Logo DBNL
Gedichten (1981)

Gedichten

(1981)–Willem van Hildegaersberch–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

+XCI. Van tween bomen.

 
Hi donct mi sot ende ongheleert,
 
Die sinen sin te vaste keert
 
An dinghen die verganelic sijn.
 
Rouwe, zorghe ende pijn
5
Heeft hi daer of dieke te loen.
 
Hier en is chierheit gheen soe schoen,
 
Die ons hier langhe blijft ghestade,
 
Anders dan die Goods ghenade,
 
Die blijft ons durich tonsen baten.
10
Aertsche dinghen moeten wy laten,
 
Tsy ons lief of tsy ons leyt!
 
Een wijs man heeft mi dus gheseit:+
 
Wat een in minnen meest begheert,
 
Daer is hem dicwijl of bescheert
15
Sonder twifel meerre lyden,
 
Dan of hijs nye tot ghenen tyden
 
In sinen sin en had vercoren.
 
Selden schiet een meerre toern
 
Dan in een dinc dat hi verkiest;
20
Want hoeneer dat hi dat verliest,
 
Soe moet hi rou int herte draghen.
 
Exempel wil ic hier ghewaghen,
 
- Een yghelic verstae mi wel, -
 
Wat eens een goetman ghevel
25
+Mit enen boom, die sonderlinghen
 
Voer enich ander aertsche dinghen
 
Gheminnet wert van desen man;
 
Hi en meender niet te scheiden van.
 
Lieten God in sinen staden,
30
So goede vrucht plach hi te laden
 
Van smake ende ooc van aenzien.
 
Hier om had hi den boom allien
 
Voer ander bomen seer ghemint,
 
Recht als die moeder doet haer kint,
35
Dat si qualiken laten mach.
 
Langhe tijt ende menighen dach
 
Sette die goede man sijn begheren,
 
Als hi mit vroechde wilde hoveren,
 
Rustede hi onder desen boom;
40
Daer toe dede hi nemen goem
 
Hoe die boomgaert was behoet,
 
Al dair die rijcke boom in stoet,
 
Die hi lief hadde ende waert.
 
Hi dede den boom ende den boomgaert
45
Sonderlinghe wel bewaren.
 
Een groot ghetal van langhe jaren
 
Stont die boom al ommetrent
 
Onghescaet ende ongheschent,
 
Mit groenen bladen om betoghen.
50
Natuer die gheeft een groet vermoghen,
 
Si werct in bomen, si werct in crude,
 
Si werct in alrehande lude,
 
Soe deedsi oec in desen hof
 
Anden boom, die sulken lof
55
Ghegheven wert by horen scouden.
 
Natuer die machs een deel ghewouden,
 
Hoe die vruchte sal ghedyen,
 
Als ghi mi hebt horen lyen,
 
Mar God is meester boven al.
60
Wattie natuer wercken sal
 
Of ye ghewracht van aenbeghin,
 
Dat heeft hoer God ghegheven in
 
Ende gheschepen, als een heer
 
Die machtich is van wiser leer.
65
Die rijcke boem, daer ic of ruere,
 
Quamen voert van sijnre naturen
 
Jonghe bomen van jaer te jaren,
 
Diemen enten hiet daer naren
 
Totter tijt, suldi verstaen,
70
Dat si vruchten voert ontfaen,
 
Dan hieten si bomen in horen namen
 
Nader vrucht daer si of quamen.
 
Ende als die man in sijn proeyel+
 
Jongher enten had een deel,
75
Ende sijn boom al dier ghelijcke
 
Schone stont van bladen rijcke,
 
Doe dancte hi Gode ende hilt hem vroe;
 
Mar ten stont niet langhe alsoe,
 
Want thants daer nae soe quam gheslopen
80
Een worm, die heeft den boom becropen,
 
Dat hi vrucht noch blade en droech.
 
Doe wast den goedeman onghevoech
 
Sinen boom te scouwen an;
 
Hi deden houwen ende van daen
85
Voeren, daer hijs niet en sach,
 
Die boom, die hi te minnen plach.
 
Die jonghe vruchten, die daer bleven,
 
Dede hi houden ende gheven
 
Alsulc ghenoot van horen doen,
90
Dat si in bladen bleven groen;
 
Mar hi en minnedese niet soe zere,
 
Als of die boem in sulker eer
 
Waer ghebleven als hi was,
 
Doe hi die vruchten daer of las,
95
Al daer die jonghe sproten nut.
 
Voirtan willic overluut
 
Openbaren wat ic meyne,
 
Al roer ic desen boom alleyne.
 
Tis onrecht dat goede kinder
100
Achterdeel of groten hinder
 
Sullen hebben inder tijt,
 
Of horen smadelic verwit,
 
Om dat hem douders qualiken tieren,
 
Op dat si hem selven wel regieren.
105
Dorre telghen selmen houwen,
 
Om dat si lelijc sijn te scouwen
 
Byden groenen die daer bliven.
 
Soe wye den bosen mach verdriven
 
Behouden tsijns, die is wel ontladen.
110
Vrouwen, die hem laten raden
 
Heymelyken dit of dat,
 
Tsy om lieve of om schat,
 
Aldaer hoer eer om wert versmaelt,
 
Die bliven haestelijc verdwaelt,
115
Want si staen in crancker hoede.
 
Dus radic elken vrouwe goede,
 
Dat si hoer reynicheit bewaren,
 
Soe moghen si hem openbaren
 
Claerlijc als dat sonnenschijn.
120
Twas een vyantlic venijn,
 
+Al daer die bome om bleef verloren,
 
Die langhe tijt al daer te voren
 
Soe goede vruchte plach te draghen.
 
Dies ghelijc soe machmen claghen
125
Een wijf, die heeft een goeden man,
 
Al daer sy kinder winnet an
 
Vier of vive, ses of seven,
 
Ende leefter by in goeden leven
 
Twintich jaer min of meer,
130
Entaer nae overghift hoer eer,
 
Die slacht den boem, daer ic of seide.
 
Al quaem sire bi in groten leide,
 
Des had si een deelkijn wel verdient;
 
Want si horen trouwen vrient
135
Overgheeft ende anders kiest
 
Te minnen, daer si an verliest
 
Hoer eer, hoer guet, hoers mannes hulde,
 
Die sy mit gherechter schulde
 
Onderdanich wesen sonde
140
Al hoer daghe mit goeder houde.
 
Sonde recht na reden plien,
 
Die man die mochtse voert nae dien
 
Van hem wisen sonder sonde,
 
Totter wile, totter stonde
145
Dat sy beteren wil haer leven:
 
God vergaf, men sal vergheven,
 
Want alle zaken staen by reden.
 
Men leest van hem die veel misdeden
 
In doude wet ende inde ny,
150
Ende nochtan namaels werden vry
 
Van zonden, zuver ende reen:
 
Daer was Maria Magdaleen,
 
Een sondich wijf ende zeer besmet,+
 
Hoer berou ende hoer ghebet
155
Dwoech die sonden weder ave.
 
Dat God die sonden niet vergave,
 
Soe souden wy alle verloren bliven,
 
Beyde mannen ende wiven.
 
Die wise worden wel becoort
160
Of op ene tijt verdoort,
 
Dat si dinghen avonturen,
 
Si en dedens nae om gheen besuren.
 
Ic prise den sondaer int bekeren;
 
Want hi, die heer is alre heren,
165
Die heeft ghesproken dat hi meent:
 
Soe wye sijn zonden hier beweent,
 
Daer en wert gheen oerdel of gheseten,
 
Want hi wilse thants vergheten.
 
Hier om soe sel een yghelijc
170
Vergheven hier al op eertrijc
 
Sinen wedersaet mit trouwen;
 
Op dat hi crijcht een gans berouwen
 
Mit goeder herten sonder vensen,
 
Soe en selmen daer niet vorder om pensen,
175
Men saghen echter meer misdoen.
 
Want God brocht selve die zoen
 
Vanden eweliken twy,
 
Ende om dat die zoene salich sy,
 
Soe sellen wy zoenen ende vergheven,
180
Willen wy crighen ewich leven,
 
Dat God den mensche heeft bereet,
 
Alsoe ons Willem heeft gheseet
 
In veel materien, die hi ruerde,
 
Die wijl dat hem sijn leven duerde.

Vorige Volgende