Cursus zestiende- en zeventiende- eeuws Nederlands

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: S. Ned. 17 3515

 

algemene opmerkingen

Dit bestand is, met een aantal hierna te noemen aanpassingen, een diplomatische weergave van Cursus zestiende- en zeventiende-eeuws Nederlands van Annet de Korne en Tineke Rinkel uit 1987.

 

redactionele ingrepen

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. 8, 204, 208, 215 en 216) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina ongenummerd (p. 1)]

Cursus Zestiende- en Zeventiende-eeuws Nederlands

 

[pagina ongenummerd (p. 3)]

Annet de Korne en Tineke Rinkel

Cursus Zestiende- en Zeventiende-eeuws Nederlands

 

Wolters-Noordhoff Groningen

 

[pagina ongenummerd (p. 4)]

0 1 2 3 4 5 / 91 90 89 88 87

 

Copyright © 1987 Wolters-Noordhoff bv Groningen, The Netherlands

 

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

 

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior written permission of the publisher.

 

ISBN 90 01 75866 5

 

Omslagillustratie:

Het schip Victoria, afkomstig uit het Handt-boeck van Viverius uit 1609 (zie tekst 4). Dit schip voltooide in 1522 als enige de reis om de wereld die onder leiding van Magelhaes begonnen werd.

 

[pagina 5]

Inhoud

	Voorwoord	9
	Deel 1
1.	Historische schets	12
1.1.	De Zestiende Eeuw	12
1.1.1.	Veranderingen	12
1.1.2.	Ontdekkingsreizen	12
1.1.3.	Boekdrukkunst	13
1.1.4.	Natuurwetenschappelijk onderzoek	13
1.1.5.	Kerkhervormingen	13
1.1.6.	Nationalisme	14
1.1.7.	Politiek Nederland in de zestiende eeuw	14
1.1.8.	Literair Nederland in de zestiende eeuw	15
1.1.9.	De renaissance	16
1.2.	De Zeventiende Eeuw	18
1.2.1.	Politieke ontwikkelingen	18
1.2.2.	De Gouden Eeuw	19
1.2.3.	Enkele literatoren en taalkundigen	19
1.2.4.	Onderwijs	20
1.2.5.	Handel en nijverheid	20
1.2.6.	De ‘burgerlijke’ Gouden Eeuw	20
2.	Hulpmiddelen bij de interpretatie	22
3.	Interpunctie	25
4.	Spelling/Klankverschijnselen	28
5.	Vormleer	31
5.1.	Verbuiging	31
5.1.1.	Zelfstandige naamwoorden	32
5.1.2.	Bijvoeglijke naamwoorden	33
5.1.3.	Lidwoorden	34
5.1.4.	Voornaamwoorden	37
5.2.	Vervoeging	41
5.2.1.	Onbepaalde wijs	43
5.2.2.	Aantonende wijs	43
5.2.3.	Aanvoegende wijs	43
5.2.4.	Gebiedende wijs	46
6.	Syntaxis	48

 

 

[pagina 6]

6.1.	Gebruik van de naamvallen	48
6.1.1.	Eerste naamval	48
6.1.2.	Tweede naamval	48
6.1.3.	Derde naamval	52
6.1.4.	Vierde naamval	53
6.2.	Woordvolgorde	54
6.3.	Ontkenning	58
6.4.	Werkwoorden	59
6.4.1.	Onpersoonlijke constructies	59
6.4.2.	Functies van een aantal werkwoorden	61
6.5.	Incongruentie	63
6.5.1.	Constructio ad sententiam	63
6.5.2.	Meervoudig onderwerp met enkelvoudige persoonsvorm	64
6.5.3.	Schijnbare incongruentie	65
6.6.	Participiumconstructies	65
6.7.	Infinitiefconstructies	71
6.7.1.	Vorm en functie	71
6.7.2.	Accusativus cum infinitivo	76
6.7.3.	Nominativus cum infinitivo	78
6.8.	Samengestelde zinnen	79
6.8.1.	Samentrekking	79
6.8.2.	Zinsvervlechting	81
6.8.3.	Balansschikking	83
6.8.4.	Relatieve aansluiting	83
7.	Stijlbijzonderheden	86
7.1.	Tautologie	86
7.2.	Presens historicum	86
7.3.	Ellips	87
7.4.	Anakoloet	88
	Deel 2 Teksten met vragen
1.	Worstelkunst	90
2.	Olifanten	94
3.	Kwakzalverij	98
4.	Ontdekkingsreis	101
5.	‘Ik denk, dus ik ben’	105

 

 

[pagina 7]

6.	Testament	108
7.	Liefdesverklaring	111
8.	Inname van Den Briel	115
9.	Stadsbestuur	120
10.	Beschrijving van Amsterdam	123
11.	Spoken	127
12.	Spellingconflict	130
13.	Brand	134
14.	Maarten Luther of Maarten van Rossum?	137
15.	Wenken voor de oude dag	141
16.	Astronomie	144
17.	Onrust in Vlaanderen	147
18.	De Beeldenstorm	151
19.	Krant naast scheepsjournaal	157
20.	Vlissingen bevrijd	161
21.	Opdracht	164
22.	Apologie	168
23.	Briefwisseling	171
24.	Snijzaal te Leiden	175
25.	Ode aan Hofwijk	178
26.	Voorschriften voor boekdrukkers	180
27.	Boekdrukkunst	183
	Deel 3 Teksten met vragen en antwoorden
I.	De Zilvervloot	188
II.	Een Trouwgeval	191
III.	Zedenleer	195
IV.	Antwoorden bij De Zilvervloot	198
V.	Antwoorden bij Een Trouwgeval	200
VI.	Antwoorden bij Zedenleer	202
Bibliografie		205
Verklaring van Latijnse termen		209
Register		211