Gedichten. Deel 2: 1623-1636
(1893)–Constantijn Huygens[1632]In doctoratum Fr: Puteani. 16322).Iussus Atlantiades Puteano tradere si quae
Credat adhuc superûm dona deesse Deûm,
Perculsus praesente viro titubauit, et, esto
Doctior, ut nequijt dicere, Doctor ait.
20. Ian. Hag.
| |
In albo Isaaci Gruteri, ex adverso D. Heinsij3).Grandis amicitiae felix vicinia, quam te,
Te solâ cupiam perpete posse frui!
| |
[p. 234] | |
Claude librum, quaecumque malâ mihi sorte sinistra es
Dextra, quid Hugenio distrahis Heinsiadem?
(Hag. Com. IV. Cal. Feb. = 29 Jan.)1).
| |
(In eundem)3).Vtile Barlaeus veteri juncturus honesto,
In specimen proles mascula, dixit, ades:
Adfuit, et placuit populo paradigma; sed illa,
Illa magis, subitos verba datura viros.
Hag. 5. Feb.
| |
In effigiem chroni pennas amori praescindentis4).
Εὔπτερος, alternis poteram reditare Cupido,
Ἄπτερος, aeternus jam comes, inquit, ero.
Increpuitque senex quae non peccauerat alam
Sollicitas, segnes plectere tela manus.
9. Martij.
| |
In libros iconum illustrium virorum Anton: Dyckij5).Viuitur ingenio: seruat cum vertice dextras
Dyckius, et, sunto caetera mortis, ait.
11. Mart.
| |
[p. 235] | |
In ipsius Dijckij effigiem2).Os aliquis frontem atque oculos imitarier aude
Dijckj, nemo manum non imitabilem.
11. Mart.
| |
Sur un st. Pierre de Iean Lievens3).Ce Pierre est plus heureux que l'autre n'a peû estre,
En ce qu'il ne sçauroit dissimuler son Maistre.
19. Marty.
Si Pierre se voijoit dedans la repentance
Où ce Peintre l'a veu,
Il se repentiroit dans sa ressouuenance
D'en auoir eu si peu.
20. Mart.
Hae mannam lachrijmae, Πέτρος ἔκλαυσε πικῶς.
20. Mart.
Ainsi pleura St. Pierre, ainsi de cette pierre
La main de 1'Eternel fit sortir un ruisseau.
Et, pour nous estonner d'une merveille entiere,
Sa verge ne fut rien que le chant d'un oiseau.
21. Mart.
| |
[p. 236] | |
Si quaeras animam, spirantem quisque videbis,
Qui attuleris qualem Liuius intuitum.
5. Apr. 1632.
| |
In telescopium1).Dijs, dicas, liceat tandem mortalibus esse,
Si procul et prope, et hic esse et ubique queunt.
5. Apr.
| |
Des mesmes lunettes3).Qui dira si le Tentateur
N'auoit l'usage de ce verre,
Des lors qu'il monstra au Seigneur
Tous les Roijaumes de la Terre?
8. Apr.
| |
In metium telescopij inventorem4).Tot stadijs distans Metio non excidat Io
Quot bene seruari non potuit radijs.
8. Ap.
| |
In effigiem Gerardi Mercatoris geographi Rupelmondani5).Parua Rupelmondae pars est Mercator, et illa
Pars mundi, et Mundus pars quotacumque viri.
Quis capit hoc, partis partem non totius esse,
Vel, si sit, totum parte capi et capere?
11. Apr. die Paschali.
| |
[p. 237] | |
In eandem1).Impiger extremos currit Mercator ad Indos,
Sic Laurum sibi, sic, Lector, tibi repperit aurum.
13. Apr.
| |
Sur le portraict d'un decapité.Quelle des deux a decreté,
La Iustice, ou la phrenesie,
Qu'un homme soit decapité,
Et puis pendu en effigie?
7. Maj. Hag. ibidem3).
| |
(In 'tVeen)4).Est locus in Batauis, ubi nec gratissimus haeres
Terram defuncto non velit esse grauem.
In 'tveen. 25. Maij.
| |
In aulum5).Saepe caput quatis, Aule; bene est, hoc amphora poscit,
Quae dubitat sitiens plena sit an vacua.
Ibid. eodem die (25 Mei).
| |
[p. 238] | |
Lucanus lib. 4. v. 4761).Ieughd, vrije Ieughd alleen voor eenen korten nacht;
Besteedt die kleine wijl aen 't uyterste gedacht.
Daer is gheen Leven kort, aen die sich in dat Leven
Syn' eighen dood kan geven:
5
En die sijn sterven in 'tgemoet gaet, eer hij sterft,
Verdient gheen minder lof, dan die het wachten derft.
Siet op het ongewiss van 's Levens wedervaren,
En d'eer is even groot in lang gehoôpte jaren
Te korten metter hand of weinigh wesens tijd.
10
De will is 't tot de dood die gheen geweld en lydt.
Hier is geen vluchten aen: Wij sien van allen deelen
De messchen op ons' keelen.
Strijckt self uw' vonnissen, en wijst u elck ter dood,
Wegh met de vrees, en maeckt gewillicheit van nood.
15
Een wolck van veel gevechts en sal ons' eer niet blinden,
Gelyck men leghers siet, die all' haer' pijlen winden
In 't swarte van den nacht, daer lijf en lijf op een
Malkanderen verdruckt, en maeckt de dood gemeen,
In 'tsmooren van de deughd. Ons doet den Hemel vinden
20
In een schip, onder 't oogh van vyanden en vrinden.
De Zee sal tuijghen, 'tland sal tuijghen, en die klipp
Sal tuijghen van dit schip;
Twee leghers sien op ons van twee verdeelde zyden;
'Ksie, 'tLot bereydt wat groots tot voorbeeld in ons lyden.
25
En all wat wapen-trouw, en hertelicke deughd
Voor desen heeft gepleeght, sal swichten voor ons' Ieughd.
Wij weten 't, Caesar, 't is, voor u, als niet met allen,
In ons geweer te vallen:
Maer dit belegeren belett ons meerder pand
30
Van liefde voor te doen. 'tSchynt dat het Lot sich kant,
En snoeyt daer in ons' eer, dat ons' aenstaende weesen,
En ouderen, en all, niet hier en mogen wesen.
Nu sie de Vijand ons ontemmelick gemoed,
En vrees het rasende, en licht ter dood gemoedt,
35
En sie met vreugden aen, dat een schip, en niet schepen
Verstrickt zijn in sijn touw. Men sal ons willen slepen
Met hope van verdragh,
En tasten ons in 'thert met vuijl verlengh van dagh.
Maer och! ofts' onse dood, en nu maer enkel' daden
40
De dobbel' eere de'en van toesegh van genaden!
En saghen soo dat ons geen wanhoop doet vergaen,
Wanneer wij 'twarme stael ten darm in sullen slaen!
| |
[p. 239] | |
'T moet met een' groote deughd verdient zijn, dat dit sterven,
En onder dusenden soo weinigh volx te derven
45
Verlies bij Caesar heet'. All saegh ick dan all kans,
'K en weeck nu niet een' voet voor d'eere van te hans.
'K en acht gheen leven meer, Gemannen, 'theete wenschen
Van sterven prickelt mij. Ick raeser nae. De menschen
Die op het sterven staen, verstaen dien lust alleen;
50
Die langer moeten tre en,
Werdt dat geluck gedeckt; de Goden willen 'theelen
Dien 't sterven niet gebeurt, en 'tLeven sou vervelen.
Ad Mosae-Trajectum 21o. Iul.
| |
14. aug. 1632.
| |
Ad Iesuitas, Trajecto expugsnato2).Fratres et socios adhuc potestis
Prolapsae Batauos habere Romae
Romanae Socij Paternitatis,
Si quam veste palam nigrâ venusti,
5
Quam comi grauitate, quam decorâ,
Tam candore cato, sed innocenti,
Serpentem referatis et columbam.
Ad Trajectum.
| |
De montecuculo et ossa in palatinatu caesis3).Stratum Ossae Montem strato imposuere Sueci.
Iam nihili est vetus hoc, Imponere Pelion Ossae.
2. Septemb. ad Maestrichtum ludibundus.
| |
[p. 240] | |
In adventum Godefr. Wendeline in castra Trajectina1).Qui Wendelino miles occurris meo,
Occurre mitis; arma, vim, noxam, dolos
Auerte, si Batauus es, si noster es,
Auerte charo vertice, et charissimo
5
Nuper Batauis. Non Iberi (spondeo)
Candor ruboris iste contraxit luem.
Innoxium, paci, Deo, Musis sacrum
Puteani amicum et HugenI, Belgam vides.
Per sacra Musarum, Dei, pacis, rogo,
10
Parce innocenti, parce. quid multis moror?
Ab Archimede tempera saeuas manus
Qui Wendelino miles occurris meo.
Ad Maestrichtum, raptim ac ludibundus
inter mille auocamenta. 8. Sept.
| |
In Puteani Brumam2).Si similem, Puteane, rei decet esse tabellam,
Errasti, non haec frigida Bruma tua est.
23. Sept. ad Maestr.
| |
In Papenheimij receptum3).In Batauos prisci reuocat miracula mundi
Westphaliam fugiens jussus adire latro:
Quo nos daemonio fati clementia purgat,
Nunc quoque vicinos mandat inire sues.
5. Oct. ad Traj: Mos.
| |
[p. 241] | |
Inscriptio libello Gallico Marci Bonnyers Iesuitae quem dono mittebam rectori societatis Trajecti ad Mosam1).Pace tuâ, aut nihili est Expurgatorius Index,
Qui tanti est, Pater, aut haec Purgatoria purgat.
Ie n'estime plus rien l'Indice expurgatoire2),
S'il ne donne la purge à ce fol purgatoire.
7. Octob.
| |
In Iesuitae poesin politissiman3).Libellus iste, quem videtis, hospites,
Et mundus et faecundus et facundus et
Profundus et rotundus et iucundus est.
Quam clarus est, tam charus est, quam vastus est
5
Tam castus est; tam mollis est quam follis est,
Sed vanus est, quam planus est, et est mendax,
(Iam claudicas Iambule, et cupis claudi)
Est Iesuita porro, quid sit, et non sit?
| |
[p. 242] | |
Sur la retraicte de Papenheim en Westphalie1).Ce miracle est considerable,
Autant que l'autre, des Trouppeaux
Que le Sauueur donna au Diable,
Qui chasse Papenheim et l'enuoije aux porceaux.
13. Oct.
| |
[Suggesta flagris dedicata criminum]Suggesta flagris dedicata criminum
In quae paternâ labe mortales ruunt
Uno nocentes, omnium coelo rei,
Suggesta sacra veritati et gratiae;
5
Mijsterio sub carne praesentis Dei,
Agni innocentis omnium noxae dati,
Sacrae cathedrae gloriae in coelis Patri,
In orbe paci, perstrepunt, tremunt, tonant,
Inducijs, non pace; non inducijs,
10
Et pace rursum, aerarijs, sijnedrijs,
Aulâ, foro, legationibus, patrum
Scitis, tributis, legibus, bello, tubis;
Fremunt, tonantque (quid moror?) Republicâ.
Credam daturos Caesari, quod Caesaris,
15
Qui nec relinquunt Caesari, quod Caesaris?
Ad Traject. 24. Octob.
| |
Phyllis agnita. Ex Hispanis3).Occurrit velata suo sua Phijllis amanti;
Agnitaque, Vt non te fallere, Thijrsi, rogat,
Nec potui non visa? Rogas, homicidula? sensi
Sanguinem, ait, plagis emicuisse meis.
24. Decemb.
| |
[p. 243] | |
In acerbulam puellae effigiem1).Non loqueris, formosa, sed est in nutibus illis,
Est quod amans audit, Iulia; non patiar.
Decemb.
|
|