Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1) (1949)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)
Afbeelding van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)Toon afbeelding van titelpagina van De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (7.20 MB)

Scans (131.96 MB)

XML (1.68 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

bijbel / bijbeltekst(en)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

(1949)–Ulbe van Houten–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Daniël by de liuwen

Dat earste jiers nei de fal fan Babel regearre oer it Perzyske ryk Darius de Meder. Hy wie al oer de sechstich doe't er kening waerd en hy wie in hiel oar man as destiids Nebukadnezar: dy wist hwat er woe en gyng syn eigen wegen, mar Darius harke almeast nei de rie fan syn tsjinners en die hwat hja him oanpraetten. En dat wie net altyd yn it bilang fan it ryk of ta foardiel fan 'e kening: de riedshearen tochten aldermeast en earst om har sels!

It kaem mar goed út, dat to-minsten ien fan 'e heechste tsjinners in trou en earlik man wie, in man dy't boppedat ek noch útblonk yn wysheit en forstân: de Judéër Daniël. It wie al lange tiden lyn dat er as jonge fan in jier as fjirtjin de reis nei Babel makke hie; nou wie er by de njoggentich, mar noch hecht en sterk en mei in skerp forstân. Kening Darius hie it lân fordield yn hûndert tweintich goaën en boppe de hûndert tweintich steedhâlders hie er trije foarsten set, dy't soargje moasten dat de skatting op 'e tiid binnen-kaem en de kening syn part krige. Ien fan dy trije wie Daniël en om't er syn wurk bysûnder trou die, tocht Darius der oer om him ek noch boppe syn beide maten to setten.

 

Fansels wiene de beide foarsten dêr net bêst oer to sprekken en ek de steedhâlders hiene it net op Daniël stean. It wie al slimmernôch, tochten se, dat dy Judéër sa folle to sizzen hie en har aloan op 'e fingers seach; as er nou noch heger amt krige en har noch mear neiried, skeat der noait mear hwat ekstra's foar har sels oer. Sok bêst wurk wie it al net om steedhâlder to wêzen en de skatting yn to foarderjen, dat as alles dan ek noch krekt neffens wet en regel soe en men koe noait ris hwat efterút hâlde, dan koe in oar om har it baentsje oer krije! In steedhâlder moast yn in pear jier ryk wêze, dat hie altyd sa west en as dat net iens mear mocht, dan hâldde alles op! De beide oare foarsten hiene der nammers ek neat op tsjin - dy soargen wol dat hja sels ek net by de krapper-ein kamen! - mar Daniël gunde it har net. En hwerom nou net? Hy waerd der dochs net minder fan, dy Judéër, as hja fan al dat jild in part binefterhâldden? Hja hiene him al

[pagina 408]
[p. 408]

dudlikernôch fiele litten, dat hy ek wol hwat fan 'e bút krije koe!

Mar doe't Daniël net nei har útstellen harkje woe en al har gemiene streken strang strafte, waerden se to riede om him by de kening oan to bringen. Fansels koene se net bêst tsjin Darius sizze dat Daniël to earlik wie en to rjochtfeardich, en dat er dêrom stjerre moast, mar hy soe ek wol ris hwat forkeards dwaen, miskien noch wol mear as de oaren - dat hie men ommers altyd mei sokke fromme lju! - en dêr soene se dan wol ris wurk fan meitsje. Wiken oan-ien rieden se Daniël nei, suver by dei en by nacht biloerden se him en doe wisten se it dan: hy die neat dat net neffens rjocht en regel wie en der wie gjin ûnrjocht noch misdied by him to finen.

Men soe tinke, dat hja doe respekt foar har fijân krigen en har skammen oer har eigen gemienens; ynpleats waerd har grime noch greater. In man dy't op sok in heech plak stie en dan noch earlik wie, dat koe gjin wegen út! Hja wiene it der oer iens dat Daniël dea moast; de fraech wie allinne mar: hoe?

Mar ek dêr wisten se wol rie op. Dy Judéër dy't sa krekt wie yn syn wurk en sa trou foar de kening opkaem, wie ek bysûnder trou op it stik fan 'e godstsjinst. Alle dagen die er trije kear in gebet op it dak fan syn hûs yn in keamer dy't de finsters hie op it westen, de kant fan Jeruzalem oer. As der nou ris in wet makke waerd dat sok bidden forbean wie, en dêr stie de deastraf op as men it al die - dan roun er der fêst yn; sa goed koene se him nou wol dat er dat noait litte soe, sels net al hong syn libben der oan.

Mei de mannemacht gyngen se nei Darius ta en bûgden djip foar de kening. ‘Al de foarsten fan it ryk en alle steedhâlders binne to riede wurden om in wet to meitsjen dat yn tritich dagen gjin minske bidde mei ta hokker god en gjin forsyk dwaen oan hokker man, as allinne oan jo, o kening. Fansels wolle wy gjin ien fan 'e goaden yn syn eare komme en as de moanne om is kin elk de god earje, dy't er wol en syn skea wer ynhelje, mar wês jo ien moanne ús iennichste god! Dan sil al it folk witte dat jo in great kening binne en it ryk fan Perzië sil sterker wêze as ea to foaren. En as dy wet dochs skreaun wurdt, lit der dan ynset wurde dat elk dy't it gebot fan 'e kening net hâldt, yn 'e kûle fan 'e liuwen wurpen wurde moat. Mar fansels net ien sil sa dwers wêze en weagje dat...’ Kening Darius bigriep net dat it har allinne to rêdden wie om Daniël dea to krijen. De wet sels like him noch al nuver ta en hy seach de needsaek der net fan yn, mar oan 'e oare kant wie it in hege eare foar him en as de steedhâlders en de trije foarsten der foar wiene, dan soe it ek fêst gjin kwea kinne. Binammen Daniël hie er heech en as dy der net tsjin wie, lyk as de mannen seine, dan moast it wol goed wêze. Sa tekene er de nije wet. Doe't ien kear syn namme en syn segel der ûnder stie, wie it in ‘Wet fan Meden en Perzen’ wurden, dy't noait wer foroare en noait wer ynlutsen wurde koe. En hy wist net de greatske kening, dat er mei eigen hân it dea-fonnis tekene hie fan syn trouste tsjinner en syn bêste freon...

 

It duorre net lang, doe stiene de steedhâlders wer foar syn troan en noch djipper bûgden se as de earste kear.

‘O kening, libje yn ivichheit’, seine se. ‘Hawwe jo net in gebod tekene dat alleman dy't dizze moanne hwat forsykje soe oan hokfor god of minske, bihalve oan jo, yn 'e liuwekûle wurpen wurde soe?’ De kening antwurde: ‘Dat is in útmakke saek, in wet fan Meden en Perzen, dy't net ynlutsen wurde kin’.

Doe seine de foarsten: ‘Daniël, ien fan 'e ballingen út Juda, hat jo, o kening gjin acht slein, noch it gebot dat jo tekene hawwe, mar hy is nei syn boppeseal gien en op syn knibbels fallen en trijeris hat er syn god oanroppen, lyk as wie der gjin wet fan 'e kening útgien. As it in gewoan man west hie, miskien dat wy dan swijd hiene, mar dy't sok in heech amt hat en in foarbyld jaen moat en dan sokke dingen docht, dy moat syn straf drage’.

En doe bigriep kening Darius it hiele falske komplot. Allinne om Daniël ta in fal to bringen, hiene se doe dy wet opsteld en hy, forbline dat er wie, hie der syn namme ûnder set. Sa ûnnoazel wie er der ynroun en nou wie it to let! Hy hate se, dy hiele binde dy't dêr stie mei har skynhillige troanjes, mar hy koe der neat fan sizze: de wet wie wet yn it ryk fan Perzië en dêr koe sels in kening neat oan foroarje!

Mar hy liet it der dochs net by sitte; Daniël

[pagina 409]
[p. 409]


illustratie
‘Myn God... hat de bek fan 'e liuwen tasletten...’


[pagina 410]
[p. 410]

soe net stjerre troch syn dwaesheit. Hiel de dei die er alle war om in útwei to finen, de iene konferensje jage de oare, de knapste rjochtsgelearden spande er der foar, mar it joech him neat. In wet fan Meden en Perzen koe net wer ynlutsen wurde en as er it dochs die, stie hiel syn keningskip op losse skroeven. Hoe soe er ea wer in misdiediger straffe kinne, as hysels, de kening, de wetten briek? En doe't, deselde jouns noch, de steedhâlders jitris kamen en de dea fan Daniël easken, joech er bilies en liet him komme om it fonnis oan to hearren.

Sa stie de âlde profeet foar de kening, rjocht en moedich, as ien dy't wit dat er gjin kwea dien hat. Hy wie in âld man en as it syn tiid wie, dan soe er rêstich stjerre. Mar sa net, syn God wie machtigernôch om him to rêdden fan 'e wylde dieren. Hy wie yn God's hân. Dat hy klage net, doe't er it hurde fonnis hearde; hy wist ek wol dat de kening him wol jerne rêdde woe, mar dat it net koe om 'e wet, de ûnbarmhertige wet fan Meden en Perzen. Doe't hja him fuortbrochten, gyng de kening sels mei, it wide park troch nei de liuwekûle. En yn syn bitter fortriet sei er noch: ‘Mei dyn God, dystû trou tsjinnest, dy dochs noch forlosse’. It wie as forwachte dizze heidenske foarst noch in wûnder fan Iraëls God. Doe namen de foarsten en de steedhâlders Daniël en wurpen him foar de úthongere liuwen. Hja laken wreed; dy Judéër soe har net wer op 'e fingers sjen! Darius hie noch hoop, sa't it like, mar hja wisten better: út dizze kûle wie noch noait ien libben weromkommen...

Doe't de iepening fan 'e kûle dutsen wie mei in mânske stien en sletten mei it kenings-segel, gyngen hja elk syn wegen: de steedhâlders nei har hûs en de kening nei syn paleis. Dy nacht krige er gjin wink yn 'e eagen; hy iet net en dronk net en oan ien wei wiene syn gedachten by Daniël. Soms tocht er: It kin net, gjin god kin him in lange nacht biwarje by dy roppige liuwen, mar dan kamen him dy forhalen yn it sin, dy't Daniël him dien hie, en dan hope er wer tsjin hope.

 

De oare moarns, doe't de dage noch mar amper oan 'e loft wie, gyng er der ôf; hastich teach er de klean oan en gyng it tún yn. Hy wie noch net ienris oan 'e kûle ta, doe rôp er al: ‘O Daniël, dû tsjinstfeint fan 'e libbene God, hat dyn God, dystû sa trou tsjinnest, dy forlosse kinnen fan de liuwen?’ Mei it ear by de stien harke er. It koe net, it wie ûnmûglik! En doe kaem, ûnder út 'e kûle, it lûd fan Daniël: ‘Myn God hat in ingel stjûrd, en dy hat de bek fan 'e liuwen tasletten, dat hja my neat dwaen koene, om't ik ûnskuldich foar him bifoun bin. En ek haw ik jo, o kening, gjin ûnrjocht dien’.

Noch noait yn al dy jierren dat er libbe, hie kening Darius sa bliid west; mar ek noch noait hie er sok in wûnder sjoen. Hy rôp syn feinten en yn alle haest skuorden se de stien foar de kûle wei; doe't Daniël oplutsen wie en foar de kening stie, wie der skea noch skeel oan him to sjen. It snoade plan fan 'e steedhâlders wie mislearre en har falske oanslaggen kamen op har eigen holle del.

Ynpleats fan Daniël kamen se sels yn 'e kûle, hja en har froulju en bern en dy kears wie der gjin ingel fan God dy't de liuwen de bek ta-boun: allegearre waerden se forskuord troch de wylde dieren. Sa naem kening Darius wraek oer hwat de steedhâlders dien hiene en, lyk as Nebukadnezar nei syn sykte joech hy ek in proklamaesje ta eare fan Daniëls God.

 

Darius de Meder hat net lang mear libbe nei dizze wûndere rêdding, mar ek syn opfolger, Koares, hâldde Daniël yn eare en harke nei syn rie. En yn it lêst fan syn libben krige de âlde profeet noch in iepenbiering fan 'e Heare, dat de tiid fan 'e ballingskip nou dêrmei om wie en dat it folk fan Juda mei gauwens wer werom mocht nei it âlde lân. Yn dat blide witten, âld en de dagen sêd, is de fromme Godsman rêstich stoarn yn it frjemde lân.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken