Pest-spieghel(1602)–Zacharias Heyns

1. Handeling. 3. Verschoning. Verkeerde meyning. Sondich bedrijf. Goed aert.   Ontset u niet mijn vrient, wy zijn den mensch ghemeen,   Dus bid ick wel verstaen, soo dient u mijn gheselle,   Op dat ghy raken meucht in uwen eersten staet.   Sondich bedrijf.   By my soo vintmen vrient oock al te dicwils baet,   Ick wete goeden raet // om geldeken te cryghen,   En dese conste siet wil ick voor u niet swyghen   Want men gheen broodt voor de vrienden en spaert.   Verkeerde meyninghe.   Volght ghy hem naer so zijt ghy wel bewaert,   Hy is goedt van aert // als men seer wel can mercken,   Hy can zijn broodt winnen sonder veel te wercken   In alle percken // is hy wel bekendt.   Sondich bedrijf.   Wilt ghy dat ick u blyve ontrent   Ghy wort noch verwent // door mijn bedryven   Ick sal u de borsse seer corts weer styven   De ronde schyven // schoon van coleure,   V weer sullen helpen uyt allen ghetreure   Van als hebt ghy keure // neemt ghy my aen.   Verkeerde meyninghe.   Maer siet doch hoe desen blutten blijft staen   Men wilt hem de pap in den monde steken,   En noch en derf hy niet eens spreken,   Wat mach hem ghebrecken, hy moet wel wesen dwaes.   Goed aert.   Met sinnen vrienden: och ghy maect te veel geraes
[fol. Avijr]
Niemant en heb ick noch hier om hulpe gebeden,   Dan God der Heeren Heer, den lieven God der vreden   V meyning is verkeert: dus maeckt ons geen ghekijf.   Sondich bedrijf.   Luy roepen Joncker is den aert van een quaet Wijf,   En stelt u daerom niet als den vervolghen,   Maer wilt my (daer's mijn handt) vryelijck volghen,   Soo en wordt ghy de werelt tot gheenen spot   Men seyt: helpt u selven so helpt u Godt   Men moet sich om't goedt al wat onderwinden.   Goed aert.   Ick wete wel het ghelt en is soo niet te vinden,   Den arbeyt hope ick doch den cost my gheven sal.   Verkeerde meyninghe.   Lieve vrient, voorwaer ghy zijt wel half mal,   Wat batet doch al? Want wordt ghy cranck   Soo moet ghy wel, jae al ist teghen danck   Een ander bidden, oft deerlijck vasten.   Sondich bedrijf.   Daerom by tijts soo moet ghy toe tasten   Sulcx oyt wel pasten // voor een cloeck man   Tis goedt datmen wat stofferen can   Als nu en als dan, jae tot allen stonde.   Verkeerde meyninghe.   Leughen om beters wil en is gheen sonde   Want ghy daer med' u huysghesin behouwen conde.   Sondich bedrijf.   Dats alhier in stadt den rechten vondt:   Want men compt daer door tot grooter eeren.   Verkeerde meyninghe.   Jae die voor eerst niet en can lieghen leeren,   En van bedrieghen keeren // wil zijn ghemoet   Die crijghter selden oft seer spade goet   Sondich bedrijf.
[fol. Avijv]
Dies wat ghy doch doet volcht my by lijf // na.   Goed aert.   Ick segge u wijct van my ghy sondich bedrijf // dra   d'Ongodlick quaet vermaen heb ick te wel ghehoort,   Ick wil so veel ick mach my stellen alst behoort,   Ghy sult my geensins nu met schatten doch becoren   Tis beter arm van goedt als lijf en siel verloren,   d'Almachtich God en laet den zynen niet in noodt   Daer hy de monden schept bestiert hy oock het broot.   Siet Christus selver spreect, de Raven ende Crayen   Die onsorchvuldich zijn en saeyen noch en mayen,   De Heere voedtse doch: het Leliken opt veldt   Int groene bladt gewaet schoonverwich is ghesteldt   Daer't nochtans niet en spint: hier me wil ic bewysen   Dat u den Vader meer sal cleeden ende spysen,   Zoect eerst het Rijcke Gods en uwen Heer genoecht,   De rest sal t'zyner tijt u worden toeghevoecht,   Hier op soo staen ick vast, tis mijn gheloof oock mede.   Verkeerde meyninghe.   K'en hoorde mijn daegh' noyt vreemder sede   Het ghene den Apostelen is voorgheleydt   Meijndt hy het zy hem mede toegheseydt   Gaet u slechts daer ledich neder stellen   En siet dan hoe u de spyse sal quellen   Al is u gheloove noch eens soo sterck.   Goed aert.   God wil wel dat wy hem aenroepen voor ons wert,   Maer niet dat wy daerom hier sullen ledich leven   Neen, neen, hy heeft ons siet de middelen ghegheven,   Doch wel soo seghent hy den arbeydt oft het landt,   Der gener die zijn Rijck houdt voor den besten pandt,   Dit is het gheen ick seg, dit is recht mijn ghevoelen.   Sondich bedrijf.   Dien moet ducht ick die sal u wel verkoelen
[fol. Aviijr]
Adieu heerschap, adieu.   Verkeerde meyninghe.   Als wy weer comen ist op een nieu.