito. Alumna, quid praeceps abis?
Alumna mentem recipe & extollas tuam.
Quid maesta luctu deficis princeps tuo?
Lugere nostrum est: munus haud recté meum
Praeoccupasti: munus inuadis meum.
Tibi maritus occidit; princeps mihi:
Plebeius iste luctus est, virum gemis
Commune nomen: nomen hoc vulgo patet.
Quaecunque noctem pura dispellit dies,
Flauamque Solis explicat magni comam,
Virum maritae demit, & natae patrem:
Viduus, vel orbus, quisquis est, sortem gemit;
| |
| |
At inter omnes: occidit princeps mihi.
Quod nomen illi luctui inueniet dolor!
Quis luctus ah est ille qui dici nequit?
‘O quam vario Turbine pessum
Gloria rerum sublimis abit?
Nempe insidiae, frausque, dolique
Sunt excelsae nomina sortis:
Lare priuati nequit exiguo
Fortuna parens varium tuto
Nimium magnae domui semper
Hei mihi quantos aethere vectus
Circum iugales Phoebus auratos agens
Casus tuetur, quotque scelerum nomina,
Dolosque caelo spectat, & fraudes suo,
Seram priusquam condat occumbens facem!
At nos profundas credimus solem tamen
Ferri sub vndas: ille nostris fraudibus
Contaminatum diluit Ponto caput,
Vultusque terris surripit lubens suos.
Hinc ille puras fluctibus mergens comas
Rubore circum fulgurat tinctus nouo:
Pudor ille nostri est: cernite aspectum Dei,
Pudibundus ille semper è terris abit.
| |
| |
LIBERTAS. SAVCIA
TEllus & aequor, languidique fluminum
Cursus & amnes: quique per Batauos pater
Trepidante multus Rhene prorumpis vado,
Vndas ministra. tuque qui terras tegis,
Magnoque maestus incubas aër solo;
Pluuijs perennes tristibus laxa sinus:
Lachrymis egemus. lachrymas caelum tuas
Adiunge nostris. vndique in nubes eas,
Incumbe terris. ipsa quin etiam tua
Duplicanda nox est: occidunt soles duo,
Tuus meusque: longa nox terras premat,
Vicesque solitas perdat infelix dies,
Facinusque condat. Hactenus malum tamen
Lugere potuit quisquis aspexit suum,
Intraque luctus constitit metas dolor,
Maiora geminus: nomen exceßit dolor
Lachrymasque nostras, fletus haud noster sat est,
Lugendus ipso maior est luctu dolor;
Minorque merito. digna quis luctu queat?
Moriuntur omnes: funere illius iacent
Quoscunque tangit: Funus est quisquis videt,
Et funus vrbs est: publicum funus iacet
Spectate ciues: quisquis haud didicit mori
| |
| |
Hoc teste discat. illa maiestas viri
Dictumque Marti pectus, atque horror soli
Ingens Iberi, cuius occursum ferae
Tremuere gentes, cuius inuictam manum
Grudij feroces, concidit iacet, iacet.
Adeste ciues: lachrymas iuro meas,
Et illud atra caede transmissum latus;
Inuictus ille est: saeua nec mors id negat,
Ipsumque lethum fraude superandum, docet
Nequijsse vinci. talis immanis Phrygum
Metus Ilijque, Troia quem nutans decem
Tremuit per annos, vltimus Priami gener
Sed iam sepultus: ille qui toruum Hectora
Potuisse vinci docuit, & mori simul;
Helenes mariti victima infelix iacet.
Talisque & alter ille Danaorum pauor,
Spoliator Asiae, ductor Argiuae manus
Adultero seruatus & taedae suae,
Intactus alijs, fraude superatus fuit:
Sed post trumphum: concidit victor domi
Bello superstes. Funus hoc funus iacet,
Fateor Philippe, dextera scurrae tamen;
‘Non potuit aliâ, teque vincendo male
Victum fateris. proh dolor, proh proh dolor.’
‘Priuata lachrymis damna defleri queunt,
At cum ruina totius quisquis iacet
Gemendus illi est: integer vires suas’
| |
| |
Expromat orbis, concidit, iacet, iacet.
Ingens cauernis mundus euulsis fremat,
Gemitumque reddat. tuque, tuque O fulminis
Potentioris magne librator Deus
Percurre vastas aetheris tonitru fores;
Condi minore moenia tantus nequit.
Haec tuba sepulto praeeat, immanem polo
Quae eiecit Otum, quaeque flammarum patres
Rursus parenti reddit caesos suae
Titanas olim. Vesper extremus tremat,
Ruptoque videat orbe quod fecit nefas,
At vos Batauûm corda, gens Neptunia
Obnubite atris hinc & hinc amictibus
Vrbem domosque: tota ferales gerat
Natura cultus, luctui angusta est nimis
Humana turba: si quis armorum comes
Ostro superbum cornipes tollit caput
Velamine atrum flebili radat solum:
Lugere non sat tota gens hominum sumus,
Accedat alter lachrymis nostris dolor.
Adeste ciues: patriae fulcrum iacet
Sopore tristi victus, O fatum, O dolor
Haec illa sedes mentis, hoc illud caput
Prudentiarum viua, dum vixit, domus,
Exceßit, abijt: restat illius nihil
| |
| |
Nisi auferendum, nil nisi abdendum solo.
Effodite tumulum, qui sit ambobus satis:
Tumulanda ciues patria, & patriae est pater.
Efferte funus. Praefica est magno duci
Natura rerum: funus hoc parui nihil
Admittit in se: scilicet princeps Dei
Iacet: vniuerso nomen illud nascitur
Aequale mundo. Sequitur & retrò venit
Oceanus atra flebile redundans aquâ,
Terramque pulsat tristis, & lachrymas agit,
Vt ante spumas. Sydera, & caeli vagum
Comitetur agmen, pompa feralis veni
Stellae minores. tuque qui caelum secas
Niueoque parum lacte distinguis polum
Aurate trames, caerula Heroum domus,
Genijsque magnûm destinate principum
Dimitte ciues cras recepturus tuos;
Hodie vacabis: igneae caelum faces
Rellinquite omnes: Hesperus maneat tamen,
Scelus execrandum querimur Hesperij soli.
Tuque igneorum magne signorum Leo
Regnatur, O qui flammeo motu minax
Chelas rapaces propter, & rictus feros
Horrentis Hydrae caede viuacis sua
Emergis altas igne vestitus iubas;
Defende nostrum: latius toruos polo
| |
| |
Protende vultus: O inauditum prius;
Leo Batauus tremuit, & fugam parat!
Tuque a Tonante passa stuprum, at faemina,
Lycaone prognata, descendas licet,
Nostroque longam Nereo sedes sitim,
Et pellicatus eluas sordes tui,
Vt pura venias: si lubet, natum trahe;
Vel cum sagittis: nulla fraus maior potest
Nobis timeri, concidit, iacet, iacet
Cüi cauere nostra consueuit fides.
At tu Boote plaustra tantisper tua;
Solitumque cursum cohibe, & in terras eas,
Mox axe funus illud extollas tuo,
Diuisque fraudes omnibus monstra nouas,
Artemque Iberam. tuque vocalis lyra
Fidibus remißis carmen infelix sona,
Tuumque cantu demereri denuo
Delphina discas, iungat vt latus tibi,
Neptuniosque transuebat dorso choros
In iusta nostra. tuque qui consors lyrae
Illustre caeli Cygne praetentas iter,
Nixusque in alas aureo emergis polo;
Fatale triste voce moduleris melos:
Sed quale ripis flebilis Caystrijs
Tepidis in vndis morte vicina sonat,
Lateque canta; concidit, iacet iacet,
| |
| |
Cor Illud orbis, magna Belgarum salus.
Adeste ciues. quis feretro huic graues
Supponet humeros? ponderi quis par erit
Molique tantae? sidera haud vltra moror.
Namque ille caelum qui labantis in modum,
Similisque fesso magnus Alcides tenet
Totus remisso lapsus occumbet genu.
At tu pudicae magne Pleïones nepos,
Tegeatice ales: inter errantes globos,
Interque Diuos, inferosque, qui subis
Totidem labores; huc auum sistas tuum,
Illum potentes caelifer qui sustinet
Defessus axes: mundus interea licet,
Totumque ruptis postibus caelum ruat.
Nihil moramur. concidit, iacet, iacet
Ille orbis ingens splendor, O fatum, O Dei,
Spectate ciues: pileum hic linquo meum
Iuxta cadauer illud, vt sacras procul
Secum sub vmbras ille qui dedit ferat.
Quin & capillum verticis messem mei
Quem tum totondi, rasa cum primum coma
Solenne sortis munus addecuit meae,
Mando sepulto. crinibus totum meis
Vestire circum corpus infelix iuuat,
Ah funus illud, funus illud O Dei.
Nunc hoc fauoris munus extremum ferat,
| |
| |
Quin me quoque ipsam; perdita a vobis eo
Proscripta ciues, exul à vobis eo.
Valete ciues, sancta libertas abit.
Spes nostra cecidit, concidit, iacet, iacet,
Quo me immerentem mittitis Dj? quo ferar?
Gressumue referam? Sarmatarum vltra niues
Tanaimque & Istrum, vel remotas horridi
Boreae pruinas? quo nec humanum gelu
Indulget adytum, nec pedum vestigia
Hominumue passus Schyticus admittit rigor?
Inter cauernas, vel ferarum tristia
Spelea vultus obruam terra meos.
Pertaedet hominum; perfidam fraudem & nefas,
Tristeisque caedes cernere haud vltra queo.
‘Valete terrae. tot truces inter feras
Lupasque, & vrsas, & graues minacium
Iras leonum, & ora toruorum boum
Nil terra domino tristius gerit suo.
Homo omne monstrum est: ille nam celat feras
Quotquot timentur, ille crudeles leas
Lupasque & vrsas, pectore obscuro tegit.’
Valete ciues, sancta libertas abit,
Abiuit ille, quem videtis hic tamen,
Abiuit ille, praeuium è terris sequor.
Valete ciues. sancta libertas abit.
Finis
|
|
Auteursrechtvrij