Emblemata moralia

[fol. A2v]

[Die hem selven kennen leert,
Alle ding ten besten keert]

Die hem selven kennen leert,
Alle ding ten besten keert.

DE schoon geveerde Pau met sijn vergulde oogen,
Zijn staert, wijt uytgespreyt, hoovaerdich sal vertoogen,

Doch als hy dan met vlijt op sijne pooten siet,

Zijn wiecken hangen laet en acht zyn schoonheyt niet.

Waer henen met u pracht ò sterffelijcke menschen?
Hebt ghy by na nu schoon al watter is te wenschen,

Denct dat des werelts vreucht in rou gestadich keert,

Aenmerct u broosheyt doch, u selven kennen leert.

Tout fait à droict,
Qui se cognoit.

LE Paon estoilé magnifiquement braue,
Fait parade en zonnant d'une demarche graue,

Mais ses pattes voyant, estans si difformez,

Cessant de piaffer n'estime ses beautez:

Ou tendez vous mortel? a quoy vostre arrogance?
Encor qu'auez desia des biens en abondance,

A te Cognoistre aprend, Car le plaisir mondain

Change en mille douleurs, le tout est incertain.

[fol. 1r]

Nosce te ipsum.

⁺Kendy u niet, ghy schoonste onder de wijven? so gaet henen uyt op de voet-spooren der Schapen,
ende weydet uwe Bocken,

Si tu ne te cognois, ò belle entre les femmès, sors par les pas du berçail et pais tes cheureaux.

+ Sal. Hoge lied 1 Cap. s.v.

[fol. 1v]

Wtlegginghe.

DIt Voor-beelt vanden Pau vermaent ons, dat wy ons selven moeten leeren kennen, sijnde de selve kennisse de gront-vestinge vande wijsheyt, ende den wech tot alle goet. God, de natuir, de wijse ende de gantsche weereldt, vermanen den mensche met woorden ende wercken dat hy leere hem selven kennen, wie hem selven niet en kent, gaet sich selfs te buyten, verradet ende berooft hem selven, derhalven salmen sich in sich selven sluyten, sich selfs ondersoecken ende kennen geliick de Poët seyt

Nec te quaesieris extra.
Tecum habita vt noris quam sit tibi curta supellex.

Soect u niet buyten, woont by u selfs op dat ghy weten moocht wat u huysraet vermach.

De kennisse van sich selfs is mede de rechte leere uyt den Hemel ghedaelt, om beter tot de kennisse Godes te komen gelijck Iuvenalis in syn 2. Satyra schrijft

E caelo descendit, Nosce te ipsum.

Het welc Cicero bevesticht daer hy seyt.

Nam qui se ipsum novit, aliquid se habere sentiet divinum.

Want die hem selven kent sal gevoelen wat Goddelijcx te hebben. waer over voor den Tempel Apollonis (die by de Heydenen voor een God des lichts ende wetenschaps gehouden werd) in gulde letteren gheschreven stont Nosce te ipsum. Gelijck een vermaninge Godes tot alle menschen, te kennen

[fol. 2r]

gevende dat wie toeganc in den Tempel hebben wilde, hem selven kennen moeste, wie doch hem selven niet wil leere kennen, is waerdich verstooten te worden, geliic Salomon in syn hooge lied seyt, want men behoort syn eygen feylen te kennen, eermen een ander berispet. Om wijs te worden ende geruster leven te leyden, hoeven wy van elders geen onderwijs als van ons selfs, waren wy goede Scholieren wy souden uyt ons selven meer leeren, als uyt alle de boecken, wie gedenct syne voorgaende haesticheyt ende gramschap, ende wel overweecht hoe wijt hy daer doore vervuert is sal door sulcx overdencken, voor dese qualen meer verschricken, die schouwen ende haten, als door alle het ghene Aristoteles ende Plato daervan konnen seggen, wie bemercken ende overdencken wil wat hem by siin leven overkomen ist, wat hinder hy van vele spreken geleden heeft, hoe hy ghedreygt is geweest, wat oorsaken hem van den eenen staet in den anderen gebrocht hebben, &c. sal hem toerusten tegens de toecomende veranderingen ende qualen die hem andersins overcomen mochten, sal sich tot alle zedicheyt begeven, sal niemanden verstooten ende niet aenvatten boven siine macht, ende alsoo verkrijgt hy vrede ende gerustheyt, ten kortsten wy hebben geen schoonder spiegel ofte boeck als ons selven, soo wy daer in studeren na behooren, houdende altijt de oogen op, om ons selven te bespieden.