Baekeland, of De rooversbende van 't Vrybusch

[p. 41]

VII.
De Beregting.

Diep in den avond, waren er twaelf zwarte menschen aen den hoek van 't Vrybusch. Zy zwegen en roerden niet: de eene zaten neder op den graskant, de andere leunden tegen de boomen, of stonden regte, rond te kyken en te luisteren. 'T was verdossemd weder en helledonker, maer zoo stille, dat men noch takje noch bladje hoorde ruttelen in de kroone der boomen.

Het sloeg tiene op den torre van Roosebeke.

Een minute nadien kroop Baekeland uit het woud, zwart gelyk de andere en sterk gewapend. Hy keek en vroeg of geheel zyne manschap veerdig was, en voorzien van alaem om te booren of kassen open te vringen; en daer alles om ter best gevonden wierd, kreeg Busschaert bevel van met zyne dry makkers vooruit te gaen, om de vier hoeken der hofstede af te zetten; de andere roovers volgden hem van digte by.

Eenige minuten verder, de vier kerels die vooren gezonden waren, bleven staen, alle viere gelyk luisterende naer iets dat in 't stille van den nacht in de verte weêrgalmde. Zy dromden tegen malkander, vroegen wat het wezen mogte, dat nu klonk te midden der velden, en keerden op hunne slappen weder om aen de andere te vragen of zy insgelyks de zelfde klanken hoorden.

- Kapitein, zei Busschaert, luistert! Hoort gy niet, zuidwaerts, den klank van een belle? 'T is, geloof ik, langst den kant van Libeers hofsteê.

Inderdaed, men hoorde nu beter eene rinkeling die niet kwalyk en geleek aen 't gedruis van een belleken dat om den hals hangt van een stapgaende peerd. De roovers bleven boomstille, en wachtten naer hetgene Baekeland ging zeggen of gebieden.

- 'T is al den kant van de hofsteê, niet waer? vroeg hy.

- Ja, kapitein.

- Hoe verre nog van hier?

- Een kleen half uerken gaens.

[p. 42]

- Het klinkt altyd voorts, en 't nadert, zoo my dunkt; 't zou moeten een koei zyn of een peerd dat men naer huis doet; 't is wat late nogthans, maer wat zou 't anders zyn? 'T zy dat het wilt, wy zyn er in en moeten er door! Vooruit dan, maer voorzigtig en zonder geruchte!

De bende trok voorts zonder een enkel woord te spreken, tot aen het huis van Loden die stond te wachten. Verdoken achter den gevel, hield hy zich gesloten tot dat de roovers digte tegen hem waren, en dan ging hy er by en zei halfluide:

- Kapitein, Wyten is t'huis, weet gy het?

- Mattheeuw heeft my gezeid dat men hem gaen halen was; is er niet anders in den weg?

- Ik peize dat er op het hof niemand in bedde zal gegaen zyn, want de jongen lag tegen avond geheel slecht; men is om den geneesheer geloopen, en nu is hy ongetwyfeld by den zieke.

- En dan?

- Ik wil zeggen dat het moeijelyker zou kunnen zyn dan wy eerst gemeend hadden; en dat gy byzonderlyk wel de wegen moet afzetten op dat er niemand uit onze handen gerake. Eerst is er te zorgen voor denx knecht die in den peerdenstal slaept, dan haestig en geweldig binnen springen met al het volk en gauwe gedaen maken. Ik peize nogthans dat gy schoone zult kunnen zien wat er van binnen ommegaet.

- Is er niet anders, Loden?

- Niet, of 't en zy dat ik niet veel rekene op goeden uitval.

- Hebt gy daer seffens geen belle hooren klinken?

- Neen ik; een belle, zegt gy?

- Ja; maer 't zal ongetwyfeld verder op zyn; anders gy zoudt 't ook gehoord hebben. Nu dan, makkers! 't is hooge tyd; gy hebt het verstaen, niet waer? Eerst naer den peerdestal, en dan wederom by my achter het huis!

- Verstaen! mompelden de moordenaers; en zy gingen aen zonder eenen mensch te ontmoeten, tot op eenige honderde stappen van de hofplaetse. In de duisterheid van den nacht, en by 't flauw licht der mane, die nu en dan wat klarigheid stak door eenen sluijer van varende wolken, onderscheidden zy de gebouwen. 'T was zoo stille, dat men volstrekt niets en hoorde dan de stappen der roovers; en nog, hoe meer zy naderden, hoe voorzigtiger zy gingen.

Op een boogscheute van het hof, aen den hoek van den boomgaerd, bleven zy staen. Vier mannen kropen langst de hagen naer de vier hoeken van het huis, met de oogen aldaerwaerts, en de hand op hun wapens rustende.

- Kyk, zei er een van de roovers, zy zyn nog op, want ik zie licht in een achterkamerken!

- Inderdaed, zei Baekeland, de zieke zal daer liggen, met geheel het huisgezin rond hem. 'T is wel gepast; wy moeten juiste hooren in een deure die langst den anderen kant ligt, en wy zullen gemakkelyk binnen zyn, vooraleer men ons hoore. Komt, wy naderen.

Een voor een kropen zy door de hage, en gingen tot by den hoek van

[p. 43]

het huis, onder eenen grooten boom die veel lommer gaf en maekte dat alles donker was op tien voeten in 't ronde.

- Het alaem hier, zei de kapitein, ik zal het gereed maken, binst dat gy, Loden en Mattheeuw, die best het hof kent, den knecht naer de andere wereld zult zenden. Rap wat, en als 't effen is, keert seffens weder, gy zult ons aen 't werk vinden.

De twee genaemde kerels naderden stillekens den peerdstal, met den dolk in de hand en de pistolen in de rieme. Aen de deure gekomen, luisterden zy eerst aendachtiglyk of niets en waekte of en roerde of 't hooren was: niets, of ten zy het flauw en eentoonig geblaes der peerden die op stal stonden; zy trokken aen het snoer van de klinke, en stuikten voorzigtiglyk aen de deure, die al piepende openging. Van onder zynen kiel, trok Loden een dievenlanteerentje, snakte het open, en by de klaerte dat het gaf sprongen zy regte naer 't bedde dat nevenst hun stond. Beide grepen naer de plaetse waer het hoofd liggen moest, maer hun handen vonden koude lakens, en niets anders: het bedde was schoon opgeleid, en niemand in. Elders in den stal ook niemand.

- Eerste breuke! zei Mattheeuw.

- En misschien de laetste niet, antwoordde zyn gezel; kom, wy zullen de andere gaen helpen.

Zy waren reeds aen den uitgang van den stal, maer juiste wierd de voordeure van het huis opengesteken, en stappen van menschen die schenen naer hun te komen, deunden op den steenen dam. De twee moordenaers sprongen achteruit en hielden zich in eenen hoek tegen den muer gesloten, om af te spieden wie daer komen en wat er gebeuren mogt.

De lanteern was al weg, en 't werd helledonker in den stal; geen steke zag er iemand voor zyne oogen, maer geheel wel kon men de woorden onderscheiden van twee menschen die tegen den ingang bleven staen.

- Ik hadde noodig van een luchtje te scheppen, zei de eene aen de andere; ik kon het niet meer zien, dien stervenden jongeling, die ongelukkige moeder, en die twee doodgekreeschene dochters, eergisteren zoo frisch en zoo kloek, en nu op twee dagen tyds in geraemten veranderd.

- Welke kruissen er een huisgezin schielyk kunnen overkomen! antwoordde de andere stem. De moordenaers hebben zeker noch wyf noch kinders, anders zouden zy het in hun herte niet kunnen bevinden van.......

Loden gaf een zucht op 't hooren van die woorden, en hy fluisterde in de ooren van zynen maet: 'T is de knecht die nu spreekt.

- Maer kyk, berging de zelfde stemme, ik heb den stal vergeten toe te doen, en uw peerd dat zoo gezweet heeft!

- Staet het gerust, ten minsten?

- Ja, Mynheer, gy begeert niet dat ik het zadele, niet waer?

- Neen! ik mag den zieke niet verlaten. 'T is vruchteloos gemeesterd nogthans, en blyf ik hier, 't is meest voor de gerustheid van moeder en zusters, want de jongman kan toch geen ure meer leven.

[p. 44]

- Is 't waer? dan blyf ik er by tot den laetsten oogenblik. Wacht, ik zal uw peerd nog wat eten smyten, en met u dan binnen gaen.

Hy deed het, ging tot by de moordenaers om te halen wat hy noodig had, en trok dan de deure van den stal achter hem toe. En men hoorde ze alle twee weggaen al den kant van het huis.

De twee verdokene moordenaers hadden zelfs niet gepeisd wat er hun te doen stond met die bezoekers. In den hoek, tegen malkander gedowen en zonder asem te halen, bleven zy zitten, en slechts als de deure wederom toe ging, roerden zy en vroegen aen malkander wat nu gedaen. Het beste was vertrekken, om aen den kapitein het gebeurde te gaen vertellen, en zoo deden zy.

Baekeland was juiste aen 't achterdeurken, te wege in te breken; zyn volk stond rond hem met bloote wapens. Als hy dat vernam, hield hy op en stond eenen oogenblik met de arms overkruisse gekeerd naer zyne mannen. Misschien, dacht hy, is er volk genoeg binnen om te vechten, te winnen en alles te doen mislukken. Het scheen zeker nogthans, dat er niets uitgekomen was nopens den aenslag, ingezien twee menschen zoo alleene en zoo gerust buiten gingen.

'T en duerde maer eenen oogenblik: - Daerom niet gelaten, zei hy half luide, en hy draeide zich. Maer.... wat verder op, rezen er zuchten op en geschrei van menschen die weenden, tusschen stemmen van andere die klapten of stillekens lazen. Baekeland kroop voorts tot tegen de venster van het kamerken waeruit de stemme kwam, om te zien wat er gaende was. Een splete in het hout liet toe van wat al buiten te onderscheiden; daer scheen redelyk vele volk vergaderd: sommige baden nedergeknield; anderen hadden de oogen gerigt naer iets dat in den hoek van de kamer gebeurde; een oude vrouwe lag beweegloos op eenen stoel, aen den voet van een bedde, waer van men slechts het uiterste einde kon zien, en waer zeker de stervende zone des huizes in lag. Dieper op, kon men niets onderscheiden; doch van daer kwam er eene stemme door elk ende een gehoord, en die half luide gebeden zegde, waerop eene andere mansstem antwoordde.

- 'T is Wyten die op sterven ligt, fluisterde een der moordenaers Baekeland in de oore.

- Hy had beter nog eenen dag of twee gewacht, was het antwoord; dan zou hy ons zoo te leur niet hebben gesteld.

- Gaen wy het opgeven voor van den nacht, kapitein, en wederkeeren gelyk wy zyn gekomen, met ydele zakken?

- 'T is te zeggen, zoo haestig niet! wacht een oogenblik, 't zal veranderen misschien, en is er maer dat volk in huis dat wy daer zien, niets en belet van in te springen. Maer, ik zou eerst willen weten wat er gebeurt, hier, in den hoek, en wie daer staet te klappen of te lezen: kyk gy eens.

- Onmogelyk van iets geware te worden!

- Haelt de mannen die aen de hoeken staen, en spoed u wat; immers, daer is niet te winnen met hier te staen, en de tyd vliegt.

Die stille samenspraek was nauwelyks uit, of de stemme van uit de

[p. 45]

kamer deed zich klaerder hooren: Baekeland, wederom by de venster gekropen, lag er met een oore tegen, zonder asem te halen. Onderscheidentlyk verstond hy deze woorden, welke hy nog moest hebben hooren uitspreken, want zy deden indruk op hem, en hy trok zich weg: Proficiscere, anima christiana, ‘vertrek, christene ziel!’ In de kamer vielen al de omstaenders op hunne knien, de zuchten vermenigvuldigden, men hoorde vrouwen die huilden en kermden.... Eene oogenblik later, vergong alles in een doodsche stille.

- Mannen, zei Baekeland aen zyne roovers die rond hem stonden te wachten om bevelen, die belle welke wy hoorden, is de bel uit de kerke die klonk voor eene beregting; 't is hier te doen geweest; de Pastor staet daer met den koster en nog wat ander volk. Wyten is overleden. 'T ware onvoorzigtig van nu in te breken en een slag te wagen; uitgesteld dan tot eenen naesten keer! Neemt alles op; doel het minste spoor van onze tegenwoordigheid alhier verdwynen, en wykt voorzigtig achter uit naer den busch.

Een kwart later, verdween geheel de bende tusschen de sperren van het woud.