Onverwerkt verleden

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 1087 A 15

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van de tweede druk van Onverwerkt verleden. Collaboratie en repressie in België, 1942-1952 van Luc Huyse en Steven Dhondt uit 1991. De eerste druk dateert uit hetzelfde jaar.

 

redactionele ingrepen

p. 29, 107, 184, 190, 246, 255: De tabellen op deze pagina's zijn te breed voor deze digitale versie. Daarom zijn ze hier in tweeën gedeeld.

p. 194: Ten behoeve van de leesbaarheid is het schema op deze pagina in twee delen onder elkaar weergegeven.

p. 215: De voetnoot in de tabel heeft in het origineel geen nootverwijzing in de tabel. Deze is door de redactie geplaatst.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. 2, 18, 42, 54, 56, 58, 72, 90, 122, 174, 242, 260, 270, 290 en 304) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina 1]

Onverwerkt verleden

 

[pagina 3]

Luc Huyse

Steven Dhondt

met

Paul Depuydt

Kris Hoflack

Ingrid Vanhoren

 

Onverwerkt verleden

 

Collaboratie en repressie in Belgie 1942-1952

 

UITGEVERIJ KRITAK

 

[pagina 4]

Eerste druk september 1991

Tweede druk oktober 1991

 

©1991, Uitgeverij Kritak

Diestsestraat 249, 3000 Leuven

 

Omslagontwerp: Dooreman

Zetwerk: Griffo, Gent

Vertegenwoordiging voor Nederland: Meulenhoff, Amsterdam

Uitlevering: Integraal fonds bij Centraal Boekhuis, Culemborg

 

ISBN 90 6303 350 8

D/1991/2393/30

NUGI 641

 

[pagina 5]

INHOUD

WOORD VOORAF	9
PROLOOG De literatuur over de repressie	13
DEEL 1 REPRESSIE IN ZESVOUD	17
HOOFDSTUK 1 De overheidsrepressie	21
1. De berechting door de militaire rechtbanken	21
De krijgsauditoraten	23
De krijgsraden	24
Een cascade van sancties	24
2. De burgerlijke zuivering	26
3. De grote schoonmaak van politiek en ambtenarij	31
Politieke epuratie in provincies en gemeenten	32
De zuivering van de ambtenarij	33
4. Het bewijs van burgertrouw	37
HOOFDSTUK 2 De volksrepressie	43
1. Zwarte september 1944	44
2. Een voorzichtige balans	46
HOOFDSTUK 3 De zuivering in eigen huis	49
1. Epuritis?	49

 

2. Raakpunten met de overheidsrepressie	50
3. En het bedrijfsleven?	52
DEEL 2 POLITIEKE GESCHIEDENIS VAN DE REPRESSIE. DECEMBER 1942-DECEMBER 1952	55
HOOFDSTUK 1 Het voorspel: De Belgische regering te Londen	59
1. 17 december 1942	60
2. 26 mei 1944	67
HOOFDSTUK 2 De repressie en de politieke agenda	73
1. De repressie: een tweederangsprobleem?	74
De regeringen en de politieke agenda	74
Van kamerleden en senatoren	77
Interpellaties als hefboom	79
2. Territoriumtwisten	84
Lekenrechters?	85
Rechters versus ministers	88
HOOFDSTUK 3 Wat was de vrede mooi toen het nog oorlog was (september 1944-augustus 1945)	91
1. Chaos, verwarring en improvisatie	92
Zeventigduizend geïnterneerden	92
Wantoestanden	93
Improvisatie	97
‘Bref, on est parti de rien’	101
Op zoek naar een bemanning	103
Een Sisyphusarbeid	108
Over de capaciteit van de krijgsraden	111
Een woekering van sancties	114
2. Wankele consensus	115
Eenstemmigheid?	116
Toch vele meningsverschillen	119
De kloof tussen woord en daad	120
HOOFDSTUK 4 De repressie op kruissnelheid (augustus 1945-februari 1947)	123
1. Snel, streng en krachtdadig	123
Berechten tegen een hoger ritme	124
Overspannen verwachtingen	127

 

Opnieuw foutieve beslissingen	129
Overvolle gevangenissen	130
‘Schuldboeting door arbeid’	132
‘Sauver ce qui peut être sauvé’	136
De grote illusie	139
2. Polarisatie	142
Katholiek protest tegen de epuratiewet	144
De repressie in de greep van de partijpolitiek	146
HOOFDSTUK 5 Op zoek naar redelijkheid (maart 1947-december 1952)	149
1. Herstellen wat verkeerd was gegaan	150
De regering-Spaak: opportunisme en realisme	150
De vervroegde vrijlating	156
Het correctiebeleid onder de homogene CVP-regeringen	164
2. Van consensus naar confrontatie	170
DEEL 3 DE COLLABORATIE VOOR DE RECHTER: EEN CLOSE-UP	173
HOOFDSTUK 1 De bronnen van het onderzoek	175
HOOFDSTUK 2 Het verloop van de repressie	179
1. De militaire rechtbanken	179
Vonnissen in drie bedrijven	180
Drie soorten vonnissen	181
Het procesgedrag	183
2. De burgerlijke epuratie	186
HOOFDSTUK 3 De veroordeelden	189
HOOFDSTUK 4 Types van collaboratie	193
1. Politieke collaboratie	193
De politieke collaboratie voor de strafrechter	197
De weg van de burgerlijke epuratie	203
2. De verklikkers	203
3. De militaire collaboratie	207
De militaire collaboratie voor de strafrechter	211
Wapendragers in de burgerlijke epuratie	221
4. Economische collaboratie	221

 

Verwarring	221
Begrip voor het bedrijfsleven	224
Een speciale belasting op de oorlogswinsten	231
De blinde vlek blijft	233
5. Collaboratie in het meervoud	233
Wapendracht en politiek in combinatie	234
Politieke collaboratie onder verzwarende omstandigheden	236
Wapendracht in verzwarende omstandigheden	237
De donkere kern van de collaboratie	240
HOOFDSTUK 5 Variatie in de strafmaat	243
1. De tijd verzacht de zeden	244
2. De ene krijgsraad is de andere niet	252
DEEL 4 DE REPRESSIE EN DE RECONQUISTA VAN DE POLITIEKE RUIMTE	259
HOOFDSTUK 1 Het gezag hersteld	263
1. Van de nieuwe naar de oude orde	265
2. De herovering van de publieke opinie	268
HOOFDSTUK 2 Links tegen rechts?	271
1. De repressie als wapen	272
2. De repressie, een strijd tussen links en rechts?	274
EPILOOG Onverwerkt verleden	277
1. Waarin politici en magistraten faalden	278
2. Een zware erfenis	280
3. Amnestie?	282
4. Uitwissing van veroordelingen als alternatief	285
ANNEX	287
LEXICON	291
REGISTER VAN NAMEN	299
BIBLIOGRAFIE	305