Gedichten

⁺CXI. Ic bin al moede, ic wil gaen rusten.

Ic bin al moede, ic wil gaen rusten,

Van des mi wilen plach te lusten
Des wordic sat, en weet niet hoe.
Oft al om niet is dat ic doe,
Wat sel dan arbeit onderstaen?
Veel te yaghen sonder vaer
Dat maect int leste onghenuecht.
Werck ic salicheit nochte duecht,
Soe ist al arbeit teghen spoet.
Schone exempelen ende goet
Heb ic ghesproken voerdeu heren:
Al mijn dichten ende leren
Is gherechticheit ende eer,
Die betaemt wel elken heer,
Hadsi mijn leer te recht onthouden,
Als si alle billics souden.
Voert soe heb ic openbaert
Den soeten pat ten hemel waert,
Hoe schoen hi is, hoe saft te treden,
Ende wiere in gaet, hi is wel te vreden.
Sonder nijt ende sonder toern
Soe hebsi al dat best vercoren,
Diere in wanderen te tyde.
Die vuyle pat an dander zyde
Ter hellen waert heb ic bewijst,
Hoe zeer den goeden daer of grijst,
Die hier gherechteliken leven.
Alsmen moet voer toordeel beven,
Daer elc sijn werck voer hem siet,
Soe kennen si wat hem is gheschiet,
Die hier gheen vrese en willen draghen,
Ende altoes prisen hoer behaghen
Op een wanckel toeverlaet.
Den pat, diemen ter helle gaet,
Dats hoverde ende nijt,
Daermen bi vallet ende glijt,
Ende nerghent vast gheleide en heeft
Te comen daermen ewich leeft.
Die ghiericheit maect ons oec den pat,
Die altoes vuyl is ende glat;
Want hoveerde, nijt ende ghierichede
Die en wercken salicheit noch vrede.
Veel toepaden vintmen meer
Ter hellen waert, des ducht ic seer,⁺
Die mi verdrieten al te noemen.
Ic hoer die sulke hem beroemen,
Datse mit wille volbrenghen moghen
Wercken, die niet veel en doeghen
Ende beter waren oughewracht.
Verkeerden wil, wreet in macht,
Is dat die wech van caritaten?
Mochtwy hier malcander haten,
Entaer mede hemelrijc ghewinnen,
Wye soude dan den anderen minnen
Of doecht bewisen tenigher stont?
Mar God, dien alle dinc is cont,
Die heeft al anders wat gheleert,
Doe hi stont alsoe bezeert
Verduldelijc an teruce al naect,
Vanden Yoden seer mismaect:
Hi bat den vader voer tghediet,
Die hem deden sulc verdriet.
Hier soudwy exempel nemen aen,
Al waer ons oec een deel misdaen,
Niet al te wreken hier int leven.
Wilwy malcander niet vergheven,
Hoe crighen wy dan ten lesten stonden
Verghiffenis van onsen zonden?
Dit is tpunt dat ic myen,
Daer die luden op achten clyen:
Dat after hoert, dat keersi voer.
Dus clop ic veel an doofmans doer,
Al roep ic lude, en mach niet in;
Hier om sprac ic in mijn beghin:
Ic wil gaen rusten, ic bin moede.
Die mijn reden wel verstoede,
Die soudt bekennen, seidic waer,
Doch die waerheit is soe in vaer,
Si en weet langher wat begripen.
Als die tijt beghint te slyten
Ende ten ende comt van onsen daghen,
Soe soude hem weldoen wel behaghen,
Die nu op weldoen luttel achten
Ende altoes nade wrake wachten,
Soe mit wercken, soe mit rade.
Den vuylen pat van grade te grade
Den treden si, wat si tende vinden.
Mochtmer dan een doec om winden

+ H. fol. 125 b. c. B. fol. 120 a. b.

+ H. fol. 125 c. d. B. fol. 120 b. c.

[p. 237]

 

⁺Mit subtijlre schalkernye,

90

Of ondringhen mit partye,

 

Alst daer op een scheyden gaet,

 

Soe waer schalken wisen raet

 

Seer te prisen ende te loven;

 

Mar die rechter van hier boven

95

Die en wilse niet langher sparen,

 

Si en moeten sterven ende varen

 

Elkerlijc op sijn verdient,

 

Soe en is daer ghelt, maech noch vrient,

 

Dat hem comen mach tontset.

100

Die daer bevallet onder tnet,

 

Dat hem die bose heeft ghespreit,

 

Dien mach wel rouwen sijn arbeit,

 

Die hi doer hem ye ghedede;

 

Want God ende sijn gherechtichede

105

Die staet op hem selven vry,

 

Ende wye hem dient, die minnet hi,

 

Ende oec en heeft hi nyemant leet.

 

Mar die hem selven is soe wreet,⁺

 

Dat hi willens wort misdadich

110

Tieghens die waert, - die hem ghenadich

 

Is eude gheerne bliven soude,

 

Waer dat sake dat hi woude

 

Doen, als daer toe behoert, -

 

Ghenoecht hem niet, hi trecket voert,

115

Daer hi swerlijc wert ontfaen,

 

Die weert ghedoechtet ende laten gaen.

 

Aldus soe staet die mensche te ganghe,

 

Hi en darf niet comen bi bedwanghe

 

Te hemelrijc, hi en wilre wesen,

120

Of ter helle, als wy lesen;

 

Wanttie vrye wille is sijn,

 

Themelrijc, der hellen pijn,

 

Dat mach hi scheyden ende kiesen.

 

Wat wil hi dan claghen sijn verliesen,

125

Of hi hem selven schade wijst,

 

Dat sijn ghelucke spade rijst?

+ H. fol. 125 d. B. fol. 120 c.

+ H. fol. 125 d.-126 a. B. fol. 120 c. d.

90 ontdringen. 95 dan n. 98 isser g. m. no v. 101 D. d. b. daer h. g. 2 Die 3 Dat. 5 staen o. hoer s. 6 d. m. my. 7 Ende ontbr. Vs. 109 tweemaal geschrevenbij H. 10 Tegen den w. 11 Is ende g. H. die g. 14 Genueget h. n. ende trect v. 15 smelic. H. suverlijc. 16 leet hem g. 18 H. bi ontbr. 19 wilder. 20 Noch ter hellen. 21 Want den vrien w.
Tit. Tussen den w. ende w. 1 Ic e. w. 3 Die en. 9 Wanneer. 10 Alsoe is. 13 W. s. e. nemens. H. nemants. 15 of w. 16 Ende s. 17 tonrecht. 18 W. h. d. heren. 23 S. m. s. kiesen o. 26 heer. 31 dus. 32 ende die w. H. die ontbr. 33 Ende w. m. v. die s. genaken. 34 dat b. 35 Ende h. G. s. aldus g. 38 H. ghen. 39 Die w. die g. s. g. 42 den wil.