Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 3 (1979)

Informatie terzijde

Titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 3
Afbeelding van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 3Toon afbeelding van titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 3

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (8.21 MB)

XML (2.14 MB)

tekstbestand






Editeur

H.W. van Tricht



Genre

proza

Subgenre

non-fictie/brieven


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 3

(1979)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Derde deel


Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 347]
[p. 347]

1070 Aen mijn Heere, Mijnen Heere Joachim van Wikkevoort, Ridder, Raedsheer haerder Hooghejt van Hessen, op de singel, bij Jan Roon tooren, in de ploegh, tot Amsterdam.

(v. Wickev.: 26 Maij 1641 M. Hooft)

Loont.

 

1Mijn' Heere ende Neeve,

 

2De voldoenenthejt van U. Ed. Gestr. heeft ejnd nocht maet, dewijlGa naar eind2 3 zij zich, nocht van 't gewight, nocht van de meenighte haerder 4 bezigheden, zulx begrenzen laet, oft zij weet ujt te breeken, omme 5 mij der wereldsche zaeken deelachtigh te maeken. Mijn leeven lust 6 mij te beter, dewijl ik zie dat den Heere Barleus het zijne zoo wel 7 lust, als de weeldighejt zijner vejrsen ujtwijst. GelukkigheGa naar eind7 8 weduwen, die met dien Wijzenman zouden moghen zeggen, WijGa naar eind8 9 waeren verlooren zonder dit verlies: gemerkt haer ijder gebeurt, inGa naar eind9 10 plaets van eenen man, het aengenaem gezelschap te genieten, van 11 eenen, die der, bij elke, drie verstrekken kan. Ik leg mij toe, in deGa naar eind11 12 naeste weeke, eens tot Amsterdam te koomen, ende, zoo zijn' E. 13 alsdan daer is, mede aen eenen kant van 't zoet zijner geestighejt teGa naar eind13 14 lekken. Wij hebben hier, nevens mijnen swaegher Cloek, den Heer 15 Rejghersbergh gehadt, die mij zejde, ujt ejghen monde van den 16 Heere Artisoxki, dat de zelve geenszins was overkoomen met denGa naar eind16 17 Portugeeschen Gezant, noopende 't werven van een regement 18 volx; overmits men de voorwaerden, waerop zijne onderbevel-19hebbers dienen zouden, te zeer besnijden wilde. Ook waent hijGa naar eind19 20 anderszins te speuren, dat het den nieuwen Koning aen dujmkrujdtGa naar eind20 21 mangelt, zonder 't welke alle handt de klem quijt is (immers bijGa naar eind21 22 onzen tijdt) om de waepenen vast te houden. Jae men zoude hem 23 bericht hebben, dat in Portugal beslooten zij, koopre geldt te 24 munten. Op welke lucht geen' ujtheemsche soldaeten geschaepenGa naar eind24 25 zijn aen te koomen. De zelve Artisoxki verhaelde, dat hij, koutende 26 met den Ambassadeur, rondelijk verklaert had, zoo veel staets vanGa naar eind26 27 eenen Castiljaen, als van zeven Portugeezen te maeken. Ende als de 28 Ambassadeur hoogh opgaf, van de afgerichthejt zijnes Landaerds 29 op 't handelen der waepenen; ende bijbraght, hoe zij zulksGa naar eind29

[pagina 348]
[p. 348]

30 gëoeffent waeren, dat ze eenen voghel in de vlucht zouden 31 schieten; had Artisoxki daerop geantwoordt, dat dat lichter viel, 32 dan eenen man te treffen, van wien men gelijke wonde verwacht, 33 die van den voghel niet te vreezen staet. Ooren, gedrenkt met deGa naar eind33 34 bitterhejt dezer redenen, weeten wejnigh sujkers, ujt de aenvallighe 35 tijdingen van Brazil te kauwen. Dat, daerenboven, de CastiljaenGa naar eind35 36 niet bujten hoope is, van de zaeken in Catalonje bij te leggen, valt 37 mij zwaer op het hart: en de gauwighejt der Franchojzen zoudeGa naar eind37 38 mij beter troost geeven, indien 'er doorgaends zoo los een' ver-Ga naar eind3839zujmelhejt niet onder liep. Mij verlangt nae de ujtkoomst der 40 belegheringe van Invrea. Zoo Harcourt daer 't hoofdt stoot, menGa naar eind40 41 zal terstondt gelooven, dat de Fortujn zijnes moede is: en de 42 Spaenschen hebben verstandt, van hun geluk ten breedste ujt teGa naar eind42 43 meeten. Ook verneem ik geen vervolgh van de beroerten inGa naar eind43 44 Arragon. Ginge die brandt op; het waere te achten (naer mijneGa naar eind44 45 rujghe kennis van dat gewest) dat de parthijen aldaer, ten naeste bij,Ga naar eind45 46 gelijk zouden zijn. Opstending in Napels, Sicilie, Milan, kan ik mij 47 quaelijk inbeelden; om dat die volken, gewoon geregeert te 48 worden door vorstlijken arm, zich tot vrijhejt niet zouden kunnenGa naar eind48 49 schikken, nocht andren meester vinden, die hun bet *dat*Ga naar voetnoot+ de 50 Spanjaerdt behaeghde: zijnde de stam hunner ingeboorene heeren 51 over lange gefaelt, en de gedachtenis der Franchojzen aldaer nietGa naar eind51 52 zeer lieflijk: behalven dat d'Italiaensche Moghentheden, alsGa naar eind52 53 weetende kleene keur tussen 't Fransche en 't Spaensche gebujrschap,Ga naar eind53 54 noode tot verandering die zonder groot bezwaer en zorghlijkhejtGa naar eind54 55 niet geschieden kan, verstaen zullen. Wij mejnden, dat Banier ge-Ga naar eind5556nezen was: nu schijnt U. Ed. Gestr. hem voor doodkrank te hou-57den, en de gemeene zaek der Zweeden voor niet veel gezonder.Ga naar eind57 58 U. Ed. Gestr. veerzienighejt doet dat de vreeze mij naedert. 'T is 59 zeker te vermoeden, dat Bouillon en zijn' verwanten, 't en waer zijGa naar eind59 60 in U. Ed. Gestr. gevoelen stonden, zich zoo diep niet met denGa naar eind60 61 Spanjaerdt zouden t'zee begeeven. De Heer Rejghersbergh, 62 nochtans, had gehoort, dat die wolk noch wel zonder reghen 63 moght' over drijven, en 't misverstandt voeghlijk gesleeten wor-Ga naar eind6364den. Maer de aenmoedighejt dezer maere laet zich rujmelijkGa naar eind64 65 opweghen van de ongeneught, geschept ujt het hooren van 66 's Prinsen ongezonthejt, dien men ons zejdt, daerover, weder naeGa naar eind66 67 den Haegh gekeert te zijn, tot zwaere verachtering van 't grooteGa naar eind67 68 werk, dat men houdt op handen te wezen. God verleene zijner 69 Hooghejt spoedighe verlichting, en uwer Ed. de volkoomenhejt 70 haerer deu<gh>dzaeme begeerten, gelijk van heelen, heeten 71 harte, wenscht,

[pagina 349]
[p. 349]

72Mijn Heere, ende Neeve,

73U. Ed. Gestr.

74Onderdaenste, ootmoedighste

75dienaer,

76P.C. Hóóft.

75Van den Hujze te Mujde,

7625 Maj. 1641.

 

77Mê Vrouw, U. Ed. Gestr. gemaelin, zal, met verlof van U. Ed. 78 Gestr. alhier, nevens de zelve, onze weldienstighe gebiedenis ende 79 handtkus vinden.

 

Buitenlands nieuws.

[tekstkritische noot]Origineel. UBA II C 13.201.
eind2
voldoenenthejt: hartelijke hulpvaardigheid.
eind7
weeldighejt: lustigheid.
eind8
weduwen, zie 1071 r. 4.
Wij...verlies: wij zouden verloren zijn zonder deze rampspoed, nl. de staat van weduwe. Wschl. een paradoxale zin uit de Essais van Montaigne, die vaker de ‘Wijzeman’ genoemd wordt.
eind9
gebeurt: te beurt valt.
eind11
die...kan: die bij elk van haar voor drie kan tellen.
leg mij toe: ben van plan (WNT toeleggen 538 4e al.)
eind13
mede...lekken: een weinig mee genieten.
eind16
Artichofsky: Christoffel A., Pool, is kapitein in 's lands dienst en kolonel in dienst van de W.I.C. geweest; de zelve: hij.
was overkoomen: een overeenkomst getroffen had
eind19
besnijden: bekrimpen.
eind20
anderszins: bij veeleisende voorwaarden moet de betaling goed zijn.
dujmkrujdt: geld (dat met de duim neergeteld wordt, deze beeldspraak wordt volgehouden); Portugal was in 1640 van de Spaanse overheersing bevrijd. Johan IV sloot in 1641 een verbond met de Republiek.
eind21
klem: kracht; immers...tijdt: zeker in onze tijd.
eind24
lucht: gerucht (WNT lucht 3128); ook reuk, oneig., is mogelijk.
geschaepen zijn: zullen.
eind26
zoo veel: evenveel; eenen (telw.); staet(s) maeken van: waarde hechten aan.
eind29
handelen: hanteren.
bijbraght: aanvoerde.
eind33
te vreezen staet: gevreesd moet (hoeft te) worden.
eind35
kauwen: puren, goed te weten komen. Brazilië was toen de voornaamste suikerleverancier; men denke aan het kauwen op een suikerrietstengel; aenvalligh: aangenaam.
eind37
gauwighejt: behendige sluwheid.
eind38
indien...liep: als die niet meestal met zo'n frivole achteloosheid gepaard ging (‘er’ kan zowel slaan op ‘gauwighejt’ als op ‘Franchojzen’).
eind40
Invrea: Ivrea, ten N. van Turijn aan de Dora-Baltea; Harcourt, vgl. 1026.
eind42
hebben verstandt: verstaan de kunst; geluk: voorspoed.
breed uitmeeten: hoog opgeven van, snoeven over.
eind43
vervolgh: voortgang.
eind44
opgaen: doorgaan, uitslaan.
eind45
rujghe: globale.
eind48
zich...schikken: zich niet zouden kunnen aanpassen aan vrijheid.
voetnoot+
*dan*
eind51
gefaelt: uitgestorven; Franchojzen: de Anjous.
eind52
Moghentheden: machten (machthebbers).
eind53
weetende kleene keur: niet goed kunnende kiezen.
eind54
tot verandering verstaen: akkoord gaan met verandering.
eind55
Banier: de Zweedse veldheer.
eind57
de gemeene zaak: de algemene militaire situatie.
eind59
Bouillon: F.M. de la Tour d'Auvergne, hertog van B.; verwanten: medesamenzweerders; 't en waer...stonden: tenzij zij 't met UEens waren.
eind60
zich t' zee begeeven (oneig.): zich in gevaarlijke ondernemingen (opstand tegen Richelieu) storten.
eind63
misverstandt: onjuist begrip, onwetendheid, malentendu; voeghlijk gesleeten: op een geschikte manier uit de weg geruimd.
eind64
aenmoedighejt: het moedgevende.
eind66
daerover: daarom.
eind67
verachtering: nadeel, schade.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

auteurs

  • H.W. van Tricht

  • F.L. Zwaan

  • D. Kuijper Fzn.

  • Franco Musarra

  • R.E.O. Ekkart