Logo DBNL
Gedichten. Deel 1 (1899)

Gedichten. Deel 1

(1899)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Brief van Menelaus aen Helena.

 
De groetenisse die u voorcomt hier te lesen
 
Sendt Menelaus d' uwe, oft die het plach te wesen,
 
O Dochter van Jupijn die hy by Leda wan
 
Onder de pluymen blanck van soet singhende Swan:4)
5
Ghy staet misschien en suft hoe dese brief een open5)
 
En wegh ghevonden heeft, waer lancx sy ingheslopen,
 
Komt t' uwer handt door al de wachten scharp, waer met
 
U Paris yvrich heeft by nacht en dach beset:
 
Want na dat ick versta so wordt ghy kort ghehouwen9)
10
Van nijdighe ghelubde en afgheleefde vrouwen,
 
Door rusteloose sorch van die sich innebeeldt
 
Dat hem een ander spele' het geen dat hy my speelt.
 
Nochtans de min is kloeck, en met ghedult bestendich
 
Hy alles overwint, sijn listicheyt behendich
15
Door alle swaricheen haer redden kan, en lacht
 
Om Argus ooghen selfs als hy op Io wacht.16)
 
Doch d' Asyaensche wijs is 't lichaem te bewaren:17)
 
Spele 't ghemoedt soo 't wil; te Sparte lijdmen garen
 
Een medevryer: daer ghebruycktmen anders gheen
20
Voordel als van goe dienst en van bevallijckheen.
 
Maer datmen met ghewelt oft door bedroch vermindert
 
De vryheyt van sijn lief en haer haer kuer verhindert,
 
Dat achtmen hier oneel: en mijn ghedenckt de tijdt,
 
Dat ghy die vuylicheyt de name gaeft van nijdt.
25
Noyt heb ick u belet met yemandt te verkeeren.
 
Noyt laeckte' ick prijsens waerdt in Vorsten en in Heeren:
 
Maer Paris is al heel al heel van ander sin
 
Vertrouwt sich op sijn deuchd niet, en op d' uw noch min.28)
 
Hy gunne my, ghelijck hy doet, met u te leven,
30
En wie van tween u dan best kan vernoegingh gheven,
 
Die heb u vriendtschap: ick ontslae u van u trouw
 
Indien hy soo verwint dat hy u eeuwich houw.
 
Nu smart my dat ick ben versteken door sijn laghen,33)
 
Van middel om aen u door diensten te behaghen,
35
En schrickt het afsijn langh: want ick houw voor gewis35)
 
Dat dat de selfste kouw van minnes winter is.
 
De liefde groeyt noch bloeyt ontbeertse by-sijns hitten,
 
En oft haer kracht al schoon gaet inde wortel sitten,38)
 
Ghelijck als 's winter-dachs de krachten van het kruydt,
40
Soo vriest by langhe vorst doch vaeck de wortel uyt.
 
Nochtans tot smorens toe kan koud mijn liefd niet sluyten,
 
Haer hitte' is veel te groot sy soud' door 't sneeuw opspruyten.
 
'K mach dan mijn Creetsche reys wel vloecken menichwerf,
 
En mijne sorghen ijl, en 't beuren van het erf,44)
45
Indien ik midler tijdt door 's roovers overtreden
 
Onterft sal moeten zijn van uw ghenadicheden.46)
 
Ick denck ter herten gingh de Gooden mijn verdriet,
 
Oock treflijck ongheluck beurt sonder voorspoock niet,48)
 
By een ster lichte nacht op 't wederomme reysen,
50
Te bed, inde kayut, had ick langh legghen peysen,
 
Hoe ver ick van u waer, en oft, te sulcker stondt
 
Wanneer ick waeckte' om u, ghy oock wel slapen kondt:
 
De Zee was goedes moeds en scheen haer jonst te vaylen,53)
 
Een weelich wintjen lach en flabberd' in de saylen54)
55
De Stier man queeld' an 't roer en werdt gheen nuerijen moe,
 
En d' eene golf (soo 't scheen) die luysterd' daer wat toe.
 
De slaep-Godt op sijn luym om vaeck in my te wercken57)
 
Speeld' al 't ghefluyster na met wieghen van sijn vlercken:
 
En suye sust soo langh dat hy 't ghedacht verdooft:59)
60
Doe viel hy toe en sloot sijn wiecken om mijn hooft.60)
 
Terstont ghedaenten vreemt van droomen quamen boven:61)
 
'T was overmiddach, en ick socht u inde hoven,
 
Van Tijndar oudt door al de gallerijen groen,63)
 
En de pryelen van Oranien en Limoen:
65
De telghen van een heg, die by gheval ontvlochten65)
 
Door Hoveniers versuym, mijn padt niet vrijen mochten66)
 
Van sijdelincx ghesicht, my deden sien ter sy:
 
Daer quaemt ghij uyt een beemdt, en Paris was er by:
 
Ghy bloosd': hy was begaen: ghy haddet drock te samen,69)
70
Uw' ooghen te ghemoedt (soo 't scheen) elckander quamen:
 
Ghy saecht eens om al hadt u kleedren wat ghelet,71)
 
En hy verschrickt yet aen den sluyer van toppet,72)
 
Ten hadt gheen ander oogh (machmen de waerheyt spreken)
 
Dan of ghy steels-ghewijs te samen had besteken,74)
75
Dat ghy u vinden soudt op sulcken uyr en stee:
 
En datter niemant om mocht wesen dan u twee.76)
 
Het scheen dat ghy beducht ghewaer wierdt met u beyden
 
Den swinck van my, dies ghy kort vanden andren spreyden.78)
 
Eerst quam my groeten met den welcoom den Troyaen,
80
En sprack my heel voldoend' en met veel heusheyts aen:80)
 
Ten laesten quaemt ghy me (ten kan my niet vergeten)
 
Quansuys al hadt ghy d'een van d'ander niet gheweten:
 
Het veynsen heelt somtijdts, maer als het werdt ghesmaeckt83)
 
Hoe datmen beter veynst hoe 't meer bedenckens maeckt.84)
85
Sijn oorlof Paris nam, van my en wandelde' heene:85)
 
Ick weet naeu wat ick sey, maer leyd u doen alleene86)
 
Wt d' ooghen vande stoet, naer een pryeel beblaedt,
 
Daer was de schaduw koel, maer koeler uw ghelaet:
 
En wat ick u al smeeckte' of gingh voor eer betooghen,89)
90
Die sichbre voncken droopt ghy meer niet uyt u oogen,90)
 
Die ghy my snercken deed' wel eer in 's herten bloedt,91)
 
Ghelijck een toorts in 't nat gloeyende droppen doet.
 
Ick vraechd' op 't vriendelijckst van waer dees vremdicheden,
 
En oft u Paris vrijde': hier hebdy my beleden.
95
(Soo veel vertroud ghy noch) hoe 't was met my ghedaen,
 
En Paris meester 's herts, door 't duyrich ommegaen.
 
Ick reede toe hier op u wederom te vraghen,
 
Hoe ver de liefd' dan gingh, dien ghy my noch mocht draghen;98)
 
Want dat vertrouwen groot kond sonder liefd' naeu zijn:
100
Midts vlooch den slaep-Godt deur, met droom en loosen schijn.100)
 
Allensiens trock de vaeck met sijn betuetertheden101)
 
Ten ooghen uyt, en streeck d' onsteltheyt van mijn leden:
 
Doch 't herte bleef ghemat en quijnde vande slach,103)
 
Ghelijck een koortsich lichaem op sijn beter dach.
105
My luste tsint gheen troost, my noopte gheen verblijdingh;105)
 
Maer bried versmachten dorst om weten van u tijdingh.106)
 
Ick lande' in 't lest, en vraegh, in 't treden over boort,107)
 
Naer u, elck sweech, my was dat swijgen 't groote woordt.
 
Ick sit in mijn Caroz, en laet niet af te quellen
110
Met dreyghen oock mijn volck, tot dat sy my vertellen
 
'T verraet van Pryaems soon en mijn rampsalich lot,111)
 
Ick vaer ter poorten in, en berghe my in 't slot.
 
Teghen my overeyndt (docht me) de vloeren resen,
 
Daer ghy met u ghesin en dochters pleecht te wesen.114)
115
'T ghedult ontgingh mijn moedt door 't nijpen van 't verdriet:115)
 
Wie weet wat mensch of Godt ick onbeschouden liet?116)
 
D' eensaemheyt greens my toe met droevighe vertooningh:
 
'K onsluyt het cabinet, hier vind ick u verschooningh
 
By naer-ghelaten schrift in aller ijl ghestelt;
120
En dat ghy teghens danck ontvoert wierdt met ghewelt:
 
My troost wel datje blijckt onwillich door u schrijven,121)
 
Maer zijnde daer wie weet hoe langh dat ghy 't sult blijven?
 
De blonde Ganimed' was mede seer vervaert,123)
 
Doen hem den Arent greep en voerd' hem Hemelwaert:
125
Hy stack een klock op luydt, en sloech sijn helle lichten125)
 
Al janckend' neder na de kundigh aenghesichten:126)
 
Des roovers krommen beck, de naghels van sijn klaeuw
 
Sach hy niet anders aen als voor de bijtebaeuw:128)
 
Maer thans ontfanghen in de goddelijcke saelen,
130
Als hy den schaecker sach hem mildelijck onthalen,
 
Met vriendtschap in 't ghesicht, met blixsem inder handt,
 
Vergat hy macker, maegh, vader en vaderlandt.
 
Doch by Jupijn en wil ick Paris niet ghelijcken,133)
 
Noch soo ver werpen wech de Griecksche Koningh-rijcken.
135
Men roept dat Troyaes macht verby alle' ander treedt.
 
Wie roept het? Troya selfs, en ist daerom soo breedt?136)
 
Met dreunend' roemen, 't weet de slechte te verbasen,137)
 
In tijtels welich, en sijn grootheyt op te blasen,
 
Die zeden heeft het Oost, haer Vorst ('t zy ver van ons)139)
140
Is altijdt morghenstar, oft bastert-broer des Sons:
 
Dit 's voor 't ghemeene volck, 't welck oordeelt vande peerden,
 
Na d' hoossen gheborduyrt, en na 't verguldt de sweerden,142)
 
De heyr-kracht na 't ghetal, de steden na 't begrip,143)
 
Het harnas na 't vermael, en naer de standers 't schip.144)
145
Wat seyt de man van staet wiens sinnen wuftheyt derven?
 
De gulde buekelaer laet hem van 't stael doorkerven:146)
 
De pluymen vechten niet, crijchs oorden, moedt, en tucht,147)
 
Slaen menicht ongheschickt, en woestheyt, inde vlucht.148)
 
De Troysche midlen zijn wijdt uytghespreyt, met allen149)
150
Licht om te schudden, en voorbarich om te vallen.150)
 
Sijn volcken overheert zijn niet soo wel verknocht,
 
Oft oproer kost nu dien, nu Pryaem, desen tocht.152)
 
Beknopt is mijnen staet, het haer licht uyt kan spatten,153)
 
Ick houd' meer inde narm niet, dan ick kan bevatten.154)
155
Haer prael weecht over, en sloddert van dertelheen,155)
 
'T verquisten achtmen daer heerlijcker dan 't besteen.156)
 
Gheschickte staetlijckheen mijn Hof oorbaerlijck cieren:157)
 
Van Marbor is mijn schouw, maer gheen kannele vyeren.158)
 
Van gulsich overdaedt mijn tafel heeft gheen booch,159)
160
Mijn spijs is voor de smaeck, mijn vaetten voor het ooch.
 
Gheen vleyer kort mijn tijdt met onghebonden klappen,
 
Maer heusche konsten, en de Griecksche wetenschappen.
 
Aensienlijck is mijn sleep in defticheyt van pracht,163)
 
Maer telbaer: gheen ghespuys en hoop van boeve-jacht.164)
165
Dat Paris reede toe met schuymen, rooven, ruyten,165)
 
En breeck sijn ydel hooft om Troye rijck te buyten.
 
Mijn Rijcke my ghenoecht ('t is waer) van minder maet,167)
 
Maer 't sal mijn gissingh mis-gaen soo 't niet langher staet.
 
Doch oft gheluck ghewent ghestadich om te keeren,
170
Al uyt haer wiecken trock, om Troyes wil, de veeren;
 
En dat sy metter woon, haer eeuwich troonen liet,
 
In Troyas heerlijckheyt: Paris is Troye niet,
 
Paris is Troye niet, noch 't wacht op sijn beveelen:
 
En soo na Pryaems doodt sijn sonen 't rijcke deelen,
175
Dat yder een besitte' al even veel daer af:
 
'K wed ick om Troyaes Rijck gheen Lacedemon gaf.
 
Misschien ist dat hy u sal soecken vroedt te maken,177)
 
Dat hy sal inder handt crijghen 't bewindt der saken
 
Alleen, en boven al sijn ander broeders gaen,
180
Die sullen 't lijen: Jae; siet Hector daer voor aen.
 
Of sullen sy het Rijck ghesamentlijck bestellen?
 
Ghelooft, dan heeft men soo veel meesters als ghesellen.182)
 
Oock acht ick wierden sy wel lichtlijck sijnes moe,
 
Die veel ghesachs wel lust, en luttel doen 'er toe.
185
Doch hoop ick niet dat ghy (o suster van Minerve)185)
 
Soo dwaes gheworden zijt, en bochtich ten bederve,186)
 
Dat ghy gheblindoeckt van het uytterlijck cieraet,
 
En ydel blincken, soudt verlieven op sijn staet.
 
Die schande waer te groot, en soudt te leelijck ruycken,
190
Dat ghy om 't snood ghenot u lichaem liet ghebruycken.
 
Een wel-gheboren hert 't welck van de vromen quam,
 
Brand-merckte noyt alsoo de glooren van sijn stam.192)
 
Laet sien wat frayecheen in sijn persoon dan bloeyen,
 
Hier sal ick alles niet afgunstelijck verfoeyen,
195
En lastren goet met quaet: noyt was dat mijnen aert.
 
Ick selve prees u aen 't gheen hy hadt prijsens waert;
 
En doen ick tooch op reys beval hem wel t' onthalen.
 
Wat het gheslacht belanght waer af hy komt te dalen,
 
Dat heeft in treflijckheyt niet vele sich ghelijck:
200
Doch my en dunckt het niet dat ick hem daer in wijck.
 
Van lichaem is hy schoon, bevallich in 't aenschouwen:
 
Wat ick ben dar ick op mijn oordeel niet betrouwen:202)
 
Dit evenwel is waer dat om my heeft ghebrandt
 
Soo menich edel vrouw in onse Griecken landt,
205
En van d'uytheemsche, weet Egipten, dat mijn minne
 
De Jofren niet alleen ontstack, maer een Vorstinne.
 
Beroeme' hem Paris van al wat hy roemen mach,207)
 
Vande boerin Oenone' oft andre lichte slach.
 
Van vrouwen sonder naem, van welcker ommeganghen,209)
210
Wat onbeschoftheyts vry hem aen is blijven hanghen.210)
 
My gaeft ghy seker selfs met vrije keur den lof,
 
(Doen al de Griecksche jeuchd lach aen u vaders hof,
 
En yder leyden toe op huwen, schaecken, sluycken)213)
 
Dat ick alleene waerd' u bloeme was te pluycken.214)
215
Oock heb ick u vertoont mijn min met ander schijn215)
 
En volchde (als 't betaemde' een dochter van Jupijn)
 
Met 't uyterste bewijs van ootmoedt en van eer na.217)
 
Dat Paris hoochlijck acht u schoonheyt sonder weer-ga,
 
En lochen ick geensins: de blinden souden daer
220
De schemeringhen selfs wel werden af ghewaer.220)
 
Maer die soo' onheusschelijck begost heeft sijn vrijagie,221)
 
En met soo kleen ontsich; en sulcken personagie222)
 
Te voren legghen dorst met onbeschaemder mondt,223)
 
Het gheene' hy eerloos selve' en onghe-oorloft vondt:
225
Wat deed hy anders doch, als kennelijck betooghen,225)
 
Dat breyn sijn hooft ontbrack, en suyverheyt sijn ooghen?
 
Om te bespien de gloor die u ghelaet uytbreydt?227)
 
En 't swijmsel van Jupijn en van sijn Majesteyt?228)
 
Hy die soo ruw bestont te slaen handt aen uw leden,
230
Bewees wel, dat hy van de grootachtbare zeden
 
Vol Goddelijcker aerts (daer ick voor was bedeest)231)
 
Te weynich smaecks hadt in sijn smakeloose gheest.
 
Doch 't is de wijse dat die haer int minnen toonen
 
Soo brullend' onbeleeft, het met de naem verschoonen234)
235
Van duldeloosen brandt: ja Paris wil misschien
 
Om dat hy eebreuck doet, om u, sijn aenghesien236)
 
Voor vyerigher: maer acht niet wat hy daer af revel.
 
Hy vercht het yder niet uyt oordeel maer uyt evel.238)
 
Licht dat hy sondichde' en te stouter anne vingh
240
Op ['t] praetjen dat van u en Theseus ommegingh:240)
 
Bevroedt te rechte dan, o glori aller Vrouwen,
 
Wie dat my u onthoudt, en wie u werdt onthouwen,
 
Hy quetst der volcken recht, ontruckt een ander 't sijn:
 
Ick min tot niemandts schaed', en eysch niet meer dan 't mijn.
245
My is het, dat ghy hebt, het eerst in al u leven:
 
Den name van u lief en van u man ghegheven:
 
Dat ben ick. Wat is hy? een roover vuyl befaemt,247)
 
Die willens wetens doet 't gheen hem sijn herte schaemt.
 
Met goddelijcker eer plach ick u naem te seghenen:
250
En soudy my nu min als menschelijck bejeghenen?
 
En breken uw' beloft soo menichmael ghedaen,
 
Dat alsoo langh Hellene' haer ooghen open staen,
 
Gheen ander Opper-heer sy in haer hert sal lijden254)
255
Als Aoropes soon, de jonghste der Atrijden?255)
 
De dagheraedt uws jeuchds my jonde, dat ik laes256)
 
De roosen met den dauw, de fruyten met de vaes,257)
 
Uws levens soete' April voor niemandt heeft gheroocken,
 
U lustelijkckste Mey haer bloeysel opgheloocken
260
Voor niemandt als voor my: en soud' (wat swaerder kruys!)260)
 
De Herbst my senden nu soo wranghe vruchten thuys?261)
 
Ghedenckt eens welcken vlam gingh door u sinnen weyden,
 
Doen Venus d' eerstemael een maeckte van ons beyden:
 
Doen ongherepte Maeght, door eyndeloose gloedt
265
Van minnen, ghy my opgaeft lichaem en ghemoedt.
 
Hoe vaeck heeft tsints de lust met goddelijck vermoghen
 
Ons vander aerden op in Venus troon ghetoghen?
 
Alwaer elck overhiel van onse sinnen vijf,268)
 
Niet meer als een, en die vervulde 't gantsche lijf.
270
Ghenaeckte' u vingher my, sy scheen een toorts te wesen:
 
Soo vlooch my eenen brandt door d' aedren opgheresen,
 
En veld my in u schoot vol weelden toebereydt:
 
Daer smolt ick, en ghy smolt in mijn ghesmoltenheyt.
 
O onbegrijplijck goedt, wie kan u kracht verklaren!
275
'K gheloof gheen menschlijck bloedt en spande doe mijn aren,
 
Maer eenich rijper vrucht, ghelijck als wordt vertrout276)
 
Te wesen, 't gheen de Goon in eeuwich leven houdt.
 
Ach! ach! hoe menichmael sydy gheseghen tussen278)
 
Mijn armen door als slap van 't slibberighe kussen,
280
Tot u uw ocxsel schorte'? hoe dickwils (ach!) besweeck280)
 
De ster van uw ghesicht als 't mijn haer gaf de steeck?
 
Dan ginghen d'ooghen 't schuyl en beyde scheelen doocken;282)
 
Al had een bloode schaemte' oft flaeute die gheloocken;283)
 
Oock hebdy my inghesnackt met onversaden brandt,284)
285
En swangré Jongh-vrouw droecht u man int inghewandt,
 
'T welck neghen maenden langh u lastelijck beswaerde,
 
Tot uwen tijdt toe dat ghy blijde moeder baerde,
 
En my ter werelt bracht een vrucht schoon van aenschijn,
 
Waer in men sach u kroost ghedommelt onder 't mijn.289)
290
En is het dat de doodt niet heeft aen het vernielen
 
(Ghelijckmen segghen wil) der doorluchtighe zielen,
 
Soo sal de ziel die van ons tween 't afsetsel is,292)
 
Eeuw'lijck van onse liefd' gheven ghetuyghenis.
 
Oock had ick van u borst den slotel te bewaren.
295
Hoe dickwils ginghdy my het heymelijck verklaren295)
 
Dat op u harte lach? ghy selve koute doe
 
My van Laomedons trouloosheyt veele toe,297)
 
Hoe hy de Goon bedrooch met overgheven eeden:298)
 
En wist te halen op sekre lichtveerdicheden
300
Van Paris, waer by bleeck, dat hy ter herte nam300)
 
'T leven der gheener daer hy uyt ghesproten quam.
 
Hoe menich schootjen vol van schrandre boerterijen302)
 
Kreech Paris, die 't niet voelde', op sijn onedel vrijen,
 
Wanneer ghy seyde dat ghy wel ghelooven kondt
305
Oenone' een Nimph te zijn, dewijl 't ghelaet haer stont
 
Soo water-koel dat wie ghesien haer hadden, sworen
 
Sy ware midden uyt een groote stroom gheboren:
 
En ander streken meer, die ghy dees nachts daer an
 
Met al te soeten lach, verrekend' uwen man?309)
310
Ander verborghentheen en van belangh veel grover310)
 
Vertrou ick in gheen brief, denckt ghy die selfs eens over.
 
En overdenckt met een wat aensien 't hebben sal,
 
Dat ghy my Hemel hooch verheven hebt ten val.
 
Want ist dat ghy aen my ontfangher van weldaden
315
Soo groot en onghemeen, bespeurt eenighe quaden
 
Te voren onbekent, soo salmen u altoos
 
Lichtveerdich achten, en uw oordeel reuckeloos:
 
Om dat ghy onbedacht alsulcke jonste wende,318)
 
Tot yemant dies onwaert, en koost al eer ghy kende.319)
320
Ist oock dat ghy my noch de gheen te wesen raemt,320)
 
Voor wien ghy my in 't eerst van onse vrientschap naemt,
 
En lijckwel elders heen nu keere u minne vurich,322)
 
Gheeft eens den naem van deft een dingh soo wispelturich,323)
 
Misschien ghy segghen sult, dat ghy my op dat pas
325
Doe ghy mijn koost wel kende', en dat ick oock wel was:325)
 
Maer dat ick die my plach van wijsheyts wet te draghen326)
 
Onlancx van deuchdes padt ter slincker ben gheslaghen.327)
 
Ghelooft mijn wie de deuchdt met kennis eens hanteert328)
 
Verlieft' er op dat hy sijn herte nimmer keert:
330
Haer schoonheyt is soo groot van buyten en van binnen,
 
Dat hy haer niet vergeet (of Godt en krenckt sijn sinnen)331)
 
Maer volghet sijnen wegh, hoewel hy slibbert dick:332)
 
En schiet het wit wel mis maer nimmer buyten 't stick.333)
 
Dan soo gh' uw trouwe breeckt, soo sal ick moeten meenen
335
Dat ghy noyt kenster waert, al hebdy 't wel ghescheenen,
 
Van d' eerentfeste deuchdt: 't welck is het gheen ick acht
 
Dat van u 't mijnen last sal werden voortghebracht.337)
 
Wijst dan de stucken aen, die van my zijn bedreven.
 
Heb ick u oyt ghestaen moordadelijck na 't leven?
340
En als die gheen ontsich en heeft voor 't recht der Goon,340)
 
U uyt vergulden kop vergiften wijn gheboon?
 
Of is het dat ick swarte' altaren dede wijen,
 
Tot 's afgrondts eer en door verdoemde tooverijen,
 
(Aen welcken konsten heyl een heylloos schepsel soeckt)
345
Den schimmen vander Hel u hooft heb toeghevloeckt?345)
 
Doen ghy in arbeydt sat met barens noodt beladen,
 
Kocht ick de vroe vrouw om dat sy u lijf soud schaden?
 
Oft loofde' ick al de Goon wat ick te loven saech,
 
En wierp den Hemel met ghebeden over staech?349)
350
Juno voor al dat sy wild' u verlossingh spoeyen,350)
 
En bloeden van mijn bijl dien dach gheen hondert koeyen?
 
Gewillich deed' ick al, wat ick u deed' voor goen:352)
 
En teghens wille liet al wat ick liet te doen.
 
En noyt ontfingh mijn hert ghedacht om dy te deeren,
355
Laet u dat Paris eens (acht hy een eedt yet) sweeren.
 
Noch is in mijn ghemoedt niet dat het u verfoeyt:356)
 
Maer stelt my weer ter staet waer in ick heb ghebloeyt.
 
Men mach die gheene die in oude minnen blaken,358)
 
En dapper zijn verknocht, soo niet vertwijfelt maken,359)
360
'T ghedacht des Minnaers wil staech weyden: soo men 't laet
 
In 't goede grasen niet, soo kroptet aen het quaet:361)
 
En berst wel dickwils uyt ten treurspel en ten bloede.
 
En is u niet bekent hoe dat Medea woede,
 
Doen wederwaerdelijck den Jason haer verstiet,364)
365
En om een nieuwe bruydt sijn Ehe-ga sitten liet;365)
 
Die soo veel suer en soets had met hem 't saem ghenooten?
 
Sy heeft een hooghen raedt in haren gheest beslooten:
 
De smaedt bracht haer op ruy: de wanhoop voert haer aen;368)
 
Die quader niet en mach, mach alles onderstaen.369)
370
Sy holp haer man in rouw van hoofde tot de solen,
 
De Jonckvrouw aen haer doodt: en Creons hof aen kolen:371)
 
Corinthen over endt: wien in soo fellen brandt,
 
Het water viel te kort van d'een en d'ander strant.
 
Soo slaet de wrake voort, als minnen keert in haten:
375
Ghelijck de waghen tot den loop-strijdt uytghelaten;
 
Reckt wat sy recken mach (te schorten waer een droom)376)
 
Veecht met den voer-man heen, en luystert na geen toom.
 
Hoe meendy dat my zy te moe wanneer ick treede
 
Tot u slaep-kamer in, of soo een ander steede,379)
380
Daer ick ghenoten heb den troost die ick nu mis,
 
Ghelijcker naeulijcx stee sonder vernieuwingh is?381)
 
Hier plachse' haer gulden hayr met elpen kam te streelen,
 
Daer ginghse baden, daer wasse ghewoon te speelen,383)
 
Met hare dochters als de maeltijt was ghedaen,384)
385
Daer te borduyren op fijn doeck met goude draen.
 
Hier jocken, loncken daer, hier kussen, gins omarmen.
 
En oft ghy yser waerdt noch soudy mijns ontfarmen,387)
 
Wanneer ick eensaem suf ter disch: soo ghy verstont
 
Hoe dat de drooghe spijs my aenwast inde mondt.389)
390
Aen mijnen vingher blinckt, en stadich heeft ghebloncken
 
De ringhe, met ghevaer van opspraeck, my gheschoncken
 
By duyster nacht, ter sluyck, ter venster uyt, doen ghy
 
Bedeesde maghet droecht verholen min op my.
 
De brieven, vlechten hayrs, die my van u vermanen394)
395
Kus ick, en weder kus, en sultse in mijn tranen;
 
En loose sucht op sucht, en queel een droeve sangh,
 
En mijmer sonder slaep de langhe nachten langh.
 
O jammer! kan het zijn dat ghy my hebt versmeten?
 
Soo veel beloften en ghemeenschaps schoon vergeeten?
400
En vindtmen een ghedacht soo slaloos sonder endt,400)
 
Dat sulcke dinghen sich niet dieper in en prent?
 
De Goden hoeden des, soud voor gheen schande schromen
 
Een dochter van Jupijn? ten kan in my niet komen.403)
 
Ick acht u teghens d' wil de loose schaker houdt,
405
En dat ghy geern (saecht ghy middel) keeren soudt.
 
Bedenckt wat Griecken mocht, indien het waer ghebleken,406)
 
Dat ghy my willich liet, wat al de werelt spreken407)
 
Op sulcken voer. Dat ghy van Theseus waert gherooft,408)
 
Daer heeftmen niet tot noch dan kusjens aen ghelooft.
410
Men mompelt nu alreede', men seyt (dit is mijn vreesen)
 
Die'r tweemael schaken liet, gheschaeckt heeft willen wesen.
 
Dies maeckt u onschult klaer, oft wacht niet anders, dan412)
 
Een al te vuylen klanck twee boelen en een man.
 
Misschien dat Paris u wel garen deed' ghelooven,
415
Dat sijne mogentheyt sal allen roep verdooven.415)
 
Dats waer: hy kan 't gherucht den windt doen houden in,416)
 
Oft dattet niet en blase' dan deuntjes na sijn sin.
 
Maeckt dat den kindren vroet van ses of seven jaren,418)
 
Dat yemandt machtich zy de tonghen te bewaren.419)
420
Wat dwaesheyt is doch dit? ick weet het dat de faem
 
Wel schamper ommespringht, en guyghelt met sijn naem,421)
 
De waerheyt dickwils past op gunste noch op tooren.422)
 
Ja moet een opper Vorst dickwils sijn onwil hooren:423)
 
Ick late Paris staen, en ghij moocht weten, hoe424)
425
Hy wordt ghesproken van sijn ouder broeders toe.
 
Oock hoor ick hier wel, dat sijn susters niet en toeven
 
Met segghen: vraeghdy wat? ick soud u nood bedroeven.427)
 
Doch schoon ghenomen spraeck oock niemandt uyt dit tal,428)
 
Oenone waendy dat sy swijghen konnen sal?
430
En oft sich alleman tot eeuwich swijghen stelde:
 
De steenen pijlers, 't riedt dat Midas ooren melde,431)
 
De trappen van een Hof en zijnder soo niet aen,
 
Dat sy om yemants wil haer klappen laten staen.
 
Dus is voor die de faem meent op de mondt te kloppen,434)
435
Gheen ander raedt als van sijn ooren toe te stoppen,
 
Dan gietse vry vol was: soo salmen noch daerom
 
'T ghetuyghenisse van 't ghemoedt niet maken stom.
 
Indachtich is u wel, hoe, doen met minnevlammen
 
Onsteken waren al de' hoofttacken van de stammen439)
440
Der Griecken, datmen sach krackeelen te ghemoedt,
 
Die nimmer anders als met stortinghe van bloedt
 
En burgherkrijgh, gheweest en souden zijn te slissen;442)
 
Midts niemandt kon verstaen tot sulcken bruydt te missen:443)
 
Oock met wat overlegh en wel besinde raedt,444)
445
U schoonvader Tijndar schoot een schot voor sulcken quaet.445)
 
Eer hy sich dringhen liet u yemandt te beloven,
 
Hielt hy vergaderingh van al de Griecksche Hoven;
 
En droech de sake voor met erenstich besluyt,
 
Dat hy niet was ghesint u te besteden uyt,449)
450
Ten waer de Vorsten al hem van te voren swoeren,
 
Dat onversoenelijck, sy oorloch soude voeren,
 
Teghen de gheene die mocht naderhandt bestaen
 
Oft u, oft met ghewelt u man te randen aen.
 
Hen allen billijck docht en dat den orbaer pranghde,454)
455
Te weeren t' saem de vrees daer yder na verlanghde.455)
 
Nu zijn sy op ontboon, en al te saem ghereedt
 
In wapen, elck om na te komen sijnen eedt.
 
Doch is ten overvloedt (eer wy ons legher planten)
 
Verstaen te schicken uyt, na Troye toe, ghesanten:459)
460
Van welcken is het hooft Ulisses wel ter tael.
 
Dees heeft volcomen last dat hy u wederhael:
 
Oft (soo de Phrijghen yet daer teghen over legghen)
 
'T recht weygherende rijck, te vyer, te sweerdt t'ontsegghen.463)
 
Houdt ghy nu met hem aen, met hem te spreken tracht
465
Wt eenen mondt, voecht reen by reden, klacht by klacht.
 
En uutert u alsoo dat de Troyanen riecken,466)
 
Hoe daer u lichaem is, maer al u sin in Griecken.467)
 
En is het dat ghy keert, soo suldy wel ontfaen
 
Met grooter eer en feest te Sparte komen aen.
470
En keerdy niet, soo houdt als Paris my ten besten
 
Dat ick mijn spiesse vell' op die Troyaensche vesten,
 
Die telckens houden op aen trouweloosen thooft,472)
 
En eerlijck winne 't gheen hy schellemsch heeft gherooft.
 
De wraeck is op de been met haer bebloede swepen,
475
Eer langhe suldy sien de Zee beslaen de schepen,
 
Daer na de strant met volck in ordeningh ghestelt,
 
Daer na de lucht met stof, en dan met lijcken 't veldt.
 
Mijn veel gheterchde sweerdt ghetoghen uyt der scheede,
 
En sal van bloedt versaen sijn punte noch sijn sneedde,
480
Nocht wijcken eenen voedt, ick uyt des vyandts landt,
 
Ter tijdt toe dat ick raeck aen doodt oft overhandt.
 
Indien den Hemel sich mijn're onverdiende smerten
 
Medoghentlijcken kreunt, en neemt het recht ter herten,
 
En met soo swaren straf vervolghe Paris schuldt,
485
Dat de voorseggherij van Calchas werdt vervult.
 
Die uytvaert teghens Troye' en dreyght de gulde daken,
 
Met droeve nederscheut van branden en van blaken,
 
Des Coninghs ouderdom met blusschen sijnes zaets;488)
 
De Troysche maeghden met de koorden des soldaets:
490
Soo sal het blijcken noch dat wy ons niet verhitten,490)
 
Op vreemder Vorsten-landt met hoomoedt te besitten;
 
Maer dat alleene sy, door soo vernaemden tocht,492)
 
Den spieghel voor de quaen en ghy voor my ghesocht.493)
 
Is oock het luck soo blindt dat by haer recht en reden494)
495
Niet beter zijn ghesien als d' ongherechticheden,
 
En zijn de Goon ghedient met Menelaus bloedt,
 
Soo daer een Oosterlingh sijn speer in verwen moet:
 
'T lijf maeck ick dy, ghy sult u immer noch verpijnen498)
 
In mijne tronij koudt te soecken d' oude lijnen:
500
En volghen met een sucht mijn siel voor uyt ghetreen,
 
Dat 's alle 's werelts troost: en daerme gaen wy heen.

Vorige Volgende