Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2 (1977)

Informatie terzijde

Titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2
Afbeelding van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2Toon afbeelding van titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (9.29 MB)

XML (2.63 MB)

tekstbestand






Editeur

H.W. van Tricht



Genre

proza

Subgenre

non-fictie/brieven


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

(1977)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Tweede deel


Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 669]
[p. 669]

718 Monsieur, Monsr Joost Baak, bij 't oudmannenhujs in No 3. tot Amsterdam.

(Baak: Muijden Ao 1635 15 Julj beantw 17 ditto)

Loont

 

1 Monsr mon frere,

 

2 Ik hoope dat Carel vander Wijen UE nu zal gesprooken hebben 3 van de copije des verdraghs gemaekt met P.L. Spieghels swaegher,Ga naar eind3 4 die mij gezonden was met groote aenstending tot spoedigh teeke-Ga naar eind4 5 nen. Heb dat gedaen op de copij voors, maer verordent aen Sr 6 Carel, die niet over te leveren, voor UE en had ze gezien en goedtGa naar eind6 7 gekent. Dat heeft nu dus lange moeten aenloopen, mits U.E. 8 afwezen. Zoo daer ijets op te krakkeelen valt, ick vertrouw UE toe 9 dat zij 't vertrek zal willen en weeten te verschoonen, ende de zaekGa naar eind9 10 goedt te maeken; zulx ik nevens d'andere schuldeissers spreekenGa naar eind10 11 moghe: gemerkt het vervolgh op mij zelven, ongeleghenheitGa naar eind11 12 baeren zoude. Mij is hartlijk lief dat het voorschrijven aen dienGa naar eind12 13 Heer in den Haeghe ijetwes schijnt gewracht te hebben, ende wilGa naar eind13 14 gelooven dat het goedt recht meer helpen zal. Zijn' Doorl. sterkt 15 dan d'ingenoome stedekens, ende 't werk schijnt daer te stujten.Ga naar eind15 16 Van inval der Franchojzen tot Walslandt, geen' tijding altoos: 17 maer ten tegendeele van den Hongarschen koning (zoo UE meldt) 18 in Lottringen. Noch wil ik den braeven lujden slaghten, endeGa naar eind18 19 blijven tschrap staen op de hoope. Redenen? Deze. Men heeft overGa naar eind19 20 een' wijle 600m gl van Antwerpen nae 's vijands legher gezonden, 21 met voorwenden dat het inkomen der geldtmiddelen, mits de be-Ga naar eind21 22 weeghenissen aldaer, zijnen gank niet gaen kon. Mij speelt in 't 23 hooft, dat het hun aen betaeling begint te mangelen; ende zulx 24 zijnde, moghten de zaeken noch wel een' keer neemen. 'T zoudeGa naar eind24 25 zeker 't eerst niet wezen. Wijders moeten de bovengeroerde plaet- 26 sen, zoo zij, voor taemelijken tijdt houdbaer gemaekt worden, geen 27 kleene dooren in 's vijands voet zijn, ende zal hij daermede 't meeste 28 inkoomen van Brabandt quijt wezen; dat Landt onderworpen aen 29 gedujrigh loopen en stroopen, oft brandtschatting t'onzen behoeve.Ga naar eind29 30 Die 50m man' des koninx van Hongarien, zullen geen' 20m blijven, 31 zoo 't gerucht in dezen snorkt, gelijk het met de troepen vanGa naar eind31

[pagina 670]
[p. 670]

32 Piccolhuominj gedaen heeft, die op 30m begroot werden, ende niet 33 blijven boven 6 oft 8m nu 't 'er toe komt. Ende al waer de koning 34 zoo sterk als men roept, zoo zal daer geldt, (mein ik) toe behooren. 35 Want in Lottringen zijn steden te beleghren, d'ontzetters niet verre; 36 ende kan men dan 't heir niet t'elken maele in een versche wejde 37 brengen, gelijk in dat groote Duitslandt, daer 't krijsvolk op die ma- 38 niere, ende meer met roof dan met betaeling bij een gehouden wort. 39 Hoe veerder van honk, hoe hen grooter ongewoont aengaen zal,Ga naar eind39 40 met marren en martelen, en den krijgh, bij lappen, te voeren: daerGa naar eind40 41 't boven heel anders toegaet. 'T is waer dat de vrede met Saxen onsGa naar eind41 42 geen goedt zal doen. Men zeit mij, dat de voorwaerden t' Amster- 43 dam zijn, wenschte ze te zien: desgelijx de verklaering van Enge-Ga naar eind43 44 landt, noopende de vloot. Tot algemejnen pais zie ik kleenen schijn.Ga naar eind44 45 Vrankrijk zal Lottringen niet slaeken, zoo lang als 't een' veêr van 46 den mondt blaezen kan, maer met neb en naeghel vast houden.Ga naar eind46 47 Ende zonder dat Hartoghdom vrij te hebben zal de Spanjaerdt 48 nerghens nae lujsteren: 't en zij hij op de knie geraekt. Dat, (zorgh 49 ik) en zal noch zoo schielijk niet gebeuren. Dies dunkt mij dat 50 d'ellenden der Christenheit nu eerst met ernst aengaen, ende alleGa naar eind50 51 't verleden, hoewel maer veel te treurigh en bloedigh, niet dan een 52 voorspel der genaekende bijsterheden geweest is. Anders help ikGa naar eind52 53 U.E. wenschen, ende beveel 't met haer, den hemel, die haest daer inGa naar eind53 54 verzien kan. De zelve verleene 't zaelighst in 't gemein, ende aen 55 UE ende ons in 't bezonder. Op welken toeverlaet ik UE ende 56 Joffre zuster met alle de haeren, aen hem ook bevolen laete, nevens 57 dienst- en eerbiedenis

58 Monsr mon frere, van

59 U E

60 Verplichten, dienstwsten

61 broeder

62 P C Hóóft.

60 Vanden H.t. Mujden,

61 zeer haestigh. 15

62 Julij. 1635.

 

De militaire en politieke toestand.

[tekstkritische noot]Origineel. UBA. II C 13.54.
T. Doorgehaald is, waarschijnlijk niet door Hooft: ‘men zeit mij, dat de voorwaerden t' Amsterdam zijn, wenschte ze te zien: desgelijx, de verklaering van Engelandt, noopende de vloot.’
eind3
swaegher vgl. 717 r. 6.
eind4
aenstending: aandrang, vgl. 701 r. 37.
eind6
goedt gekent: goedgekeurd; dus: zo.
eind9
't vertrek: uitstel (U.W. vertrek 259).
eind10
nevens d'andere schuldeissers: ook uit naam van de a.s.
eind11
het vervolg op mij zelven: de rechtsvervolging alleen uit eigen naam.
eind12
het voorschrijven: de aanbevelingsbrief: 713; dien Heer: v. Reigersbergh.
eind13
ijetwes gewracht: iets uitgewerkt.
eind15
dan: blijkbaar, dus, naar men verneemt; stedekens, o.a. Tienen.
eind18
Lotharingen was door Frankrijk bezet en stond aan invallen uit Duitsland bloot. De Hongaarse koning was met de Keizer verbonden; Noch...slaghten: Toch wil ik op dappere lieden gelijken.
eind19
tschrap: t' schrap, op de streep, pal (WNT schrap (II) 993 A 1).
eind21
met voorwenden...kon: onder het voorwendsel, dat de geldmiddelen niet vlot konden binnenkomen, door de beroering daar.
eind24
'T zoude...wezen: Het zou zeker niet de eerste keer zijn.
eind29
loopen: aflopen, afschuimen.
eind31
in dezen snorkt: hierover opsnijdt.
eind39
hoe hen...zal: hoe meer de ongewoonte hen zal aangrijpen (WNT aangrijpen 132 II 1).
eind40
marren: haperen, talmen; martelen: tobben (WNT martelen 275 II 2); bij lappen: bij stukjes en beetjes (niet in WNT).
eind41
boven, in het Zuiden (vgl. 529, 597); vrede met Saxen: vrede tussen Saksen en de Keizer.
eind43
de verklaering van Engelandt: een verbond tussen Frankrijk en de Republiek was in strijd met een van de grondslagen van de Engelse politiek: de overkant van de Noordzee mag niet in één hand komen. In 1635 werd er ‘schipgeld’ (Wagenaar) geheven om de vloot te versterken ter bescherming van de kusten tegen Fransen en Nederlanders. De beroemde John Selden (1584-1654) gaf in 1635 zijn Mare clausum uit, dat Grotius' De iure belli ac pacis bestreed en Engelands souvereiniteit over de aangrenzende zeeën opeiste (bestreden door D. Graswinckel). 10 mei 1636 volgde een visserijverbod (Wagenaar XI blz. 258 v.).
Hierop heeft de doorgehaalde zin betrekking.
eind44
schijn: waarschijnlijkheid.
eind46
neb: snavel.
eind50
nu...aengaen: nu pas goed beginnen.
eind52
bijsterheden: verschrikkingen.
eind53
daer in verzien: daarin voorzien, dat oplossen.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

auteurs

  • H.W. van Tricht

  • F.L. Zwaan

  • D. Kuijper Fzn.

  • Franco Musarra