Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2 (1977)

Informatie terzijde

Titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2
Afbeelding van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2Toon afbeelding van titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (9.29 MB)

XML (2.63 MB)

tekstbestand






Editeur

H.W. van Tricht



Genre

proza

Subgenre

non-fictie/brieven


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

(1977)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Tweede deel


Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 53]
[p. 53]

384 Aan Justus Baak.

1 Mijn Heer en Broeder,

 

2 Gisteravondt had ik schrijvens aan U E. in alle yl afgeveirdight op 3 hoope dat het dezen morghen, met een veerschuit voortgeraakendeGa naar eind3 4 den ingeslooten aan den Heer van Zuilichem, over weg zoudeGa naar eind4 5 helpen, om wat naader bescheits van 's Prinssen reize en herwaarts- 6 koomst te moghen krijghen. Heden aan den middagh komt de 7 Schipper zeggen, dat 'er geen vraght is, en hy derhalven aan landt 8 blijft. Waar over op d'uwe van gister en eergister bet stuxwijzGa naar eind8 9 zal konnen antwoorden by dezen.

10 Den lessenaar zijnen wandel naakuijerende met overleg, oordeelGa naar eind10 11 dat de verscheide beweghenis desselven, wel zoude konnen verzintGa naar eind11 12 worden, maar tijdt behooren tot het raamen van de verdeelinge desGa naar eind12 13 eenen ommeganx tegens den anderen. Waar over best zal zijn, den 14 meester die dezen gemaakt heeft, daar mede te laten gewerden, oft 15 eenen te zien van 't Dortsche maxel, als men daar toe komen konde.Ga naar eind15 16 'T welk naa allen schijn niet gebeuren zal, tussen dit en maandag 17 naastkomende. Zulx oorbaar vinde, mits vast gaande, dat deGa naar eind17 18 meester van Leiden alsdan t' U E. huize verschijnen zal, tegens dien 19 tijdt eens over te komen, om hem te hooren. Want ben wel half 20 beducht, dat als men dien maakte op de grootte van boeken in 'tGa naar eind20 21 blad, te draaghen, dezelve dan quaalijk in mijn toorentjen, jaa door 22 eenighe deure zoude moghen. Het brengloon en andere kosten hier 23 op gevallen, gelieve U E. my te rekenen dat ik die voldoe.Ga naar eind23

24 Den metselaar heb noch niet vernomen, en ben grootelijx met zijnGa naar eind24 25 werk beladen, vrezende zoo men hem uitstel verght, dat hy daarGa naar eind25 26 uitscheiden moght, en zoo niet, dat wy ter koomste zijner Vorstl. 27 Doorl. met half gedaan werk zullen zitten, alles overhoop geraken,Ga naar eind27 28 in 't midden gestaakt werden, en daar over geschil ontstaan zal. 29 Wanneer ook de spoedt zoo onbegrijpelijk groot waare, dat het 30 moght voltoghen zijn, voor de koomste derzelve, zoo kan nochtGa naar eind30 31 vloer nocht plaistering van muiren droogh zijn, en zullen dapper 32 door 't loopen van zoo veel jaghts te lijden hebben en geschendtGa naar eind32 33 worden. Derhalven wenschte wel dat U E. alsnu alle zijne 34 behendigheidt aan Klaas te kost leide, om den zelven te doen ver-Ga naar eind34 35 staan, dat hem ook best zal zijn, zoo lange te toeven, en zoo veelGa naar eind35 36 te weghe te brengen, dat hy 't gewilligh doe, is 't moghelijk. Zoo 37 hy geen gehoor geeft, kan ik 'er qualijk door zien: gemerkt hetGa naar eind37 38 werk besteedt is, en mijn woordt niet en kan verachtert worden.Ga naar eind38

[pagina 54]
[p. 54]

39 'T quaatst is noch dat men niet en weet hoe lange 's Prinssen koomst 40 al zal aanloopen. Want als men zeker waar, daar in 14 daaghenGa naar eind40 41 over te zijn, wellicht dat de metselaar, voor zoo een' tijdt verdraghGa naar eind41 42 naame. Het ongestaadigh weder, onvermoede voorvallen, kunnen 43 zijne Vorstl. Doorl. zelfs doen misslaan in zijn' gissinge; en onsGa naar eind43 44 noch bet. Dies dienstighst waare geenen zekeren dagh met Klaas teGa naar eind44 45 stemmen, maar te bearbeiden, dat hy aannaame zoo ras teGa naar eind45 46 koomen, als de Prins vertrokken zoude zijn. Hy heeft het ge- 47 meenlijk zoo drok, dat hem misschien geen ongerief zijn zal, naarGa naar eind47 48 ons te wachten. Maar U E. zal zelfs zijnen grondt best peilen, en denGa naar eind48 49 oorbaar konnen schaffen, naa geleghenheit van zaaken.Ga naar eind49

50 Belangende de vloersteenen, zal wel gedaan zijn, 't geen U E. 51 noopende den prijs magh gehandelt hebben. Maar de ouwde 52 steenen te verbouwen, en vind ik niet goedt: alzoo hunneGa naar eind52 53 geslepenheit, meer tot misstal, als sieraadt zoude strekken om derGa naar eind53 54 ongelijkheit wille. Derhalven moest de steenkooper die aanneemen, 55 ten meesten prijse, des U E. bedingen kan.

56 Den voorslagh des Ambassadeurs van Grootbrittanjen vind ik met 57 galossen geschoeit, en 't hard niet onder de zoolen te hebben;Ga naar eind57 58 gemerkt hy spreekt van proeve te neemen; die ik leg op een tant-Ga naar eind58 59 trekkery, verleiding, oft ophoudenis, en niet dan windt in 't eindt, 60 uit te koomen. Gelijkmen zich mompen liet, als Wezel laastGa naar eind60 61 verlooren werdt. Want datmen den Koning van Bohemen yetsGa naar eind61 62 meent in te ruimen, kan quaalijk in my koomen. Wel is my bekent,Ga naar eind62 63 dat als zijne Majt de Prinses van Engelandt ten huwelijk gebeurde,Ga naar eind63 64 de vader het oogh had, op d'erffenis van Beyeren: maar twijffelGa naar eind64 65 dat die Vorst sedert eighen erfgenamen gewonnen heeft, oft dat 66 zijn broeder Keurvorst-van-Keulen, niet zoo verre ten geestelijk- 67 heidt is ingewijdt, oft hy en zoude by gunst van den Paus, den 68 mijter moghen verwerpen, om kinderen te teelen. De hoofden der 69 Roomsche gezintheidt zullen om hoogh nocht laagh, mijns be- 70 dunkens, niet lijden, dat een onroomsch Vorst het hooft, inGa naar eind70 71 Duitslandt weder, zoo veer opsteek. Dat het verbondt tussen ons en 72 Engelandt genoemt wort met den naam van bescherming, is een 73 laffe eerbiedenis, om quansuis Spanjen niet te schijnen te naa teGa naar eind73 74 willen gaan, en daar op genoomen, dat men niet en zoekt als 'tGa naar eind74 75 recht van den Palsgrave te verdaadighen, zonder naa de kroon teGa naar eind75 76 talen.

77 Dewijl 't U E. aangenaam was, zoo en heb ik niet gedekt, het geenGa naar eind77 78 van my aan den Ridder Huighens geschreven wort. U E. zal daar 79 een groenigheit in vinden van de jeughd, die 't schijnt datter metGa naar eind79 80 my uit moest; en nochtans niet zoo veel berispens verdient, als de

[pagina 55]
[p. 55]

81 schotschriften, die niet alleen geen goedt maar maghtighe ver- 82 bittering baaren. Ik kon quaalijk met ledighe handen t'huisGa naar eind82 83 koomen, den geenen, die de mijne zoo wel is vullende. Naa 't lezen 84 kan U E. den mijnen sluiten, oft onder dexel voorts zenden, 't welk 85 my om 't effen is, 't en zy zommighe luiden liefst den maaghdoom 86 van een ding hebben, en minder smaak in 't geen zy weten van 87 anderen eerst gezien te zijn. Ende alhoewel ick vreez dat mijn brief 88 zijn Ed. nu inden Haaghe niet beloopen zal, zagh dien echterGa naar eind88 89 gaaren voortsgevaardight, op hoope dat die van daar wel spoedelijk 90 te recht geraken zal, en my eenighe zekerheit van den tijdt der 91 Prinsselijke overkoomste gewerden. Papier en tijdt gebieden mijne 92 gebiedenis te doen, en U E. met alle de zijne, Gode te bevelen, met 93 hartlijke dankzegging voor alle moeite, en groetenis

94 Mijn Heer en Broeder, van

95 U E.

96 gantsdienstwilligen broeder

97 P C Hóóft.

98 Uit mijn Toorentjen den

99 28 van Oestmaandt 1630.

 

100 Heden heb het 2de boek van Tacitus voltoghen, en zal vervolghen, 101 mits U E. my gunne het wat zachter op te neemen. De kerklijk-Ga naar eind101 102 heden en aaloutheden maken veel sporlings.Ga naar eind102

 

Overleg over een lessenaar van bijzonder maaksel. Ongewenstheid de verbouwing te laten beginnen voor het verwachte bezoek van de Prins. - Dertigjarige oorlog. - Hooft sluit de Klaghte der Prinsesse van Oranjen in bij een voor Huygens bestemde brief: Baak dient soms als doorzendpost tussen hem en Hooft, vgl. 377, 406, 409.

[tekstkritische noot]Geen hs.
Overgenomen uit Mengelwerken (1704) blz. 270, no. 55.
eind3
het: het schrijvens, de brief.
eind4
over weg: op weg.
eind8
waer over: om welke reden.
eind10
wandel: doen en laten. De lessenaar (vgl. 370) kan blijkbaar om twee assen wentelen.
eind11
verzint: begrepen.
eind12
tijdt (zoude) behooren: dat er tijd nodig zou zijn.
eind15
daer toe: daaraan
eind17
mits vast gaende: mits het zeker is.
eind20
op...te draaghen: zo groot, dat hij boeken in folioformaat (WNT blad 2766, dit citaat) kan dragen.
eind23
te...voldoe: in rekening te brengen, opdat ik die voldoe.
eind24
vernomen: gezien; met...beladen: in zorg over zijn werk.
eind25
dat hij...moght: dat hij er (d'r, daar) uitscheiden zou.
eind27
alles (wat het metselwerk betreft).
eind30
derzelve: zijner V.D.
eind32
jaght: drukte; geschendt: beschadigd.
eind34
te kost leide: besteedde.
eind35
hem: voor hem; en (om) (...) te brengen (nevengeschikt met om (... verstaen).
eind37
kan ik...zien: zie ik er geen gat in.
eind38
verachterd: gebroken, niet nagekomen (WNT verachteren (I) 51).
eind40
al: wel.
eind41
verdragh: uitstel.
eind43
zelfs: zelf.
eind44
bet: eerder.
eind45
stemmen: bepalen (WNT stemmen 1408 7).
eind47
naer: op.
eind48
zelfs...peilen: zelf zijn bedoelingen het best doorzien.
eind49
den oorbaar...zaaken: kunnen bereiken wat in de gegeven omstandigheden het nuttigst is.
eind52
verbouwen: anders opnieuw te gebruiken.
eind53
misstal: iets lelijks, dat misstaat; om...wille: vanwege de ongelijkheid, doordat ze rondom bekapt waren.
eind57
galoche (Fr.): overschoen, die niet stevig op de grond staat, hier fig. voor onbetrouwbaarheid, vgl. 380 r. 39v.
eind58
ik leg + te + inf.: ik houd het ervoor, dat enz.; tanttrekkerij: beuzelarij, met bijsmaak van kwakzalverij.
eind60
mompen: bedotten; als Wezel enz.: dit was een onwaar gerucht geweest.
eind61
den koning van Bohemen: Frederik V van de Palts, de ‘Winterkoning’ genoemd om zijn korte effectieve koningschap van Bohemen (1619-1620), vgl. 379.
eind62
in te rujmen: af te staan.
eind63
gebeurde: den deel viel.
eind64
maar (mij is) twijfel: ik vermoed (Mnl. Wdb. twivelen 842 4). N.B. Waarschijnlijk was in de 17de eeuw de betekenis vermoeden ook in het persoonlijk gebruik doorgedrongen; in dat geval is op de gewone manier het subject ick weggelaten.
eind70
dat een...opsteek: dat (afgezien van de in de vorige zin genoemde beletselen) Frederik V hertog van Beieren zou worden.
eind73
eerbiedenis: eerbetoon.
eind74
en daar op genoomen: en als voorwendsel gebruikt (WNT nemen 1827 2).
eind75
de kroon, nl. van Beieren.
eind77
gedekt: gesloten.
eind79
groenigheit: dartelheit, nl. de Klaghte der Prinsesse van Oranjen, over 't oorloogh voor 's Hartogenbosch; met mij: bij mij.
eind82
met ledighe...den geenen: met lege handen aankomen bij degene (enkelv.) - Huygens had juist zijn eerste Donne-vertalingen aan Hooft gestuurd, vgl. 376, 377, 381, 383.
eind88
beloopen: aantreffen. Huygens is in 't gevolg van Frederik Hendrik onderweg van Wezel naar Den Haag.
eind101
kerklijkheden: priesterlijke gewoonten enz.
eind102
sporling: moeite (WNT sporreling 2968 3).

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

auteurs

  • H.W. van Tricht

  • F.L. Zwaan

  • D. Kuijper Fzn.

  • Franco Musarra