Gedichten

⁺CXVII. Hoemen tende sal kennen voer tbeghin.

Een goet beghin dat salmen keren,

Soe dattet eynden mach in eren,
Dan ist middel wel behoet.
In allen werken diemen doet,
Soe selmen tende voer tbeghinnen
Een deel mercken ende verzinnen,
Watter na of mach gheschien.
Der heren macht ende hoer ontsien
Dats een oerbaerlijc bedwanc,
Op datse gaen den rechten ganc,
Alsoe hem God gheboden heeft.
Ter werlt en is gheen heer die leeft,
Heeft hi macht, si en comt van Gode.
Al staetet volc tot sinen ghebode,
Men sel God die macht belyen,
Soe moechse best in eren dyen;
Want God en eyscht den heren niet,
Dan hi wil dat recht gheschiet
Alden ghenen diet begharen.
Wil dan een heer hem wel bewaren,
Soe sel hi nemen vroeden raet,
Dats een zeker toeverlaet.
Waer die vroede te rade gaen,
Daer moet recht op reden staen;
Ende waer dat recht op reden staet,
Daer rechtmen ghewelt ende overdaet,
Dat maect den alrebesten vrede
Tot Gode ende ter welt mede.
Die wise vroede kennen twaer,
Dat en gaet gheen man te naer,
Die recht begheert ende reden mint.
Datmen twaer wel ondervint,
Soe machmen rechte mate draghen,
Daer comt die menighe voer u claghen,
Ende roepen lude om grote wrake,
Die meest misdaen hebben inder zake.⁺
Hoordmen twaer an beyden syden,
Dats een zeker toevertyden.
Byder tale ende wedertale
So proeftmen varinc alte male
Wye dat recht of onrecht heeft
Naden tuuch die reden gheeft.
Waermen reden niet en kent,
Daer en heeft recht geen fondament,
Want reden wijstet beste recht.
Is een heer van Gode een knecht,
Soe sel hi al ghelijcke staen,
Ende gheen partye nemen aen
Dan mit hem die reden mient,
Soe is hi alder gheenre vrient,
Die gaern in rusten leven souden.
Dus soe mach een heer ghewouden
Mit sinen wisen vroeden rade,
Dat elcman schuwet overdade.
Sel een heer partye slechten,
Soe moet hy scharpelijcken rechten
An beyden zyden die misdoet,
So denct elc in sinen moet:
‘Ic wil my wachten voer misdoen.’
Dus mach een heer wel maken zoen
Mit goeden rechte ende bescheide:
Om lanc so dancsi en alle beyde.
Wye den anderen set te vreden,
Al danct hijs hem, tis goede reden.
Enen goeden here mach wel lusten,
Dat hi sijn volc set in rusten,
Wanttet is sijns selfs profijt.
Ghevel hem enich wederstrijt
Jeghen ander vreemde heren,
Hi mach te bet sijn onrecht keren.
Eendrachtich volc heeft dic ghewonnen
Des partyen niet en connen

+ H. fol. 130 d. B. fol. 129 a. b.

+ H. fol. 130 d.-131 a. B. fol. 129 b. c.

[p. 247]

 

⁺Wel gheerighen of verwerven:

 

Wat onreen is dat moet hem derven.

75

Als deen wil hier, dander daer,

 

Soe valt elc sijn deel te swaer;

 

Mar stonden si eendrachtich wel ghepast,

 

Elc die droeghe wel sijn last.

 

Dus seg ic noch, als ic sprac eer:

80

Eendrachtich volc een goeden heer

 

Te hebben, dats een vaste muer,

 

Die niet en staet in davontuer

 

Nu te vallen ofte morghen;

 

Mar partyen staen altoos in zorghen,

85

Want God die is hoer wederpaert,

 

Hi en heeftse weder lief nochte waert,

 

God mach al sijn vrienden vlyen

 

In hemelrijc, dan die partyen,

 

Die en can hi niet te gader voeghen.

90

Of si dan Gode niet en ghenoeghen,

 

Wyen moghen si ghenoeghen dan?

 

⁺

 

Mar den ghenen, daer si hem keren an

 

Na bewisinghe van horen wercken,

 

Soe machmen prysen ende mercken

95

Wairwaert dat si sijn ghekeert.

 

Hi en is ter wijsheit niet ghelcert,

 

Die veel op sinen kerfstoc haelt.

 

Wortet lach niet betaelt,

 

Soe mochtmen schandeliken manen.

100

Wat wy dencken, wat wy wanen,

 

Wy moeten al ter rekeninghe.

 

Die hier partyen onderlinghe,

 

Dien hebben daer gheen grote macht.

 

Dus is hi wijs ende wel bedacht,

105

Die hier sijn rekeninghe maect,

 

Datse daer blijft onghelaect.

 

Waer namaels schade of mach gheschien,

 

Dat waer te tyde best voersien.

+ H. fol. 131 a. b. B. fol. 129 c.

+ H. fol. 131 b. B. fol. 129 c.

74 Dat o. i. des m. 81 dat sijn v. mueren. 82 D. niet en s. i. avontueren. H.D. moeten s. 85 die ontbr. 86 l. no w. 87 vriende. 88 die ontbr. 89 hi ontbr. 90 dan ontbr. 91 Wie m. se wel g. 92 Mar ontbr. 93 N. b. hoere w. 94 S. m. prueven. 98 Wordet ghelaech n. wel b. 99 scandelijc. 100 W. w. d. ofte w. 3 Die en. 6 Soe d. 7 mocht.
2 laken. H. lake. 3 H. noden. 12 woerde voel l. z. 14 lude. 17 soude. 19 D. die w. 21 S. m. voel d. w. v. G. 23 G. g. of s. b. 25 W. af s. 26 Die w. 28 ten is m. 29 Dit. 32 onredelijc. 33 Ende g. w. in v. 34 al ontbr. 36 anxtelijc voersien. 40 S. w. reden dat b. g.