Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Pampiere wereld (1681)

Informatie terzijde

Titelpagina van Pampiere wereld
Afbeelding van Pampiere wereldToon afbeelding van titelpagina van Pampiere wereld

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (12.43 MB)

Scans (60.92 MB)

XML (2.28 MB)

tekstbestand






Genre

drama

Subgenre

blijspel / komedie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Pampiere wereld

(1681)–Jan Harmensz. Krul–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 90]
[p. 90]

Eerste handeling.

KONING, CLORIS, met eenige Hovelingen op de Jacht.
Koning.
 
IK voel my afgemat, door stijf en yvrig jagen.
 
Den arbeyd kan de mensch, hoe kloek hy is, vertragen.
 
Ik neem aen niemand proef, 'k word aen my zelf gewaer.
 
Waer rusten wy ons best, op dat ik weêr bedaer?
Cloris.
 
Indien zijn Majesteyt gelieft met my, wat verder
 
In 't dichte bosch te gaen; ik wijs hem, daer den Herder
 
De Zonne-brand ontschuylt, in schaduw van 't geboomt,
 
En daer een koele beek, van 't hoog gebergte stroomt.
 
De lust schept zelf daer lust.
Kon.
 
Wel Cloris, sprey de boomen
 
En telgen wat van een, op dat m'er door mach komen.
Cloris.
 
Genadig Vorst, 'k volbreng uw heusselijk gebied.
 
Dit is de plaets, die 'k meen, die gy hier voor u ziet.
 
Ey! zie dees lommeren, met roos en bloemen, pronkken;
 
Sou niet 't bedroefste hert daer door in vreugd ontfonkken?
 
De boompjes, om en om, met bladertjes geçierd,
 
Genieten het begroet van 't queelende gediert;
 
Het zoetlijk ruyssen van de beekjes, die hier vloeyen,
 
Doen langs dees groene kant, de water-roozen bloeyen.
 
Philida zingende uyt.
 
Dees plaetze nood my vaek van 't hof uyt enkle luft,
 
Kan zy zijn Majesteyt niet noden tot zijn rust?
Koning.
 
Heel wel; wat zoet geluyt verheft zich door de boomen?
Cloris.
 
Het is een Herderin, die herwaerts schijnt te komen.
Philida.
 
Ey zoete zuchjes vlied,
 
Waer heen? ach minne!
 
Na Thirsus? neen, ey niet!
 
Verliefde zinne,
 
Vaert voort, 't is best, O neen! best is 't gelaten,
 
't Is niet ach! Philida,
 
Laet gy uw zuchjes na;
 
Wat zeg ik neen, of ja,
 
't Kan al niet baten,
 
Schoon dat ik zuchjes loos, 'k zal geen verlichting krijgen,
 
Soo lang gy Thirsus van de zoete min wild swijgen;
 
U aenschijn van het mijn is (leyder!) nu zoo verd;
 
Dat het gehoor niet brengt mijn zuchjens in uw hert.
 
V hertje van het mijn
 
Te verd gescheyden;
 
Mijn zuchjens, kost het zijn,
 
Dat gy geleyden
 
Mijn hertje by het zijn, of't zijn by 't mijne;
[pagina 91]
[p. 91]


illustratie

 
Zoo zoud ik tot de smert,
 
Van mijn verliefde hert,
 
Dat u geoffert werd,
 
Wel hulpe vijne.
 
Maer ach! ik wil, nu 't anders is, mijn zuchjes staken,
 
En hier in 't bosch alleen mijn hertje wat vermaken;
 
Om zoo mijn min, terwijl mijn lammertjes in 't groen
 
Haer voedzel nemen, op mijn Thirsus min te voên.
 
Wie zie ik daer in 't Woud, gins achter d' elzen boomen?
 
Het schijnen Edellien, die hier te jagen komen.
 
Ik ga, en spreek haer aen; mijn Heeren, met verlof,
 
Dat ik u steur, ik bid, neemt my 't niet qualijk of,
 
Verschoont my dat ik u (wel licht vermoeyd) door 't jagen,
 
Dus lastich valle, met mijn nodelooze vragen.
 
Gy schijnt naer ik bespeur, bedroeft in uw gemoed.
 
Wat oorzaek? hoe na valt de vangst niet al te goed.
Koning.
 
De moed gezonken, door uw heusselijk aenschouwen,
 
Sal my voort aen de lust tot jagen wel onthouwen.
[pagina 92]
[p. 92]
 
O Cephalis! uw Iacht gelijkt niet naer de mijn,
 
Die van zoo lieven proy, my laet gevangen zijn.
 
Hoe Herderin, wat 's dit, van waer komt u 't vermogen,
 
Dat gy my levend Dood? ô tintelende oogen!
 
Die my de Ziel ontvoerd, en 't herte stookt met brand,
 
Gy hebt my, door uw kracht, te krachtelijk ontmand.
 
Barst uyt, wat doch? eylaes! ach Cloris! zijn uw zinnen
 
Niet meed verandert als de mijne?
Clor.
 
'k Brand van minne;
 
De tong verflaeuwt in spraek, 'k beswijk heel in 't gemoed.
Philida.
 
Hoe Edellien wat 's dit?
Kon.
 
Een grilling, die my 't bloed
 
Doet stijgen van beneên tot boven, daer de zinnen
 
De hette van het bloed doet branden om te minnen;
 
Ik brand, eylaes! ik brand, de min wroet in mijn borst,
 
Ik noemden u mijn Lief, ach Engel! dat ik dorst;
 
Uw aengenaem gezang heeft door haer zoet vermogen,
 
My, Koning, als een slaef, naer uw begeert gebogen.
 
Ik ruyl de Kroon aen 't Vee, indien u 't ruylen lust;
 
Ach zoete kaekjens! waert gy eens van my gekust.
Cloris.
 
Genadig Vorst, heeft min uw hert zoo ingenomen,
 
Ost veynst zijn Hoogheyd?
Kon.
 
Neen.
Philida.
 
Gy doet een bloosje komen,
 
Op mijne kaekjes, (door u boerten) moogend Heer,
 
Een bloosje, 't welk mijn schaemt getuygt.
Kon.
 
Ey! zit wat neêr.
Philida.
 
'k Misdeed uw Hoogheyd licht.
Koning.
 
Waer in zoud dat geschieden?
Philida.
 
Maer dat mijn needricheyd mocht schaden uw gebieden;
 
Ten voegt in zulker wijs, my in het minste deel,
 
Maer waer 't met dienst te doen, al waer 't ook vry wat veel,
 
k Voldeeddan uw verzoek; maer wijl gy spreekt van minne,
 
Past aen zijn Hoogheyd niet de dienst eens Herderinne;
 
Met uw verlof ik ga, vaert Edellieden wel.
Koning.
 
Soo haestig Herderin?
Phil.
 
Genadig Heer, ik zel
 
Vergissen al mijn tijd; de wacht is my bevolen,
 
'k Moet zien waer heene dat mijn lieve Schaepjes dolen.
Binne.
Koning.
 
Ach Cloris! brand uw hert niet in de zoete min?
 
Wat aengename vreugd gaf my die Herderin?
 
Als ik haer zoet gezang, haer minnelijke reden,
 
Vol Liefelijk vermaek, en 't Lichaem braef besneden,
 
Hier in dit Lom're woud, met ziels vermaek ontfing,
 
Vond ik, ach Cloris! my gantsch vol verandering.
 
Ik speur, dat hy niet min, als ik, in min ontsteeken,
 
Mijn voorneem trachten zal door alle list, te breeken;
 
Dies veyns ik, als of ik de min verfoeyen wouw.
Cloris.
 
Wat zeyd zijn Majesteyt?
Kon.
 
Maer dat een schoone Vrouw,
[pagina 93]
[p. 93]
 
Soo door de schoonheyd, als wat meer, in haer gebooren,
 
Het mannelijke hert licht kan tot lust bekooren;
 
En dat d' aentrekklijkheyd beweegt, en is niet vreemt;
 
Maer wyslijk is 't wanneer men 't hert die lust beneemt;
 
Door 't aenzien waer ik, laes! in lust op haer vervallen;
 
Maer nu ik my bedenk, acht ik het niet met allen;
 
Ik ban de min uyt my; en toon een meerder hert,
 
Dan of ik, door de min verviel in kinder smert;
 
't Is, Cloris, tijd om gaen, laet ons ten Hove keeren.
Cloris.
 
Naer uw gebied, mijn Heer, voeg ik staeg mijn begeeren.
Binnen.
PHILANDER zingt.
 
VEld Godinne!
 
Gy die in 't woud uw Schaepjes weyd en voed;
 
Alle mijn zinne,
 
Ia ziel, en leven, ik u geven moet;
 
Ach! mijn hert,, vol pijn en Liefdens smert,
 
Loost duyzent zuchjes,
 
Als ik de vruchjes,
 
Van mins genuchjes,
 
Voel speelen in mijn zin,
 
Nu ik u mis, mijn schoone veld godin.
Philand.
 
Ga Echo! ga en draeg dees zuchjes aen die geen,
 
Om wien dat ik 'er loos, ey ga! en drijf 'er heen,
 
Of is het niet genoeg, ik zal wat meerder klagen,
 
Indien 't u, Echo, lust, mijn klagjens voor te dragen.
 
Mijn Lief, mijn waerde helft, nu Echo, antwoord dan;
 
Soo ik u dienst verzoek, neemt gy de bootschap an?
Lerinde.
 
An.
Philan.
 
Neemt gy 'er, Echo, an? 't is wel, ach! Herderinne,
 
Ik zal, hier als alleen, mijn klagten dan beginnen.
 
Ey minne zuchjes gaet, verzeld mijn klagjes doch,
 
't Geen gy my hebt belooft, houd gy dat, Echo, noch?
Lerinde.
 
Noch.
Philan.
 
Houd gy dat noch? wel aen, ik moet u eensjes vragen,
 
Of ik vrypostich mach mijn hertens grond uyt klagen?
Lerinde.
 
Klagen.
Philan.
 
Sal 'k klagen? wel ik klaeg, om dat ik, leyder! mis
 
Lerinde, die mijn Lief, mijn Siel, mijn leven is.
 
Waer zijt gy, schoonste Nimph? waer doold gy met uw schapen?
 
Of zijt gy vrolijk nu met and're Herders knapen?
 
In het gezelschap, daer een yeder draegd zijns krans,
 
Ter eeren van de Mey, om zingen aen den dans?
[pagina 94]
[p. 94]
 
Lerinde, ach! hoe droefben ik, daer gy in weelde
 
Met and're Herders zijt; wiens luk hun blijheyd teelde,
 
Door't aengenaem vermaek, dat haer uw by zijn geef,
 
Wijl uw Philander (laes!) in duyzend pijnen leeft;
 
Lerinde, Nimph; kan 't zijn, dat buyten onze minne,
 
De vreugd u vreugd verstrekt? ach! schoone Herderinne,
 
Koost gy oyt meer vermaek, dan het vermaek der lust?
 
Lust die mijn Zieltje voed, waer in uw Zieltje rust;
 
Ach min! woud gy tot my Lerindes zinnen neygen,
 
En maken van die lieve Herderin mijn eygen.
Lerinde.
 
Eygen.
Philand.
 
Werd zy mijn eygen, ach! ik sweer, 't werd haer beloond,
 
Met zulk een Liefd, als oyt een Herder heeft betoond.
Lerinde.
 
Toond.
Philand.
 
Toond (zegt gy) wel; aen my zal zulk een Liefde blijken,
 
Als oyt ter wereld bleek, zou zy my dan bezwijken?
 
Maer Echo; voer toch eerst mijn klagjes aen Lerind,
 
Die zelver niet en weet hoe haer Philander mind.
Lerinde.
 
Mind.
Philand.
 
Mind; ja ik min haer zoo, dat ik de trouwste herten,
 
Die 't minnen oeffenen, in trouwheyd wel mach terten;
 
Ach Echo! bootst aen haer mijn minne klagjes na,
 
Mind zy my, laet dan zijn uw lieve weerklank, ja.
Lerinde.
 
Ia.
 
Philander, Lief, mijn hert.
Philand.
 
Lerinde, Lief, mijn leven.
Lerinde.
 
Ik zal uw zoete smert
 
Een vroolijk voedzel geven.
Philand.
 
De tijd, mijns levens tijd,
 
Lerinde, veld-Goddinne,
 
Die ik met vrees, en strijd,
 
Gesleten heb, door 't minnen,
 
Vergeet ik, nu gy my
 
Hebt tot u Lief verkooren;
 
Weg droefheyd aen d' een zy,
 
Mijn vreugd is weêr herbooren.
Lerinde.
 
Hoe zit gy nu dus stil! Philander, 't dunkt my vreemt?
Philand.
 
Wat Lief?
Ler.
 
Dat gy niet eens van my een kusje neemt;
 
Het woortjen is 'er uyt, och had ik doch geswegen,
 
Gy denkt licht dat ik om uw kussen ben verlegen;
 
Philander, zoo gy 't denkt, zoo speurt gy wien ik min.
Philand.
 
Dat 's recht gezeyd, mijn Lief, de neyging van uw zin,
 
Toond dat gy ongevalst (tot my) nu zijt genegen.
Lerinde.
 
Tot u mijn Lief alleen, mijn hertje woeld en wroet
[pagina 95]
[p. 95]
 
Vast in zijn leger steê; ach! zoete minne moet
 
Gy duyken onder schaemt! Philander! wat's 'er tegen;
 
Gy swijgt, en antwoord niet, 't schijnt u de spraek ontbreekt,
 
Daer ik uw antwoord eysch; hoe komt dat gy niet spreekt?
 
Het spreken hoort u nu te recht te pas te komen;
 
Wat stilheyd heeft uw geest, Philander, ingenomen?
 
Siet gy niet wat ik wil? wild gy niet 't geen ik wouw?
 
Philander, wel hoe is 't? en is uw Trouw geen Trouw?
 
Bevestigd gy de Liefd, die ik u loof te toonen,
 
Niet met het loon waer meê men Liefd behoord te loonen?
Philand.
 
Wat 's dat?
Ler.
 
Een kus.
Philand.
 
Mijn Lief, 't gedacht was weg, ik sweer,
 
Dies geef ik twee voor een.
Ler.
 
Slechs kussen, en niet meer!
Philand.
 
Soo veel als 't u gelieft.
Ler.
 
Ach! zinnelooze zinnen;
 
Bestaet in 't kusschen, Lief, alleen de vreugd van 't minnen?
 
Philander, 't schijnt gy noch mijn meening niet verstaet,
 
Weet gy noch niet wat in het minnen omme gaet?
 
Ay my!
Phil.
 
Hoe is 't?
Lerinde.
 
Eylaes! mijn vryheyd wild verschoonen,
 
De Liefde wil dat ik mijn vryheyd zal betoonen.
 
Philander, weet gy noch niet wat ik zeggen wil?
Philand.
 
Ia Nimph, ik weet uw wensch.
Ler.
 
Philander, zoetjes, stil.
 
Dat niemand ons en ziet, het zien zoud ons licht schaden,
 
Vermits het nijd verwekt in alle minne daden;
 
Houw u derhalven schuyl, ach! roover van mijn schaemt,
 
Ik laet u veel meer toe als maegden plicht betaemt;
 
Kus, streel, en wat u lust te doen, ik zal 't gedogen;
 
Ach min! ach zoete min! hoe groot is uw vermogen!
Philand.
 
Ach min! ach zoete min! wat teeld gy lieve vreugd!
 
Philander, boet uw lust ter wijle dat gy meugd.
Lerinde.
 
Wijl my de min gebied te volgen Liefdens wetten,
 
Sal ik, wat doch? de schaemt wat aen een zijde zetten.
Philand.
 
Nu my gelegentheyd, zoo mild, haer gunste bied,
 
Sal ik de min voldoen.
Ler.
 
Maer dat ons niemant ziet.
Binnen.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over dit hoofdstuk/artikel

lied

  • Naar de Nederlandse Liederenbank

  • Naar de Nederlandse Liederenbank

  • Naar de Nederlandse Liederenbank

  • Naar de Nederlandse Liederenbank