Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid (1952)

Informatie terzijde

Titelpagina van Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid
Afbeelding van Letterkundig woordenboek voor Noord en ZuidToon afbeelding van titelpagina van Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (7.45 MB)

Scans (48.78 MB)

XML (4.53 MB)

tekstbestand






Genre

sec - letterkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid

(1952)–K. ter Laan–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

[De Verlichting]

Verlichting, De -, de heerschappij van de menselijke rede; eerste vertegenwoordiger van dit rationalisme te onzent Ds. Balthasar Bekker. Daarnaast Lodewijk Meyer, die reeds in 1666 begonnen was met een L. wijsgerig geschrift. In de 18e eeuw het streven van alle schrijvers, die gebroken hadden met de orthodoxe opvattingen der kerk.

De verlichting verzette zich sterk tegen al het bovennatuurlijke; alle godsdienst, zedeleer, staatkunde werd getoetst aan de eisen der rede, aan rationalistische opvattingen, aan verlichte denkbeelden; uitgaande van Engeland (Locke), over F. (Voltaire, Diderot) naar D. (Lessing, Mendelssohn, Nicolai, Kant.) Duits: Aufklärung. Zie ook Santhorst. Tot de mannen der Verlichting behoorden verder Kantelaar, Ockerse, Van de Kasteele, Van Hamelsveld, Lublink de Jonge, Paape, Jac. Scheltema, die allen in 1787 uitweken; De Wacker van Zon, Van der Palm, Van Hall, die later hun jeugd verloochenden.

De belangrijkste dichters en schrijvers der Verlichting waren Jacob Zeeus, Langendijk, Van Effen en Willem van Haren. Verlichting was ook het doel van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, 1784. Simon Stijl sprak reeds in 1774 van ‘deze verlichte eeuw’; zijn medestander was de Patriot Swildens. Zij allen wilden in het volk het gevoel van mensenwaarde aankweken, naast andere edele gevoelens: godsdienst, deugd en vaderlandsliefde. Zij waren de strijders ook voor beter volksonderwijs. In de letteren drong de Verlichting door na 1780, vooral in de werken van Wolff en Deken, in de gedichten van Bellamy en andere Patriotten.

Voortzetting in de 19e eeuw: Kinker, Tollens, Staring, Geel, Potgieter, Huet, Vosmaer, Multatuli en Pierson.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken