Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2 (1977)

Informatie terzijde

Titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2
Afbeelding van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2Toon afbeelding van titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (9.29 MB)

XML (2.63 MB)

tekstbestand






Editeur

H.W. van Tricht



Genre

proza

Subgenre

non-fictie/brieven


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

(1977)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Tweede deel


Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 238]
[p. 238]

478 A Monsieur, Monsr Joost Baak, bij 't oudemannenhuis, in No 3. tot Amsterdam.

(Baak: 10 Sept 1631)

Loont.

 

1 Monsr mon frere,

 

2 Het zij schoon zoo, dat de Sweed, op nieuw, 4 regementen ge-Ga naar eind2 3 slaeghen hebbe, het dunkt mij weenigh waert, den Kaizar zijn' 4 lokken oft naeghelen te korten, die zoo weligh in 't wassen zijn. 5 Hij zet daer Maeghdenburgh tegens, dat een arm was, die niet 6 weder aengroeijen, en lankzaem aengemee[-] worden zal. De SaxGa naar eind6 7 is 't plechtanker, ende als een koopman die met zijn eighen handelt.Ga naar eind7 8 D'ander loopt op wissel. Ende weet UE aen hoe dun een' draedtGa naar eind8 9 het geloof, en de welvaert van zulke lujden hangt. Dat deze Paus,Ga naar eind9 10 die een ervaeren, geestigh, en verreziend man is, de JesuijtinnenGa naar eind10 11 afschaft, zal niemandt, in Italien, vreemdt vinden. Onze joolen vanGa naar eind11 12 paepen hier te lande, hebben 't quaedt genoegh, dat z' hen, aen de 13 kloppen niet en zengen. Gelooft vrij, dat 'er meenighe streek, in 'tGa naar eind13 14 heimelijk omgaet, die somtijds versust wort, somtijds tot openbaere 15 arghernis ujtberst. Als de liefde, 't vertrouwen, de gemeenzaemheit,Ga naar eind15 16 kracht krijghen, wil de minne gaeren meêspelen. 'T waeren zeitmenGa naar eind16 17 geen' gekken, die Hollandt bedijkten: dat is, onze voorouwders. 18 Deze, als ick eens aen H.L. Spieghel, dusdaene redenen voorhield, 19 hadden, zeid hij mij, dit spreekwoort noopende dat werk: Zij be- 20 ginnen 't met den geest, en eindighen 't met het vleesch. Maer belangende 21 d'Inquisitie, mij dunkt nu, dat ickze in haer nest verlakt heb, enGa naar eind21 22 moedernaekt, voor den dagh, brengen zal. Dies, alzoo ras UE doorGa naar eind22 23 Wijtzen veldtslaeghen gestreden is, zal mij verstouten UE 't voort- 24 schrijven van mijn eerste boek te verghen ende 't geen daer af reeds 25 gedubbelt is, t' overzien tegens 't oorspronkelijk; daer ick hier enGa naar eind25 26 daer ijetwes ingelascht oft verandert heb. UE vergeve mij, dat ick 27 daer nae verlange, om redenen haer voor dezen gemelt. Met deGa naar eind27 28 reke der lijfrenten, heb zoo groot een' haest niet. Wel ist tijdt, dat 29 d'ontfanger [-] eens de brieven levere, die in Grasmaent voor [-] 30 gekoft en betaelt zijn. Want alsmenze bij halve jaeren ontfangen 31 zal, gelijk lijfrentes gebrujk, ende met ons, om de grootheit der 32 somme, wel der pijne waert is, zoo is 'er alledaeghs een betalingeGa naar eind32

[pagina 239]
[p. 239]

33 verschenen. Doch vreez ick, datmen met de halfjaerlijksche ma- 34 ninge quaelijk door zal moghen: gemerkt de ujtkeerders lichtlijk 35 daerop zullen zondighen, datmen de hooftsom niet in kan trekken,Ga naar eind35 36 gelijk van geleende penningen, die bij den ontfanger, alle zesGa naar eind36 37 maenden vrucht ujtleveren. UE raede zelf, ende helpe 't mij doen;Ga naar eind37 38 en blijve den almoghenden, in schut en scherm bevolen, nae hart- 39 lijke groete en gebiedenis,

40 Monsr mon Frere, van

41 U E

42 Weldienstwen broeder

43 P C Hóóft.

 

44 Vondele meend' het laestmael heel vast te hebben van 't ujtkomen 45 der boeken van Grootius. Nu heeft hij naeder tijding daer tegens 46 strijdende. Hij zeit dat de zelve H. de Groot loflijk getuight van 47 Floris van der Haers Historien. Niettemin mijn gevoelen is dat daerGa naar eind47 48 geen' meerder klaerheit bij wezen kan, vande beginselen der be- 49 roerten, als ujt onzen Walschen schrijver, hij zij Hopperus, oft eenGa naar eind49 50 ander, gespeurt wort.

 

Over de katholieke geestelijken, het eerste boek van de Nederlandsche Historiën, en het vermogensbeheer. - Over Grotius, Van der Haer en Hopperus.

[tekstkritische noot]Origineel. KA CLXXIab 74.
Hs. Watervlek.
Dat. 9 sept. 1631, afgeleid van de notitie van de geadresseerde.
T. Ongelezen plaatsen door de watervlek.
eind2
‘Het mag waar zijn, dat Gustaaf Adolf weer vier regimenten verslagen heeft, toch lijkt het mij van weinig betekenis, de Keizer kleine verliezen toe te brengen die hij zo gemakkelijk kan herstellen. Hij (de Keizer) stelt daar Maagdenburg tegenover, dat een zwaar verlies was, dat zich niet spontaan zal herstellen en langzaam geheeld zal worden’.
eind6
De Sax: de keurvorst van Saksen.
eind7
met zijn eighen: met eigen geld.
eind8
D'Ander...wissel: De andere (waarschijnlijk G. Adolf) is afhankelijk van wat men (Frankrijk b.v.) hem (aan subsidies) zal betalen; weet U E: Mem. 5.
eind9
het geloof: het krediet; welvaert: het wel varen, de gunstige gang van zaken.
eind10
geestigh: begaafd, vooral met verstand; Jesuijtinnen: lekezusters die leven volgens de regels van de orde der Jezuieten.
eind11
jool: sukkel, hals (WNT jool (I) 430).
eind13
kloppen: klopzusters, ongehuwde vrouwen die in gemeenschap, maar niet in een klooster, een vroom leven leiden.
eind15
liefde: genegenheid; gemeenzaamheid: vertrouwelijkheid (WNT gemeenzaamheid 1410 1 a).
eind16
'T waeren...bedijkten: (spreekw.) de bedijkers van Holland hebben een gunstige ligging voor hun woonplaats uitgekozen. Toepassing: onze, door Spiegel aangehaalde voorouders waren wijze lieden.
eind21
verlakt: verschalkt (U.W.II 221).
eind22
vgl. 446.
eind25
overzien tegens: collationeren aan.
eind27
voor dezen, vgl. 448.
eind32
alledaeghs: volgens WNT iedere dag, wat in de context geen zin geeft. Bedoelt Hooft: al lang, het kon iedere dag gebeurd zijn? Het gaat stellig over de Hollandse lijfrenten, vgl. 477.
eind35
daerop: op grond daarvan; intrekken: als protest tegen het uitblijven van de rentebetaling.
eind36
geleende penningen: op obligatie aan stad of gewest geleend geld; bij den ontfanger: vanwege de instantie die het geld te leen heeft (WNT ontvanger 2009 1 a).
eind37
raede: ga met uzelf te rade (WNT raden 152 B).
eind47
Florentius van der Haer, 1547-1634, schreef De initiis tumultuum Belgicorum, ad serenissimum D.D. Alexandrum Farnesium Libri II (Douay 1587). Hooft gebruikte hem volgens Breen niet.
eind49
onzen Walschen schrijver: het Recueil et Mémorial des troubles des Pays-Bas du Roy, dat toegeschreven werd (‘oft een ander’) aan Joachim Hopperus. Van der Haer en het Recueil verdedigen het Spaanse standpunt.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

auteurs

  • H.W. van Tricht

  • F.L. Zwaan

  • D. Kuijper Fzn.

  • Franco Musarra