De froulju fan de fetweider

[p. 128]

It spul hat luzen

‘Earst hat dy bliksemse bok my hjirre thús de finne oan flarden setten mei syn gefljuch en gejacht, en no fret er my alle touwen stikken. Hy kin de klink fan de doar ôfkrije, sa goochem is dy bliksemse bok. Hy hat fannacht yn 'e skuorre west, hy hat in lid fan in koekdoaze ôfdien en my hast in doazefol produksjekoeken opfretten.’

Sa komt de lytse fetweider de moarns by Houkje by de teetafel.

‘O, godskes, dan kin er noch wol deagean.’

‘Om myn part laai er aanst dea. Mar ûnkrûd fergiet net. God, god, wat ha wy wat oanhelle. De laurierboom hat er oan splinters slein; der binne alwer twa gloednije planken fan de skutstâlsdoar oan spuonnen, hy hat de krammen fan de skoattels der rojaal útsetten, sa hat er altyd weroan mei syn kont tsjin dy doar oansitten te donderjen. Dat hynder, it is my in besiking. As dy fint sels net better is as syn hynder? Trouwens ik wol leauwe se ûntrinne inoar net folle. En dy smoarge hûn, dy hat er dêr no hiele nachten yn dat âld bargehokje sitten, efterhûs. En dat bist dat giet dêr te kear! Oan ien wei sit er te janken en te spoekgûlen. Ja, en de earste sint fergoeding foar alles moat ik noch hawwe.’

‘No, Gratama soe it hjoed bringe, hat er sein. Syn mem moat juster hjirre útfanhûs komd wêze. It moat sa'n alderynnim-mendste âlde frou lykje, wurdt der sein.’

‘Dus as er de sinten al bringt, dan hat er se dêr fan. Dat is ek al net bêst. Geeske moat ophâlde mei dy fint, resolút ophâlde, Houkje. Bring har dat noch ris mei alle klam ûnder de eagen, Houkje. En oars sil ik it sels dwaan. Lit sy dan nei Hollân gean, yn dy fakânsjekoloanje en Fokje thúskomme. Ik ha dy Keimpe sturtlear hjirre noch hûndert kear sa leaf oer de flier as dy fint. Dy mei ik foar myn eagen net sjen.’

[p. 129]

‘Wy prate him Geeske net ôf. Jo net en ik net. Dat is ûnmooglik, Feike!’

‘No, dan is 't ûngelokkich.’

‘Ik hear by him, seit se mar. Ik wol mei him troch it libben. It komt, sa't it komt.’

‘Se tinkt fansels, dat se him skielk wol yn 'e stokken kriget en stjoere kin.’

‘Ja, dat tinkt se ferfêst, Feike en dêr leaut se oan.’

‘No, sa âld wurdt hy net en wurdt sy net, dat se dat redt, nim dat mar fan my oan.’

‘It kin wol wêze, mar men soe hoopje, dat it wat tafalt.’

‘It falt om 'e deale net ta. Mei sokken kin it net oars as altyd ôffalle. Juster hold Banga my noch oan. Hy woe my warskôgje, sei er.’

‘Och, Banga, Feike, soe der ek net in heap ôfgeunst by efter sitte.’

‘'t Kin wol wêze, mar hy sei it dan dochs mar. Hy wie no al twa moanne kostjild benefter. Syn mem soe komme it oan te suverjen, wie de hjitting. Mar der kamen ek jitte altyd oare brieven út Hollân. Masterke hie ien op syn skriuwburo fûn en dy hie se oan Banga jûn as bewiis. Banga treau him my ta. Ik ha him net lêze wold. Lês jo him mar ris en brân him dan op. It beskriuwt wat!’

‘Sis dat wol!’

Houkje suchtet swier en skodhollet.

‘Nee, dan Keimpe, al is er ek hûndert kear ien fan Boate en Lys en al komt er ek hûndert kear fan de Spekpôle. Leau mar dat Keimpe en Fokje ús skielk it alderneist bliuwe.’

‘De oare beide famkes dochs ek, Feike.’

‘Dy lûke nei en mei de manlju. Doch mar tiid. Frouk is no al oates en toates op 't kleaster. Frouk is alles, mar nei ús sjugge de bruorren net mear om. Tink ris om myn sizzen. Frouk moat rûnom yn riede. Dy moat dit keapje en dat besjen, dy moat rûnom yn behelle wurde. Mar as Age skielk

[p. 130]

wer in stik lân ha wol, dan doar er it tsjin my wol opjeie, wat ik jo sis.’

‘Safier is it noch net, Feike. Dat moat allegearre noch bliken dwaan.’

‘No, toe dan mar, jo sille ris wat sjen.’

As Geeske by de breatafel komt leit der wer dy swym fan ûnoandwaanlikheid har op it wêzen. Dy mei in bytsje minskliker wurden wêze, in bytsje mylder en minder fier ôf, mar dan ek in bytsje.

‘Heit en mem, frou Gratama woe fanmiddei wol effen kennis meitsje mei jimme, hat se sein. Kin dat wol?’

‘Dat kin wol, net heit?’

‘Ja, dat kin wol. 't Is my goed. Mar dan wolle wy ek ris mei har allinne wêze, sûnder jimme derby, Geeske.’

Feike docht ien earnstige eachopslach nei syn dochter.

‘Is dat no wol freonlik, heit? Kin dat wol fan myn kant? As sy hjir is en ik gean derút?’

‘Mei Tako!’

‘No ja, fansels, as Tako it ek docht...’

‘Oars bring ik har in eintsje.’ Sa makket Houkje in ein oan dit lytse ferskeel.

De sneontemiddeis yntiids stiet de jonker al wer by Feikema's oer de flier.

‘Tako, jo hjirre no al! En jo mem?’

‘Dy komt om trije oere. Mar ik wol earst de hûn effen yn 't bad ha. Hy is net al te suver, leau ik. Wolle jo my helpe?’

‘Kin ik dat?’

‘Ja, wiswol. Jimme heit hat wol sa'n bak, dêr't er dan de skiep yn wasket, sei er tsjin my. Ik moast himsels mar fan de bûthússouder krije. Ik ha myn oerstrûper mar mei nomd.’

‘O, sis, wy ha hjirre noch wol ien fan Froukje. Dan doch ik dy oan.’

‘Ja, en dan moat ik effen in tsjettel siedend wetter ha, om it

[p. 131]

reinigingsguod yn op te lossen. It is fergif, it komt wat krekt mei dy oplossing.’

In kertierke letter stiet de skiepwaskersbak oan 'e skuorside. Mei folle omslach en komkak wurdt alles reemakke. Te'n lêsten hellet de jonker de hûn út it bargehokje. Beide mei de mouwen opstrûpt en klompen oan steane de jongelju om de bak hinne. De hûn stiet deryn. Mei in skûteltsje jit Geeske it dier iderkear it sop oer de rêch. De jonker hâldt mei ien hân de hûn oan de halsbân beet en wasket mei de oare.

In pear buorminsken bliuwe efkes stean en gnyskje.

Nei in healoerke hat de reiniging west. De hûn wurdt loslitten; hy set springendewei op nei it foarhiem ta. Dêr skoddet er syn rûge bealch dat it fize sop stoot wech-ende-wear. It fljucht by de finsters op. Houkje dy't yn de keamer dwaande is, sjucht it. Se hat oars al sa'n hekel oan hûnen.

Se huvert der effen fan.