Bouwen en afbreken

[p. 57]

Een kwestie van geven en nemen

Zaken.........

Ja, hoe staan wij er eigenlijk tegenover?

Denken wij er in ons bestaan bewust over? Het gekke is, dat hoever je ook in je geheugen terug grijpt, ergens ‘de zaken’ een bijzonder grote rol spelen.

In je kinderjaren hing er zoveel van af, of ‘het’ wel dan niet goed ging. Ging ‘het’ goed, dan werd je wel eens per landauer - een evenement op zichzelf - naar een of ander buiten-restaurant gebracht, alwaar iets heel ‘goeds’ gevierd werd en je ouders hun schuldgevoel tegenover de kinderen uitten door je het dessert mee te laten genieten. Je kreeg dan de meest wonderlijke dingen plotseling aangeboden door vrijwel onbekende en enigszins verhitte zaken vrinden. Zo herinner ik me, dat ik eens in de algehele opwinding gewoon mijn slag sloeg. Iemand vroeg: wat zou ‘jij’ nou wel eens

[p. 58]

willen hebben? En doodkalm hoorde ik mijzelf zeggen: een tennisracket...... Dit was een wens waar ik weken mee rond liep; tennisrackets hoorden toen nog niet bij de schoolbehoeften, 't was dikwijls moeilijk je ouders van de dringende noodzaak van dit soort dingen te overtuigen. Mijn adem stokte; stel je voor, zo iets aan een vreemde te vragen; maar het viel goed in deze gezapige royale omgeving.

Heel gewoon kwam het racket een paar dagen later per post. Ja, zaken......

Ze bepaalden of de twee keer per jaar langs komende schilderijenmijnheer nog iets aan de propvolle wanden mocht toevoegen. Je vond zo'n nieuw schilderij als kind tegelijk opwindend en teleurstellend. Voor ons zat welvaart dáár nu niet bepaald in...

En toch waren er momenten, waarop het materialistische van van zakendoen niet primair was. Een nieuw kantoor van je vader beleefde je intens. Je was er vreselijk trots op en iedere keer weer, als je met de tram er langs reed, hoopte je, dat iemand er wat van zou zeggen.

Deze kinderlijke instelling tegenover ‘de zaak’ is naar mijn mening ook de opvatting van de onzakelijke in zaken opgegroeide vrouw.

We nemen... en ja, we geven ook wel. Het nemen: soms nonchalant en soms wat aarzelend, al naar mate ‘het’ goed gaat. Sommige vrouwen, waarvan de echtgenoten sterk bij de beurs betrokken zijn, leven noteerbaar mee. Juist als er met gepaste zekerheid op een bontjas kan gerekend worden, zakt de beurs om voor ons onverklaarbare redenen. En daarmee de stemming en de bontjaskansen. Er wordt drastisch ingegrepen; frappant is het minder drastisch optreden bij stijging.

Trouwens, wat de beurs is voor beursvrouwen, is ‘de toestand’ voor de zaken-vrouwen. Vroeger in Indië waren het de Chinezen, die ons bedreigden. Op de meest ongelegen tijden pleegden ze failliet te gaan en bedierven de stemming voor weken. Maar de ‘toestand’ vind ik erger, die houdt niet op met een faillissement, ze doet je soms naar de Chinezen

[p. 59]

terugverlangen. Of naar een doodgewone nering: patates frites kramen en zo. Die floreren en ze voorzien kennelijk in een enorme behoefte.

In onze onzakelijkheid willen we dolgraag plotseling zakelijk zijn. Gewoon ingrijpen, gauw resultaten zien. Ik geloof niet, dat vrouwen graag op de lange afstand denken. Van die opmerkingen: ‘dat kan nog jaren duren’ en ‘eer dat ingehaald is’ houden we niet. We geloven er ook nooit echt in, we schrikken wel even en we zijn wel van goede wil, maar ergens in ons doorgewinterd zakenvrouwenbrein is die zekerheid, die je van kindsaf gehad hebt, dat ons bestaan veilig is. En dan ineens merk je, dat ‘het’ weer beter gaat, we zijn er eigenlijk ongemerkt weer ingegleden. Alles kan weer; het leven, dat eigenlijk nooit veranderd was, ziet er anders uit. We zijn terug in het twee-keer-per-jaar-een-schilderij-tijdperk. En we nemen weer...... zonder ooit iets te geven?

In de oorlog wel, geloof ik. Toen deden we of het niks was, dat we samen het archief in het noodkacheltje op stookten of dat er een Verwalter op kantoor zat. We hielden ons groot, als we de zakenmannen bietenstroop zagen maken en we bleven doorpraten over de zaak na de oorlog, terwijl de aandelen niet eens meer genoteerd werden.

Hoe zit dat nu? Misschien zijn we nuttig door zo nu en dan niets te zeggen. Alleen maar te luisteren naar zakenmoeilijkheden - waar we trouwens toch geen antwoord op zouden weten - en die soms bij de man al pratend tot een oplossing schijnen te komen.

Wie weet, zijn we dan even echt de vrouw van een zakenman. Vallen en opstaan, we doen het wat stuntelig, maar we komen er.

Het gaat, zoals de vriendelijke mijnheer bij de bank tegen me zei, toen ik er voor het allereerst een rekening ging openen en in mijn verbouwereerdheid aanbelde, terwijl de deur openstond: ‘Het hindert niet, Mevrouw, het voornaamste is, dat U binnenkomt’.

nora van saent