Frank van Wezels roemruchte jaren & Notities van een landstormman

LXI

Op een vorige notitie ben ik misschien wel een klein kommentaar schuldig, dunkt me bij nader inzien. Jullie mochten eens denken, dat ik maar wat lasterde in de ruimte. Nou, laat ik jullie dan de tragi-komedie maar eens vertellen van de inspektie door de generaal, die we pas achter de rug hebben. Dat was een inspektie in grote stijl en waarlijk klassiek te noemen. Er ontbrak niets aan, maar dan ook letterlijk niets.

Een dag of vier tevoren was daar ineens de jobstijding uit de lucht komen vallen: de generaal komt het depot inspekteren! En onmiddellijk brak de orkaan los!

Daar werd geboend, geschuurd en geschrobd! Het vuil van weken en maanden werd uit alle hoeken van kazernes en barakken weggeveegd. De grauwvette tafels werden geboend en blankgeschuurd, spinnewebben en stofnesten werden uitgeroeid, glazen gelapt en zelfs het arme gras tussen de steentjes van de straat en het voorplein moest het ontgelden. Het leek de woeste hartstochtsvlaag van een Hollandse huismoeder in de schoonmaaktijd. Overal was in de lucht de angst voor elk klein vuiltje, een angst, anders vreemd aan elk soldatenhart. De atmosfeer was vervuld van schoonmaak-gedruis en driftige woorden, waarschuwingen en bevelen. Het wachtwoord was: zwabberen! En de dag der dagen kwam, en de kommandanten, die de verantwoordelijke mannen zijn, waren mal geworden van agitatie en angst. Ze zweetten water en bloed uit vrees dat de schijnvertoning doorzichtig zou blijken en dat de generaal de werkelijkheid vermoeden mocht onder dit paradespel van helderheid en zindelijkheid. O, die ene kommandant! Hij was ver weg, de arme! Z'n hersens waren tot een weke massa versmolten in z'n ongelukkig hoofd en hij had kranke ideeën. Z'n barakken glommen en straalden van netheid. Maar dat was niet genoeg! De troep moest een ‘reuzen-indruk’ maken, want was het niet zijn troep? Er kwam bevel, dat er mannen moesten aangesteld worden als kamerwacht, die een zware, luide, vér-klinkende stem hadden. Dat het zou daveren over de kamer: ‘Generaal, de kamerwacht meldt zich!’ En die kerels zouden dan een extra-gunst krijgen voor deze belangrijke dienst aan het benauwde vaderland bewezen: ze mochten van ‘hun vier-

[p. 427]

entwintig uren’ de volgende dag terugkeren; denk eens aan: 's maandagsochtends inplaats van 's zondagsavonds!

En aan de poort van de naburige kazerne stonden een grootmajoor en een kapitein en een eerste luitenant de gevreesde op te wachten. En de overige officieren zaten buiten in het zonnetje tegenover de netjes-gepoetste soldaten op de helder geschuurde banken en gaven, gezellig en uitstekend, bekwaam- en ijverig-voorbereide theorielessen! Ach ja, en toen, na een uur van pijnlijk wachten, kwam de generaal en - reed voorbij! Ging eerst naar het barakkenkamp en inspekteerde daar een kamer, die bewaakt werd door een man met een opera-orgaan, die zich krachtig en welluidend meldde. En zozeer was de generaal daarover verrukt, dat-ie de rest niet inspekteerde en terugreed naar de kazerne. (Waarmee de gunst voor de stakkers, die zich niet hadden hoeven ‘melden’, verviel!!)

Tot-ie eindelijk terugkwam bij de kazerne, waar-ie de zenuwachtige erewacht van hoogste officieren nog vond heen en weer drentelen, dood-uitgeput, óp van overspanning, danig vriendelijk en gedienstig. En alles was in de weer, alles ging voortreffelijk, alles blonk en glom en straalde. En het depôt was geïnspekteerd en schitterend in orde bevonden. Het regende komplimenten, alles droop van tevredenheid.

Maar ik zeg nog eens - als ik generaal was!... Zou je soms een eed of een plechtige gelofte moeten afleggen, dat je nooit onverwachts ergens zult komen binnenvallen, als je generaal wordt?