Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Pampiere wereld (1681)

Informatie terzijde

Titelpagina van Pampiere wereld
Afbeelding van Pampiere wereldToon afbeelding van titelpagina van Pampiere wereld

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (12.43 MB)

Scans (60.92 MB)

XML (2.28 MB)

tekstbestand






Genre

drama

Subgenre

blijspel / komedie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Pampiere wereld

(1681)–Jan Harmensz. Krul–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 362]
[p. 362]

Volgen zommige Minne-Rijmen.

Herders klagt

 
PHylida onlangs verleden,
 
Als de zon quam na beneden,
 
Met een Nevelige rook,
 
In de groene baren dook;
 
Als den avond quam op handen,
 
Doolden op de vochte stranden,
 
Quam de blonde schoon Diaen
 
Weder aen den Hemel staen;
 
Liet haer tintel-oogen staaren
 
Op de brakke Water-baaren;
 
Korts daer na zoo hoog getreên
 
Dat zy 't noorder bos bescheen.
 
Na het zingen van een Liedje,
 
Nam mijn Phylida een Rietje,
 
Dat zy met haer rechter hand
 
Druckten in het natte zand;
 
Schreef vier letters met een streekje,
 
Tot bewijs, dat zy aen 't Beekje
 
Tavond in de Mane-schijn
 
Zoud met Bloempjes bezig zijn.
 
Daer na ging zy verder dwalen,
 
Al haer Vee te zamen halen,
 
Veele Schaepjes in 't getal,
 
Hoeden na de luwe stal.
 
Al't gevogelt, al de Boomen,
 
Al de Beekjes, al de stroomen,
 
Al de Blaedjes, al het Wout,
 
Al wat zich in 't Bosch verhoud,
 
Door de stilte, aesem schepte,
 
Niet een Blaedje dat zich repte;
 
't Boschje was vol zoete lust;
 
't Pluym-gediert in stille rust;
 
Niet een Blaedje dat men hoorde
 
Rits'len aen de groene boorde;
 
By de lieve lodder beck,
 
Daer ik in het water keek;
 
Daer de Maen haer bleeke stralen
 
Van den Hemel neêr liet dalen,
 
't Beekje stil en effen lag,
 
Dat m'er niet een rimpel zag.
 
Korts daer na zag ik de boomen
 
Rits'len in de Water-stroomen,
 
Ruysschen hoorden ik de Blaên
 
Die daer aen de Linde staen;
 
Mits hoord ik een Takje breken;
 
Mits hoord ik een woordje spreken;
 
Mits zien ik een licht, 't dunkt mijn
 
Klaerder als de Mane-schijn.
 
Phylida, riep ik, wat zegje?
 
Zoete bekje, och! waer legje?
 
Och! wat doe je by de sloot?
 
Ik pluk Bloempjes in mijn schoot.
 
Cloris, riepze, komt hier by me;
 
Cloris, och! ik schijn te swijme,
 
Mits dat ik het zoete licht
 
Zie van uw schoon aengezicht.
 
Na dit zuchten, na dit karmen,
 
Vatten ik haer in mijn armen;
 
Cloris, zeydze, och! wat raed?
 
Voeld eens hoe mijn hertje slaet;
 
Voeld eens hoe mijn leden trillen
 
Wat mach dit beduyen willen?
 
Cloris, och! ik sterf van pijn,
 
Wild gy niet mijn hulper zijn.
 
Daer na quam zy tot bedaren,
 
'k Wist niet waer mijn zinnen waren,
 
Als ik flusjes my ontreeg,
 
Seydze, doen ik neder zeeg.
 
Cloris, Cloris! voeld mijn handen,
 
Voeld eens, zeydze, hoeze branden.
 
't Hoogste woort dat quam'er uyt;
 
Cloris, wat of dit beduyd?
 
Soud dit wel een Koortze wezen,
 
Die uyt Liefden is gerezen?
 
Cloris, och! ik houd gewis
 
Dat het zulken Koorsjen is.
 
Herders kind, oprecht in 't minnen,
 
Niet geveynst, noch vals van zinnen,
 
Niet gelijk het Steeds gebroed,
 
Wispeltuurig van gemoed;
[pagina 363]
[p. 363]
 
Loos en valsch in Minne treeken,
 
Anders meenen als zy spreeken,
 
Anders loven als zy doen,
 
't Geen men nimmer zou vermoên;
 
Vals van herten, schoon voor d' oogen.
 
Trotzen op haer groot vermogen,
 
Pronken op haer weytze pracht,
 
Snorken op haer Adels dracht;
 
Op haer afkomst moedig pralen,
 
Op haer Tytels, die zy halen
 
Ik en weet niet waer van daen,
 
't Is te vreemt om te verstaen;
 
't Steeds gebroed is niet met allen;
 
't Gater altijd op een kallen,
 
Met een schamper schors verwijt,
 
Menig Vryer tot zijn spijt;
 
Menig moet daer 't quellen lyen,
 
Van zijn Minnen, van zijn vryen;
 
Heeft hy wat te hoog gezien,
 
Straks verwijt 't hem ellik yen;
 
Is men slechjes in de kleeren,
 
Niemand zelje trouwheyd Eeren;
 
Pronkje niet met zyde pracht,
 
Zoo en benjer niet ge-acht;
 
Zou men daer een Meysjen zoeken,
 
En niet letten op de Doeken,
 
Of ze met een kantje fijn,
 
Net geployt, gesteven zijn.
 
Zou men daer niet na de Boortjes,
 
Na de Strikjes, na de Koortjes
 
Kijken, die daer dik en stijf,
 
Pronken aen het Steedsche Lijf;
 
Daer en geld geen trou in 't minnen,
 
Maer als Liefde gelt kan winnen,
 
Maekt men strax een Hylik klaer
 
Met het ongelijkste Paer.
 
Is 't mijn zelven niet ervaren,
 
Als ik in mijn eerste Iaren,
 
Als ik in mijn eerste Min,
 
Stelden op een Meyd mijn zin?
 
Op een steê-meyd, trots van leden,
 
Maer als ik in pracht van Kleeden
 
Niet met haer quam over een,
 
Heb ik groot verwijt geleên.
 
't Land dat kies ik voor de Steden;
 
Daer men minnen mach met vreden,
 
Daermen niemant om zijn pracht,
 
Maer om zijn getrouheyd acht;
 
Herderinnen, rijk van Schaepjes,
 
Achten rijk de Herders knaepjes,
 
Die in trouwigheyd van Min,
 
Dienstig zijn haer Herderin.
 
Philida, mijn uyt gelezen;
 
Philida was 't, die zal 't wezen;
 
Philida en mind geengoed,
 
Als een trouw oprecht gemoed,
 
Dat in Cloris is te vinde.
 
Philida, mijn wel beminde,
 
Och! wat doen ik menig mael
 
Aen dit Beekje mijn verhael;
 
Hoe dat wy onlangs te zamen
 
In het Elzen Boschjen quamen,
 
Als ik dichte by een sloot
 
Rusten in uw lieve schoot.
 
Als de nacht begon te naken;
 
Als ik 't Boschje hoorde kraken;
 
Als ik noch denk om die tijd,
 
Ben ik duyzend mael verblijd;
 
Duyzend reyzen, duyzend malen
 
Gaen ik met mijn schaepjens dwalen,
 
Op de plaets, daer ik en gy
 
Pleegden onze vryery;
 
't Schijnt dat al de zoete stroomen,
 
't Schijnt dat al de groene Boomen,
 
't Schijnt dat al het Klaver gras,
 
Doe zoo blijd en vroylijk was;
 
Dat nu al de Pluymde Dieren
 
Niet en doen dan tierelieren;
 
't Schijnt hes gras dat zy geraekt
 
Heeft, mijn Schaepjes zoeter smaekt.
 
Door 't herdenken heb ik vreugde,
 
Door het missen ongeneugde;
 
Dat my Philida niet ziet,
 
Is mijn duyzend maelverdriet.
 
Loop ik doolen door de Heyden;
 
Loop ik dwalen door de Weyden;
[pagina 364]
[p. 364]
 
Waer ik loop, oft waer ik ga,
 
Nimmer vind ik Philida,
 
't Rechte vonkje van mijn Minne.
 
Weg met steedze pronk Godinne;
 
Noyt by Phylida en had
 
Eenig Iuffrouw van de Stad;
 
Trots van lichaem, schoon van leden,
 
Zoet van praet, geen Hoofze reden
 
Zal zy brengen voor den dag,
 
Maer de oude Herders slag;
 
Niet laetdunkend, niet hovaerdig,
 
Open-hertig, en goed aerdig,
 
Ongevalscht in al haer reên,
 
Minzaem tegen yeder een.
 
Philida, als mijn gedachten
 
d' Oude vrolijkheyd betrachten,
 
Die wy dan zoo hier zoo daer
 
Dikwijls hadden met malkaer;
 
Denk ik om het vrolijk speelen,
 
Om het zingen, om het queelen,
 
Om dat deuntjen, om dat Lied,
 
Dat ik neurden op mijn Ried,
 
Als wy Kransjes gingen vlechten,
 
Als wy na de oude Rechten,
 
Na de wijze van het Land,
 
Hadden d' Herders Mey geplant;
 
d' Herderinnen Kransjes boden,
 
d' Herders aen den dans te noden;
 
Philida om Cloris docht,
 
Heeft haer kransje my gebrocht;
 
Waer meed ik ten dansse quam,
 
Daer ik Philida vernam,
 
Die mijn handen grijpen dorst,
 
Drukten s' aen haer slinker borst,
 
Of zy daer meed zeggen wouw,
 
Dit's getuyge van mijn Trouw;
 
Waer by op dat zelfde pas
 
Noch een Steedsche Vryer was,
 
Die u daer van lof bewees,
 
Ia ten Hemel hoog toe prees;
 
Is men hier zoo rond van aert?
 
Is men hier zoo lief en waerd?
 
Als men trouw bemind, zeyd hy,
 
Weg dan Steedsche veynzery.
 
Na dit zeggen, zeyd hy mijn,
 
'k Zeg dat zy gelukkig zijn,
 
Die haer nieuwers anders meê
 
En bekomm'ren als het Vee,
 
Die oprechte trouwe Min
 
Toonen aen een Herderin.
 
Onlangs heb ik in de Stad
 
Liefde tot een Meyd gehad,
 
Die ik vry een langen tijd
 
Oprecht, zeyd hy, heb ge vrijd;
 
Maer door looze veynzery
 
Toonden s' haer geneygt tot my,
 
Tot dat zy van my verstond
 
Al mijn wensch, en al mijn grond;
 
Neffens dien noch zoo veel meer,
 
Dat zy toe liet mijn begeer,
 
Zoo veel lust en vryigheyd,
 
Die nu niet en diend gezeyd.
 
Och! hoe vremt scheen dat voor mijn;
 
Zouden zoode Iuffers zijn,
 
Docht ik dikmaels in mijn zin
 
Lof zy dan een Herderin.
 
Wat zijn zulke Meysjes doch!
 
't Zijn Serpenten vol bedrog;
 
Ia wat zal ik zeggen meer?
 
Moorderinnen van de Eer.
 
Doch dat ik dit varen liet,
 
Want die zaek en raekt my niet;
 
Maer kies voor een prachtig Huys,
 
Een oprechte Herders kloys.
 
Philida, ik kies de wol
 
Van uw vette Lammers bol,
 
Voor de Zyd, die 't lichaem dekt,
 
Dat met schanden is bevlekt.
 
Wist mijn zoete Philida,
 
Dat ik hier dus eenig sta,
 
'k Weet zoo wis, of ik het zag,
 
Zy quam daed'lijk voor den dag,
 
Sy quam daed'lijk hier in 't groen,
 
Om haer tierig Vee te voên;
 
Wist zy dat ik hier dus zat,
 
Om haer af zijn droefheyd had,
 
Wist zy dat ik met geween
 
Hier dus doolen ging alleen;
[pagina 365]
[p. 365]
 
Wist zy dat ik menig reys,
 
Om haer zoete by zijn peys;
 
Wist zy dat ik met geklag,
 
Hier ga doolen dag aen dag;
 
Wist zy dat ik op mijn Veel
 
Daeg'lijkx droeve deuntjes speel;
 
Wist zy dat ik met mijn Ried,
 
Met mijn Fluytje by de Vliet,
 
Neury, al de voysjes jong,
 
Die ik lestmael met haer zong;
 
Wist zy als ik hier wat eet,
 
Dat ik nimmer zoete beet,
 
Nimmermeer een dronkje doe,
 
Oft ik wensch 't haer hallef toe;
 
Heb ik een versnapering,
 
Van het een oft ander ding;
 
Wist zy hoe dat ik dan sta,
 
Och! had dit mijn Philida;
 
Wist zy hoe ik, trouw, en graeg,
 
's Morgens voor den douw, en daeg,
 
Dicht omtrent haer wooning blijf,
 
Als ik eerst het Vee uyt drijf;
 
Al mijn schaepjes blijven staen,
 
Willen qualijk verder gaen,
 
Wist zy hoe mijn hertje jaegt,
 
Wist zy hoe het mijn behaegt,
 
Dat zy al de Steedsche pracht,
 
Min als niet met allen acht;
 
Dat zy voor een kanting Kap,
 
Voor een weydsche Doek, oft Slab,
 
Kiest een Krans van Roosjes zoet,
 
Om haer geele stroyen Hoet;
 
Wist mijn Philida dat ik
 
Thien mael in een oogenblik,
 
Thien mael in een korten tijd,
 
Ben bedroeft, en weêr verblijd;
 
Wist zy hoe ik op het Zand
 
Van de Duynen, van de strand,
 
Twee, oft driemael alle daeg,
 
Om het droeve af zijn klaeg!
 
Dikmaels klim ik 't hoogste top
 
Van de zand'ge Duynen op,
 
Maer ik zie om heynd noch veer
 
Philida u nimmermeer;
 
Dikmael denk ik in mijn zin,
 
Philida mijn Herderin;
 
Wist gy wat ik om u ly,
 
'k Weet gy quaemt terstond by my;
 
Doch is 't nu niet Philida,
 
Soo geschied het eens daerna;
 
Ofhet mochtzi; n'dat gy waerd
 
Met een ziekt oft Koorts beswaerd,
 
En dat u de ziekt op 't Bed
 
Om te komen hier belet;
 
Och! het leyd my op de Leên
 
Ik en ben niet eer te vreên,
 
Ik en ben niet eer gerust,
 
Voor ik daer van ben bewust;
 
En het valt my in met pijn
 
Dat het zulken ding zal zijn;
 
Is het zoo, wat gaet mijn an;
 
Philida, ik sterve dan;
 
Om te weten zekerheyd,
 
Om te weten vast bescheyd,
 
Zal ik spoedig heene vliên,
 
Of het zoo zy, gaen bezien.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken