Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1) (1949)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)
Afbeelding van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)Toon afbeelding van titelpagina van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (7.20 MB)

Scans (131.96 MB)

XML (1.68 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

bijbel / bijbeltekst(en)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

(1949)–Ulbe van Houten–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

De dea fan Mozes

Doe't de striid mei och, de kening fan Basan, oer wie en syn lân biset, kamen de âldsten fan Ruben en Gad en heal Manasse, by Mozes en fregen oft hja har nei wenjen sette mochten yn it gebiet fan Sihon en Och. Hja hiene fan âlder op alder féhoeders west en it lân oan dizze kant de Jordaen wie tige gaedlik foar greate keppels lytsfé, dat hja woene hjir graech bliuwe; as hja mei de oare stammen oer de rivier teagen, nei it biloofde lân, dan soene se miskien gâns fé oan 'e kant dwaen moatte en har útlizze op 'e lânbou. Mozes koe der ynkomme dat hja graech yn dit lân bliuwe woene, en hy gunde it har ek wol, mar hy wie bang dat der dan noch mear stammen komme soene en dat der dan by einbislút gjin mannen genôch wêze soene om Kanaän to foroverjen. It soe nammers ek net earlik wêze dat de oare stammen in lange en swiere oarloch fiere moasten, wylst dizze beide stammen rêstich de keppels weiden yn in streek dy't net by Kanaän hearde.

De mannen fan Gad en Ruben seagen sels wol yn, dat hja to folle frege hiene. Hastich leine se út, dat hja allegearre mei oer de Jordaen woene, om har bruorren yn 'e striid to helpen, as hja dan letter mar wer weromgean mochten nei it gebiet dêr't har fé en har froulju en bern bleaun wiene. Nei't hja dat mei in djûre eed bisward hiene, joech Mozes har frij om it lân to partsjen en kampen to bouwen foar har froulju en bern; dy soene der bliuwe sa lang oan't de mânlju fan de kriichstocht weromkamen en de fêste stêdden wer opbouden. It hie wis better west as Mozes earst de Heare frege hie en faeks hie it dan sa net mocht! Hwant by it lân dat Abraham en Izaäk en Jakob tasein wie, hearde dit steppe-lân net en it soe letter net ienris maklik wêze om fan dit iene diel fan Israël nei it oare to reizgjen, sa djip wie de delling fan 'e Jordaen en sa wyld wie soms de rivier. En it moast der letter wol hast fan komme dat de twa en in heale stam oan 'e Eastkant fan 'e rivier har fiele soe as in apart folk en dat soe de krêft fan it folk brekke. It like wol dat Mozes al dy biswieren net seach en doe't er it letter al yn kaem to sjen, doe wie alles al regele en koe it net mear oars. It wie ek de lêste saek, dêr't er oer bislute moast. Hwant om dyselde tiid kaem it wurd des Heare ta him: Klim op it berchtme Abarim, op 'e top fan 'e Nebo en sjoch it lân dat Ik Israëls bern jown haw. En hwannearst it sjoen hast, silstû ta dyn folken forgearre wurde, lyk as ek dyn broer Aäron stoarn is.’ Mozes bûgde de holle; hy waerd net kjel, hwant hy wist dat it dochs in kear sa komme moast en hy wie net bang om to stjerren. Doe by Meariba, doe't God it fonnis sprutsen hie oer him en Aäron, doe hie er hertstochtlik bidden oft God it har forjaen woe en har dochs bringe yn dat langbigearde lân, mar nou hie er neat mear to freegjen; sa't God de Heare it sein hie, sa moast it mar komme. Hy soe de berch opgean, allinne en mei syn eagen soe er it lân sjen en dan soe er de wurge holle dellizze en stjerre, ticht by de himel en deun by syn God. Hy wist net hoe't it wêze soe yn dat donkere lân fan 'e dea, hy wist noch neat fan 'e ljochte, blide himel en neat fan de Kristus, dy't ienris komme soe en bitelje foar al syn sûnden, mar hy wist ien ding al: dat er rêstich stjerre koe as God him rôp. Mar hy koe net, lyk as Aäron doe, sa mar nei boppen gean: hy moast earst noch fan alles regelje en ôfskie nimme fan it folk.

Hwant ek nou, nou't it skaed fan 'e dea al oer him lei, wie syn earste gedachte net oan himsels, mar oan it folk fan God. ‘Och Heare’, bea er, ‘lit de Heare, de God fan alle minsken, dochs in man biskikke oer dizze gemeente, in man dy't har oanfiere kin yn 'e kommene striid, in man dy't har

[pagina 144]
[p. 144]

útlaet en dy't har werombringt; dat de gemeente des Heare net wêze mei as in keppel skiep, dy't gjin hoeder hawwe.’ En ek dizze kear harke de Heare nei Mozes en wiisde Jozua oan om syn opfolger to wurden. Sels moast Mozes him foar it folk en foar de hegepreester stelle, sels moast er him de hannen oplizze en in diel fan syn geast oan him oerdrage en sels moast er him sizze hwat er dwaen moast. In profeet, sa great as Mozes, soe Jozua noait wurde; noait soe de Heare mei him sprekke, lyk as er dien hie mei Mozes, mar hwat er nedich hie om it folk yn Kanaän to bringen, dat soe God him jaen. En as it nedich wie dan soe Eleazar, de hegepreester, dy't de Urim en de Tummin droech, him elke kear wer bikend meitsje hwat de Heare woe.

 

En doe't ek dizze lêste kwesje regele wie, bleau der oars neat mear oer as it ôfskie fan syn folk, dat folk dat him sa faek fortriet dien hie en dat sa faek tsjin him opstien wie, mar dat er dochs sa hertstochtlik leaf hie en dêr't er alles foar oer hie. Hy rôp se gear, de âldsten en de lieders en foar de lêste kear stiene se om him hinne; mar ek it gewoane folk kaem opsetten en harke nei dy bikende, fortroude stim. Lang spriek Mozes, dagen oan ien; der wie ommers noch sa folle dat er har sizze moast, ear't er foar altyd by har wei gyng. Dit wie ek itselde folk net mear, dat er, fjirtich jier lyn, út it slavehûs fan Egypte laet hie en dat by de Sinaï de stim des Heare heard hie. Dat âlde laech wie fallen yn 'e wyldernis en har liken leine bigroeven yn it toarre sân; dy't nou om Mozes hinne stiene wiene har bern en bernsbern en it wie goed dat hja alles noch ris hearden, hwat der bard wie.

En hy forhelle fan de lange swiere reis by de Sé wei nei de Godsberch; fan it bittere wetter, fan de kwartels en it manna, fan it wetter út 'e rots, fan de dâns om it gouden keal. En fan 'e tolve bispieders fortelde er en fan 'e swiere straf dy't op har sûnde kaem en fan 'e greate opstân, doe mei Korach, Dathan en Abiram.

En dêrmei skildere er har mei wurden dat lân, dêr't hja nou hinne op reis wiene en dat hja nou mei gauwens yngean soene. Net om 'e nocht hie er dêr fjirtich jier nei útsjoen, hie er der fan dreamd, nachts yn 'e donkere tint: it wie suver as hie er der jierren wenne, sa moai koe er der fan fortelle. In goed lân wie it, in lân fan molke en hunich, fan figen en oliven, fan druven en granaetappels, mar allinne as hja de geboaden des Heare hâldden en him trou tsjinnen, soe it har dêr goed gean.

De folken dy't yn Kanaän wennen, tsjinnen de Baäls en ûnthilligen it lân mei har sûnden. Lang hie de Heare geduld mei har hawn, mar nou wie de mjitte fol: alle minsken dy't hja yn Kanaän founen leine ûnder de flok, lyk as destiids Sodom en Gomorra. Doe hie Hysels de straf útfierd, mar nou rôp Er syn folk om al dy heidenen út to roegjen: banne moasten se mânlju en froulju en bern, dat der gjinien yn it lân oerbleau. Net om't dy minsken har fijannen wiene, en net om't hja har lân sa graech ha woene en net út in fûle bigearte nei goud en guod, moasten se al dy folken útroegje, mar allinne omdat God it har oplei. En diene se dat gebot net, sparren se fan 'e Kanaäniten, út frees, of om't it sa maklik wol wie, dan soene dyselde Kanaaniten letter oer har hearskje en har oermânsk wêze. Mar dat net allinne, as hja net diene hwat de Heare har opdroech, dan soe Er har kastije, swierder as Er oait de Egyptners tuchtige hie...

 

En noch ien kear waerd Mozes, de Godsman, profeet en yn gloeijende wurden hâldde er har de seine foar en de flok - de seine as hja trou de Heare tsjinnen en syn geboaden diene, de flok as hja har ôfjoegen mei de Baäls. It wie deastil doe't Mozes syn machtige spreuken sei.

 

‘En it sil barre, byhwannearstû op 'en trousten harkest nei de stim fan 'e Heare dyn God, dat Hy dy heech sette sil boppe al de folken fan 'e ierde. Seinge silstû wêze yn 'e stêd, en seinge silstû wêze yn it fjild; seinge sil wêze de frucht fan dyn lân en de frucht fan dyn beesten, al hwat dyn kij kealje en al hwat dyn skiep lamje. Seinge sil wêze dyn koer en dyn baktrôch; seinge silstû wêze by dyn yngong en seinge by dyn útgong. Troch ien wei sille dyn fijannen tsjin dy optsjen, mar troch sawn wegen sille hja foar dyn antlit flechtsje... Mar byhwannearstû net harkest nei de stim fan 'e Heare dyn God, dan sil it rjochtoarsom barre dat dizze flokken oer dy komme. Forflokt silstû wêze yn 'e stêd, en forflokt

[pagina 145]
[p. 145]

silstû wêze yn it fjild. Forflokt sil wêze dyn koer en dyn baktrôch. Forflokt sil wêze de frucht fan dyn lân en de frucht fan dyn beesten, al hwat dyn kij kealje en al hwat dyn skiep lamje. Forflokt silstû wêze by dyn yngong en forflokt by dyn útgong. De himel dy't boppe dyn holle is sil koper wêze, en de ierde dy't ûnder dy is sil izer wêze, Troch ien wei silstû tsjin dyn fijannen optsjen, mar troch sawn wegen silstû flechtsje foar syn antlit; en dû silst in spotslach wurde al de keninkriken fan 'e ierde...’ En it folk dat earnstich harke hie nei Mozes syn flamjende wurden, woe alles wol bilove. Fansels soene se de Heare tsjinje yn dat goede lân! Yn 'e woastine wie it wol ris forkeard gien, mar dêr wie it libben ek sa hurd en swier! Mar yn dat griene Kanaän, né, dêr soene se altyd gean yn des Heare wegen! Hwat spitich, dat Mozes nou net mei har yngean mocht. En dat dat nou mei troch har skuld wie, dat wie it slimste noch. O, as hja it nou noch goed meitsje koene... Alles soene se der foar oer ha, mar nou wie it to let, foar altyd to let...

Doe't alles sein wie, doe kaem de lêste swiere dei, de reis nei de Nebo, de berch fan 'e dea. Hja seagen him gean, in âld en iensum man en doe't hja seagen dat er net bang wie en dat er freonlik glimke yn syn lang, griis burd, doe waerd it har suver to machtich. Froulju skriemden en sterke keardels, deselden dy't mear as ien kear foar him stien hiene mei de fûsten omheech, dy koene it mar amper goedmeitsje. En noait better as dizze drôve dei, hiene se bigrepen hoe great dy man Mozes wie, en dat der noait, noait wer sa'n man komme soe. Jozua mocht dan in flink man wêze en in goed soldaet - hy koe net yn it skaed fan Mozes stean. En dat er nou noait werom komme soe fan dizze reis nei boppen, dat hja noait syn lûd wer hearre soene, dat er noait wer foar har bidde soe...

 

En wilens hie Mozes dêr op 'e hege berch de bliidste ûre fan in lang, swier libben. De Heare sels makke syn âlde eagen sterk en liet him it hiele lân sjen, fan Noard nei Súd en fan it Easten nei it Westen. Hy seach de heuvels fan it Suderlân en de donkere bosken fan 'e Libanen; hy seach de griene dellingen tusken de bergen en de flakte by de Westlike Sé; hy seach de blauwe marren fan 'e Jordaen en de wite húzen en it wie as dronken syn eagen de kleuren yn fan dit hearlik lân. Nou foun er it net slim mear, dat er noait yn dat lân komme soe; dat er it sjen mocht, dat syn âlde eagen der oer gean mochten, wie dat al gjin genede? En nou spiet it him net mear dat God him doe roppen hie om it folk op to fieren út Egypte. It hie net maklik west, al dy fjirtich swiere jierren, mei in folk dat noait om sizzen joech, mar nou wie de ein yn it sicht; foar har, mar ek foar him. Syn wurk wie ôfroun en hy koe alles oerjaen, sels dat er nou stjerre moast en dat in oar syn amt oemimme soe. Nou't de reis troch de wyldernis oer wie, hiene se mear forlet fan in strider as fan in profeet, dat it wie mar goed, dat Jozua nou yn syn plak kaem.

 

Hy hie der de tiid foar nommen om alles goed to bisjen, mar doe't er him einlings sêd sjoen hie, doe gyng er lizzen op 'e berch. Hy die de eagen ticht as ien dy't him deljowt om to sliepen. It wie nei fjirtich jier de earste kear dat er him gjin soargen hoegde to meitsjen oer syn folk...

Doe't er stoarn wie, bigroef de Heare God him, earne yn 'e bergen en noait hawwe de minsken letter it grêf fan Mozes foun. It folk roude en skriemde om de greate deade, wol tritich dagen lang.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken