Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1) (1949)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)
Afbeelding van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)Toon afbeelding van titelpagina van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (7.20 MB)

Scans (131.96 MB)

XML (1.68 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

bijbel / bijbeltekst(en)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

(1949)–Ulbe van Houten–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Hizkia

En wer gyngen de jierren foarby en de iene kening nei de oare klom op 'e troan fan Juda. Der wiene jonge en âldere by, forstannige en ûnforstannige, fromme en goddeleaze, mar fan 'e earste ta de lêste wiene se út it hûs fan David: de Heare hâldde syn bilofte dat David altyd to Jeruzalem in lampe hawwe soe. It wie ek allinne om dat wurd, dat de Heare it hûs fan David biwarre en net om't

[pagina 388]
[p. 388]

al dy keningen Him tsjinnen en yn syn wet en wegen gyngen. Der hawwe keningen west yn Juda, dy't slimmer wiene as Achab en goddeleazer as Izébel.

 

Ien fan 'e allerslimsten hat Achas west, de soan fan Jotham. Hy wie tweintich jier âld doe't er kening waerd en yn 'e sechstjin jier dat er regearre hat, terge er de Heare mear as oait in kening fan Juda en Israël dien hie. Hwant net allinne dat er geiten bylden foar de Baäls makke, mar hy doarst it sels bistean en offerje ien fan syn soannen oan 'e god Moloch. Letter, doe't de kening fan Assyrië Damaskus ynnommen hie, reizge er dêr hinne om Tiglathpilezer hulde to dwaen en liet er yn Gods hillige timpel in alter sette foar Rimmon, de oarlochsgod fan Aram. En as wie dat alles noch net slimmernôch: oan 'e ein fan syn libben sette er alters op alle pleinen to Jeruzalem en liet er de timpel des Heare tichtspikerje. Mar wer, doe't it sa fier wie, kaem de Heare fanwegen en naem de goddeleaze Achas wei en joech oan Juda in kening dy't Him boppe alles leaf hie en dy't der alles foar oer hie om syn wet to dwaen en yn syn wegen to gean, lyk as destiids kening David. Syn namme wie Hizkia.

Ek Hizkia wie noch net âld doe't er kening waerd, noch mar fiif en tweintich jier, mar hy harke net nei de rie fan goddeleaze foarsten, mar gyng syn eigen wei. Mei alle moed bigoun er goed to meitsjen hwat syn heit Achas bidoarn hie. Noch gjin moanne siet er op 'e troan, of de sletten timpel waerd wer iepenbrutsen en de fornielde doarren makke en it duorre net lang of hiel it Godshûs wie wer rein en alle offerark suvere. Yn it hillich hûs fan God, foar it rikjend alter, fornijden kening en folk it âlde forboun mei de Heare en sûnt dy blide dei wie Juda wer op 'e nij hwat it wêze moast: Gods eigen, hillich folk.

Doe't de timpel wer suvere wie, woe Hizkia ek it Peaske-feest wer fiere en syn boaden gyngen troch hiele Juda om it folk to bieden ta it âld en hillich feest. Mar ek nei Israël gyngen de keningsboaden om ek it folk fan 'e tsien stammen op to roppen ta des Heare timpel en hoewol't de measten net woene en de spot mei har sloegen, kamen der dochs inkelden út Aser en Zebulon om it Peaske mei to fieren. Foar it earst nei al dy jierren stiene der yn 'e timpel to Jeruzalem wer mannen út Israël en it like as soe noch ienkear de âlde gloarje wer bigjinne út 'e dagen fan Salomo. It waerd in hearlik feest en doe't de sawn dagen om wiene, waerden se to riede om net útinoar to gean, mar om noch sawn dagen feest to fieren, in tankfeest foar al it goede dat har troch Gods genede barre mocht. En nei it feest gyng al it folk de stêdden fan Juda troch en hja fornielden de Baälsbylden en sloegen de wij-stiennen oan grús en houden de asjera's om; sels de alters fan Baäl brieken se en alle hichten waerden ûntwijd en fornield.

Mar al wie Hizka dan in kening dy't de Heare freze en al hie it folk fan Juda it forboun mei God fornijd, dêrom stie it der noch net bêst foar: donkere wolken kamen opsetten út it Easten, út it lân fan Assyrië. Hwat de profeet Jona yn syn tiid al oankommen sjoen hie, dat soe nou wierheit wurde: de Assyriërs kamen opsetten en fierden it folk fan 'e tsien stammen yn ballingskip. Yn 'e tiid fan Achas wie Juda al ûnder de kening fan Ninevé rekke en ek Hizkia moast elk jier in flinke skatting nei Assyrië bringe. It wie him tige yn 'e wei dat hy, de trouwe tsjinstfeint fan Israëls God, in fazal wie fan in heidensk kening en hy hope altyd noch dat it him ienris slagje soe, mei help fan oare folken en fan Egypte, om syn lân frij to fjochtsjen. De profeet Jesaja, dy't yn Jeruzalem wenne en faek by him kaem, warskôge him wol, dat er net op Egypte bitrouwe moast en dat er better die om him mar del to jaen ûnder Assyrië, mar dat koe er hast net leauwe. De Heare soe him dochs fêst wol helpe, as it gyng om 'e frijdom fan folk en timpel? En op in kear, doe't de kâns gunstich like, stie Hizkia tsjin Assyrië op en bitelle er gjin skatting mear. Dat kaem sa:

It barde op in kear dat Hizkia siik wie: hy hie in swolm earne oan syn lichem en it like mar min mei him. Sels hie er lykwols by alle pine noch hope op betterskip: hy hie noch gjin soan en hy leaude fêst dat God him sa net weinimme soe. De Heare hie David tasein, dat der altyd ien út syn geslacht sitte soe op 'e troan fan Juda, dat hy koe net stjerre, ear't God him gjin bern jown hie. En doe op in dei stie de profeet Jesaja by syn bêd en sei: ‘Sa seit de Heare, jow bistel oan dyn hus, hwant dû silst stjerre en net libje’.

[pagina 389]
[p. 389]

It wie in swiere slach foar Hizkia, dat wurd fan 'e profeet. Nou soe it hûs fan David dus dochs noch útstjerre en hwat bleau der dan oer fan Gods biloften? Hy koe it noch net leauwe en sadré't Jesaja de doar út wie, bigoun er to bidden. Miskien, as er mei ynmoed rôp, soe de Heare him hearre en him it libben skinke! En noch wie er oan it bidden, doe stie Jesaja al wer by him. Syn eagen blonken bliid doe't er tsjin de kening sei: ‘Sa seit de Heare, de God fan jim heit David: Ik haw dyn gebet heard, Ik haw dyn triennen sjoen, sjoch Ik sil dy better meitsje: mei trije dagen silstû wer opgean nei de timpel. Noch fyftjin jier silstû libje en as dyn fijân komt, de kening fan Assyrië, sil Ik dy forlosse út syn hân. En helje nou in figekoeke en liz dy op 'e swolm...’

Hizka wie sa bliid, dat er earst hast gjin wurden fine koe. Noch fyftjin lange jierren... It wie to moai... Noch baernde de koarts yn syn bloed en mei trije dagen soe er wer better wêze! O Heare, tocht er, Jo hawwe it sein, mar Jo wiene it ek dy't seine dat ik stjerre soe en net libje. Hwat moat ik nou leauwe? En earbiedich frege er, oft God him gjin teken jaen koe, dat er fêst witte soe dat it wier wie. Jesaja bûgde de holle. Hy koe neat tasizze, mar as God it woe... En dêrmei stiek er de holle op. Nou wist er dat de Heare ek dit gebet forheard hie. ‘Kies’, sei er bliid, ‘sil it skaed tsien graden foarútgean, of sil it tsien graden efterútwike op 'e sinne-wizer yn it park?’ Hizkia hoegde him net to bitinken. ‘Lit it skaed tsien treppen to-bek gean’. Dyselde deis noch barde dat machtich teken. It wie al let op 'e middei en de skaden waerden al tige lang; op 'e sinnewizer foel it skaed al hast oan ûnderen ta. Doe wie it oft de Heare God de sinne tobeksette oan 'e blauwe loft en tsien treppen roun it skead efterút. De minsken yn Jeruzalem koene har mar net bigripe, dat dy dei sa freeslik lang duorre en de slaven op it fjild seagen oan ien wei nei de loft. Mar de tredde deis wie Hizkia wer better en brocht er de Heare it tankoffer yn syn timpel.

It wûnder fan 'e sinnewizer en fan Hizkia's genêzing waerd fier oer de grinzen bikend en sels in kening út it fiere Babel, Merodach Baladan, stjûrde boaden om him lok to winskjen en to fornimmen nei dat frjemd natûr-forskynsel. Mar de boaden út Babel hiene ek noch in boadskip: hja fregen oft Hizkia der net foar fielde om op to stean tsjin Assyrië en yn boun mei Babel en gâns oare folken de striid oan to gean foar de frijdom. De kening fan Juda wie mar al to bliid dat it sa roun: hjir hie er al sa lang op wachte! Hy liet de boaden fan Babel alles sjen dat er hie: syn goud en sulver, syn soldaten en weinen, de oalje en de krúderijen en hy biloofde dat er syn bêst dwaen soe. Mei it fiere, sterke Babel as helper, doarst er alles oan...

En wer kaem de profeet Jesaja en foar it lêst warskôge er Hizkia. ‘Dû hast alles sjen litten oan 'e boaden fan Babel’, sei er strang, ‘mar der sil in dei komme dat al dy skatten, dyn oalje en dyn krûderijen, dyn wapens en dyn weinen, dyn soannen en dyn dochters fuortfierd wurde sille nei datselde Babel ta’. Hizkia bûgde démoedich de holle. ‘De Heare sil it wol it bêste witte’, sei er, ‘mar nou haw ik myn wurd jown en ik gean der net foar omlizzen’.

 

Net lang nei it bisyk fan Babels boaden, doe't yn Assyrië in nije kening oan it regear kaem, de grime en wrede Sanherib, stie Hizkia tsjin Assur op. In pear jier lang gyng alles goed: der gyngen gjin karavanen mei goud en sulver en fé nei Ninevé en it like as wie Juda foar goed frij. Mar it tredde jiers, nei't Merodach-Baladan forpletterjend forslein wie, triek Sanherib it Westen yn en foel er Juda oan. It hiele platte-lân rôve er leech en wol hûnderttûzen minsken út Juda sleepte er mei it Noarden yn. En wylst er sels mei de mannemacht it sterke Lachis bilegere, stjûrde er in lyts leger de kant op nei Jeruzalem. Doe spiet it Hizkia, dat er net nei Jesaja harke hie - mar doe wie it to let.

Hy hie alles noch dien hwat mûglik wie om de grime fan Sanherib to bistiljen: hy hie him de boade dien dat er him tonei trou tsjinje soe en dat er ré wie om alles to biteljen dat de kening him oplizze soe. Sanherib hie de boaden birjocht mei werom jown dat it goed wie en dat er foar dizze kear tofreden wêze soe mei tritich talinten goud en trije hûndert talinten sulver. It wie in skriklike heap jild - hast fjouwer miljoen goune - en om it byinoar to krijen moast it timpelsulver útlevere wurde en waerd it goud fan 'e timpel-doarren snijd en doe't al dat jild nei de kening fan As-

[pagina 390]
[p. 390]

syrië tôge wie, stjûrde Sanherib dochs syn soldaten noch.

It kaem goed út, dat Jeruzalem in sterke stêd wie en dat Hizkia de lêste jierren de muorren en poarten noch wer forsterke hie. De Assyriërs bisochten dan ek net om de stêd mei stoarm to nimmen en hja diene it har ek net oan tiid om it lang to bilegerjen. Hja wiene altyd noch bang dat de kening fan Egypte mei in great leger komme soe, wylst har eigen legers al gâns biklonken wiene en to fier fan it eigen lân ôf leine. Mar as hja it in bytsje snoad oanleine, miskien koene se dan dy Judéërs sa bang meitsje, dat hja de stêd oerjoegen. Dat sa kaem it, dat op in goede dei de greatfizier fan Sanherib mei noch in pear hege amtners foar de poarte fan Jeruzalem stie. It wie dúdlik dat hja net kamen om to striden, mar dat hja in boadskip oer brochten fan har hear en Hizkia wiisde trije fan syn tsjinners oan om har to wurd to stean, boppe fan 'e muorre ôf.

De greatfizier die sels it wurd; hy rôp sa lûd as er koe en mei opset sin brûkte er de tael fan Juda, dat ek de soldaten op 'e muorre him hearre koene. Hwant as it der op oan kaem, hie er gjin boadskip oan Hizkia alderearst, mar oan it folk yn 'e stêd om dat bang to meitsjen en om har op to stokeljen tsjin har hear. Hy kaem der dan ek tige moai mei oan, de falske Assyriër. Hwerom wiene de mannen fan Jeruzalem dochs sa bang fan de greate kening, fan Sanherib? Hwerom sieten de poarten sa stevich ticht en hwerom wie der sa'n soldate-folk op 'e muorre? O, hy bigriep it wol: hja wiene bang dat hja út har lân brocht wurde soene en fuortfierd nei Assyrië, lyk as it ek gien wie mei it folk fan Israël. Mar wie dat dan sa slim, dat de greate kening har meinaem nei in lân dat neat minder wie as har eigen, nei in lân fan nôt en druven, in lân fan oalje en hunich, in lân fan keppels en wynbergen? Dêr, yn Assyrië, koene se rêstich libje en hjir yn Jeruzalem, hjir wachte har in wrede dea.

Of leauden se miskien noch hwat Hizkia har wysmakke, dat hja net stjerre soene, mar dat de kening fan Egypte har forlosse soe? Moast men der net om laitsje? Egypte, dat wie gjin sterke stêf om op to steunen - it wie oars net as in brutsen reid en dy't der op line, krige de skerpe punt troch de hân! Mar Hizkia sei miskien dat er op 'e Heare bitroude? Ek dat soe him neat jaen! Hoefolle greate, machtige riken hiene de Assyriërs al net oerwoun? As dy goaden it net hâlde koene tsjin Sanherib, hwat soe dy god fan it lytse Juda dan bigjinne? En bûtendat, koe it net ris sà wêze, dat dy god forgrime wie op syn eigen folk, lyk as er wol faker west hie? As har eigen god nou Sanherib ris roppen hie om har to straffen, hwat dan? Wie it dan net fierwei it bêste om net mear nei Hizkia to harkjen, mar de poarten iepen to setten en har to skikken ûnder de skepter fan Assur?

It waerd stil doe't de greatfizier syn boadskip sein hie. Net ien doarst in wurd tsjin him sizze, mar hwat er sein hie heakke yn it hert fan dy soldaten as in angel yn in woune. As it nou ris wier wie, hwat dy Assyriër sei? En de tsjinners fan 'e kening gyngen nei it paleis mei toskuorde klean en fortelden him hwat de greatfizier sein hie. Hizkia waerd kjel, doe't er it hearde. Net fansels om't er de moaije wurden fan 'e Assyriër leaude, mar allinne om't er him sa goed bigripe koe, hwat de soldaten der fan tochten. Hy seach mar ien ûtwei mear: hy moast bidde ta God. En ek hy toskuorde de mantel en mei de rou-doek om 'e heupen gyng er nei de timpel en geat er syn hert foar de Heare út.

Doe stjûrde er boaden nei Jesaja, om to freegjen oft dy ek in Godswurd hie en oft der útkomst komme soe. Jesaja antwurde: ‘Sa seit de Heare: Wês net bang foar de kening fan Assyrië, hwant ik sil him weromgean litte nei syn lân en dêr sil er falle troch it swurd’. Doe wist Hizkia dat syn gebet forheard wie en rêstich wachte er ôf hwat de Heare dwaen soe. It wurd fan Jesaja kaem nei en net lang dêrnei reizge de greatfizier yn alle haest nei syn hear. Der waerd sein dat in kening út Egypte úttein wie om Sanherib oan to fallen en nou woe er witte, hwat er dwaen moast.

Noch ien kear bisocht Sanherib it mei Hizkia. Dizze kear liet er him brieven bringe, brieven dêr't er de Heare yn lastere en syn hillige namme yn húnde en Hizkia gyng mei de brieven nei de timpel en spraette se út foar God. Mei ynmoed smeke er oft de Heare him helpe woe, de Heare, dy't ommers machtiger wie as de goaden fan alle oare lannen, dy't oars net wiene as hout en stien, it wurk fan minskehannen.

Doe't er thús kaem, wie der ek it antwurd

[pagina 391]
[p. 391]

fan God. De profeet Jesaja die Hizkia de boade en liet him sizze: ‘Sa seit de Heare fan Assyrië's kening: Omdatstû dy tsjin My tjirge hast, en dyn oerdwealskens yn myn earen kommen is, dêrom sil Ik dy in ring op 'e noas sette en dy myn bytling tusken de lippen dwaen en Ik sil dy werombringe troch de wei dystû kommen bist! En yn dizze stêd sil er net komme, noch der in pylk yn sjitte, noch har bistoarmje mei in skyld, noch der in skâns tsjin opsmite’.

Dyselde nachts stjûrde de Heare syn boade troch it leger fan Sanherib en de ingel sloech hûndert fiif en tachtich tûzen man. Doe't de oare moarns yn 'e tintekampen, by Jeruzalem, by Libna, yn it lân fan 'e Filistinen, oeral dêr't Sanherib soldaten hie, de trompetten gyngen, kamen de measten net oerein. Yn elke tint wiene deaden en it machtige leger wie neat mear wurdich. Biskamme kaem de kening fan Assyrië werom yn syn lân. Hy hie de Heare, de God fan Juda lastere; nou hie er dan sjoen hoe great Syn macht wie.

Yn Juda en Jeruzalem en yn it hûs fan Hizkia wie greate blydskip om dizze wûndere forlossing.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken