Briefwisseling. Deel 5: 1649-1663

[p. 481]

5927. C.M. Soetens¹⁾. (K.A.)

Ick hebbe uwe schrijven van dato den 29 Septem. uyt Parijs op den 4 deser wel ontfangen; naerdat ick denselven hebbe gelesen, soo hebbe ick goet gedacht U Ed. op het spoedichste daerop te antwoorden. Aengaende het maeken van een vaert naer Schevelingh, die wijt soude wesen ses roeden, met een steene straet van twee roeden, ten wedersyde met plantagie te doen beplanten, sooals U Ed. uyt de bygevoeghde teijckeningh hiernevens gaende sult sien²⁾, waervan ick met Syn Hoocheijt soo loffl. memorije in den jaere 1647 hebbe daerover gebesongeert, ende met syn affsterven is het daerby gebleven tot nu toe, soodat ick met d' heer van der Mijle³⁾ in discours ben gekomen, ende hem verhalende de gelegentheijt van dien, mij aengemaent heeft om t selve werck eens wederom te hervatten, met presentatie daerinne te willen contribueeren, ende dat sulcken loffelycken werck niet en behoorde achterwege te blyven, ende sal Uwe Ed. by dese cleyne figuere sien de gelegentheyt, hoe deselve vaert ende straet gemaeckt sal werden, soo hebbe goet gedacht tot vorderinge van het voorss. werck requeste te presenteeren aen de Ed. Groot Mog., met een caerte ende bylaege van een lijste, om octroy te mogen hebben alleen op mijnen naem, om de vaert en straet te maeken op mijne costen, mits genietende de gabellen⁴⁾ in de lyste gespecificeert, alsmede den grondt van de vaert, sooverre als de graeflyckheyts duijnen syn streckende, aen de westsyde tot den ouden wegh van Schevelingh, ende aen de oostsijde vyfftien roeden buyten de plantagie van den wegh, om alle de conijnen uyt te roeijen, dat nootsakelyck sal moeten geschieden, die anders de plantagie des swinters soude verderven met het schillen van de boomen, ende voorts daer de vaert door de particuliere landen sal gaen, dat die landen sullen affgeschut werden van dyckgraeff ende hooge heemraden, soodat de saecke nu staet in desen term, dat Haer Ed. Groot Mog. hebben myn request gestelt in handen van de Heeren van de rekening, om daerop te hooren de geinteresseerde; daer syn deselve nu mede besich; daer opposeert sich wat de heer van Kernisse⁵⁾, meynende, dat syn plantagie soude bedorven sijn, daer nochtans de vaert meer als 80 roeden van syn plantagie sal blyven, ende hy heeft nochtans de beeck; soo langh als hy die heeft, soo heeft hy niet te klagen, maer hy sal wel te contenteeren sijn. Voorts isser alleen de vrouw van de Werve⁶⁾, die is nu mede tevreden

1) Cornelis Michielsz. Soetens († 1669) woonde in den Haag en was penningmeester van Delfland. Hij had eene kleine villa te Scheveningen gebouwd, die hij Soetenburg had gedoopt. Den 11^den Juli 1662 vroeg hij bij de Staten van Holland octrooi aan voor het aanleggen van eene vaart en straatweg van den Haag naar Scheveningen en vatte dus het plan, dat Huygens in 1653 te berde had gebracht, nog eens weer op, maar met deze wijziging, dat er behalve een straatweg ook een kanaal zou worden aangelegd.

2) Die teekening is aan den brief toegevoegd.

3) Adriaen van der Myle; zie I, blz. 242.

4) opbrengst

5) Diederik Pauw, heer van Carnisse, was gehuwd met Elizabeth, de tweede dochter van Jacob Cats en weduwe van den griffier Cornelis Musch. Na den dood van Cats (1660) werd Pauw eigenaar van Zorgvliet.

6) Maria Stalpaert van der Wiele, vrouwe van de Werve, waarmede haar vader Willem in 1643 verlijd was. Door haar huwelijk bracht zij de Werve in het geslacht Wuytiers.

[p. 482]

gestelt, alsoo voor desen gemeynt hadde, dat de vaert begonnen soude hebben recht over het Nachtegaelspaetgen¹⁾, ende dat met een brugge over de vaert van den Hage; daervan hebbe ick voor veerthien daeghen d'Heeren van de rekening in cor[p]s in loco gebracht ende op myn nieuw gestelt huys tot Schevelinge, op een duyn gestelt recht voor de kerck, getracteert, ende hebben goet gevonden, dat den aenvanck soude wesen tusschen de koorenmolen in 't Noorteynde ende den tuyn van den koster, ende soo recht op, laetende schutgebeurs²⁾ leggen aen de westsijde; soo blyft het nu soo lang staen, totdat de verdere geinteresseerde gehoort sullen syn, ende oock de Staten syn gescheijden. Met d Heeren van den Haege hebbe ick mede gesproken ende haer aengepresenteert, soo sy het werck wilden aennemen, soo hebbe ick haer presentatie gedaen op redelycke conditien affstant te willen doen; maer die luyden syn niet capabel tot sulcken werck ende en weten niet anders te seggen dan datter regalien³⁾ syn; tsy stellen van comissarissen, schuijtvoerders ende andere, daer sy interest inne hebben, ende versoecken aen de Heeren van de rekening, dat daerop mach reguart genomen werden. Soo is dat de saecke nu staet, ende ick sal voorts het octroy vervolgen; t selve bekomen hebbende, daer syn veel treffelycke persoonen, die my aenbieden daerinne gaeren te willen participeeren, sulx dat ick my met niemant en sal ingagieeren, voordat het octroy daer is, ende alsdan uytkiesen soodanige persoonen, die te raede werden sullen. Soo Uwe Ed. alsdan, als het versoeck en de gabelle sal wesen geconsenteert, ende t selve gesien hebbende, oordeelen sal, dat het profytelyck is, gelyck het inderdaet sal wesen, anders ende soude ick het versoeck niet doen, will alsdan gaeren met Uwe Ed. ende andere heeren in conferentie komen. Dat Uwe Ed. schryft van te beter uyt te vallen als tot Katwijck, alhier is voor als nu anders geen gedachten als een vaert ende straet te maeken tot het dorp van Schevelinge toe; wat daernaer in tyt ende wylen uyt soude volgen, dan sal der andere tael gesproken werden.

Wat belanght de gestelde molen in den Klundert gestelt, daer ben ick met d heer Kettigh⁴⁾ geweest ende hebben deselve opgenomen, ende hebbe die aldaer sien maelen, ende daer is te vooren een dam geleyt voor het steene heultgen⁵⁾ bij de blauwe sluys, soo hooch als de kaede, dat nu den bosem is, ende hebben het vordere niet van nooden, noch oock niet nodich een beer te leggen door de vaert van t conterscharp, ende doet de molen soodanigen effeckt, dat de blauwe sl[u]ys geen twee uyren in ebbe en vloet blyft toe staen, soodatter geen waeters genoech by de molen en kan komen, sulx dat de boeren moeten haer slooten opmaeken ende hebben geen waeter om haer hoeven, om in haer huys te gebruyken, sulcx dat de boeren verstelt staeu, ende moet dese tyt noch waeter ingelaten werden, om de beesten te doen dryncken, sulcx dat gelt niet te vergeeffs tot beneficie van syn Hoocheyts domeijnen is geemployeert. Op huyden syn mede de Heeren hooftingelanden met de Heeren hooge heemraden tot Delff vergadert geweest op het maelen van een peyll over Delfflandt ende Schielandt, ende hebben eenpaerlyck geresolveert ende geconcludeert, dat

1) Het Nachtegaelspaedje is de tegenwoordige Parkstraat.

2) Eene herberg?

3) hoogheidsrechten

4) Kettingh de Jongh, de thesaurier van den Prins. De Klundert was eene bezitting der Oranjes.

5) bruggetje

[p. 483]

men tot een preuve sal maelen op dat peijll, dat in den jaere 1634 is gestelt aen 't gootgath, staende by de oude kerckxbrugge, doen gestelt neghen duym hooger als den dreppel van dien, gelyck wy verleden weke de seven molens hebben gestelt, waernaer die van Schielandt oock sullen [stellen]; naer voorgaende resolutie hebben belooft mede haer naer dat peyll te reguleeren, ende dat diegeene, die het overtreet ende blyft maelen, als de peyllmolens syn uytgeslagen, sal de boete voor de eerste mael wesen 25 gul., de tweede mael 50 gul. ende de derde mael 78 gul., ende dat tot last van de molenaers uyt haer eygen beursse te betaelen, ende soo deselve molenaers noch niet en obedieeren, sal noch boete syn 150 gul. tot laste van den polder, die tegens de keure doet maelen; ende syn de heeren met den anderen vrolyck geweest ende [hebben] Uwe Ed. gesontheyt gedroncken nevens de andere absente heeren. Dit s t geen passeert ende Uwe Ed. hebbe willen te gemoet voeren; versoecken, Uwe Ed. hiermede sult nemen contentement, ende t geen vorders passeert Uwe Ed. verder advyseeren, ende sal hiermede blyven ..... Uyt den Haege, den 5 October 1662.