Vrouw-beroep-maatschappij

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 3102 D 7

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Vrouw-beroep-maatschappij. Analyse van een vertraagde emancipatie van H.M. Langeveld uit 1969.

 

redactionele ingrepen

In het origineel staan vanaf hoofdstuk V een aantal alinea's van de lopende tekst in een kleinere letter afgedrukt. Om dit verschil te markeren zijn deze alinea's in de digitale editie ingesprongen.

p. 48-49: in het origineel staat de toelichtende tekst onder de tabellen verspreid over twee pagina's. In de digitale versie is deze tekst in zijn geheel onder de tabel op pagina 49 geplaatst.

p. 108-109: in het origineel staat de toelichtende tekst onder de tabellen verspreid over twee pagina's. In de digitale versie is deze tekst in zijn geheel onder de tabel op pagina 109 geplaatst.

p. 208-209: in de digitale versie kan een accolade niet over meerdere regels worden weergegeven. Daarom is de accolade hier op elke regel herhaald.

p. 238: tabel xxii is te breed voor de digitale versie. Daarom is deze tabel hier in twee delen weergegeven.

p. 322: tabel 3 is te breed voor de digitale versie. Daarom is deze tabel hier in twee delen weergegeven.

p. 335: weteenschappen → wetenschappen: ‘sociale wetenschappen’.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. 60, 118, 136, 154, 182, 200, 254, 280, 316, 320 en 362) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina 1]

vrouw-beroep-maatschappij

 

[pagina 2]

sociologie en samenleving

rotterdamse bijdragen onder redactie van dr. j.a.a. van doorn hoogleraar in de sociologie aan de Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam

 

[pagina 3]

prof. dr. h.m. in 't veld - langeveld

vrouw-beroep-maatschappij analyse van een vertraagde emancipatie

bijleveld utrecht

 

[pagina 4]

© 1969 uitgeverij bijleveld, utrecht

niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

druk: bosch, utrecht / omslagontwerp: wim crouwel

 

[pagina 5]

inhoud

hoofdstuk i	inleiding met de nodige waarschuwingen	13
	maatschappelijk uitgangspunt: voltooiing emancipatie	13
	emancipatie en beroepsarbeid	13
	beroepsarbeid en gezin	15
	methodisch uitgangspunt: het rolconflict	16
hoofdstuk ii	terugblik op de emancipatiestrijd	19
	historisch-sociologische studies, ontbreken	19
	- definities: emancipatie, feminisme, vrouwenbeweging	20
	het emancipatieproces in het verleden	21
	het feminisme in Nederland	27
	- de vrouwenbeweging	27
	- algemene resultaten van de emancipatiestrijd	33
	- emancipatieresultaten m.b.t. beroepsarbeid	34
	balans van het emancipatieproces	40
hoofdstuk iii	de huidige arbeidsverdeling	43
	structuur van het arbeidsbestel	43
	samenstelling van de beroepsbevolking	44
	arbeidsverdeling tussen mannen en vrouwen:	50
	- naar bedrijfstak	50
	- naar beroep	50
	- naar intellectueel beroepsniveau	51
	- naar hiërarchisch beroepsniveau	54
	- naar verticale mobiliteit	55
	- naar beroepsprestige	56
	- naar inkomensniveau	57

 

 

[pagina 6]

	- naar arbeidszekerheid	58
	conclusie	59
hoofdstuk iv	probleemstelling	61
	het begrip ‘sociale rol’	61
	- nadere definitie van het rolbegrip	61
	- het begrip ‘rolconflict’	64
	- classificatie van rollen	67
	arbeidsbestel en gezin: het rolconflict	68
	- kenmerken van de arbeidsrol	69
	- traditionele oplossingen voor het rolconflict	70
	- andere oplossingen van het rolconflict	76
	sociale controle en het rolconflict	79
hoofdstuk v	de bedrijven	83
	bedrijf en arbeidsbestel: rolvorming en roltoewijzing	83
	- typologische methode	84
	- beschikbare gegevens	85
	toegankelijkheid van beroepen	86
	- invloed van het arbeidstekort	86
	- invloed van mechanisering en automatisering	92
	- invloed van veranderingen in de organisatie van het produktieproces	92
	- invloed van het gedrag van de enkeling	94
	- conclusie	95
	- gehuwde vrouwen laatste arbeidsreserve	95
	- inschakeling gehuwde vrouwen revolutionaire gebeurtenis	96
	- afwijkende arbeidstijden	98
	- verlof en verzuim	100
	- werving	100
	- selectie	101
	- niveau van het werk	101
	- oordeel over gehuwde vrouw als arbeidskracht	101
	- conclusie	102
	vrouwen als ongeschoold arbeidspotentieel	102
	- bezwaren van ongeschoolde machine-arbeid	103

 

 

[pagina 7]

	- werving	104
	- concurrentie in de vraag naar arbeidskrachten?	105
	- conclusie	106
	mate van volledigheid van de vrouwelijke arbeidsrol	106
	- loon	107
	- secundaire arbeidsvoorwaarden	110
	- carrièremogelijkheden	111
	samenvatting	114
hoofdstuk vi	de vakbeweging	119
	vakbeweging en arbeidsbestel: verandering of handhaving structurele rolkenmerken	119
	doelstellingen en resultaten m.b.t. de vrouwenarbeid	120
	vrouwenarbeid geen prioriteit	123
	- participatie van vrouwen in de vakbeweging	123
	- historische achtergrond	126
	- samenvatting	132
	conclusie inzake de huidige houding van de vakcentrales	133
hoofdstuk vii	de overheid	137
	overheid en arbeidsbestel, een gecompliceerde relatie	137
	- typologische methode	138
	- de arbeidswet	139
	- beëindiging van de arbeidsverhouding	140
	- toegankelijkheid beroepen	142
	- inkomstenbelasting	142
	- loon	143
	- secundaire arbeidsvoorwaarden	144
	- voorzieningen t.b.v. arbeid buitenshuis door gehuwde vrouwen	146
	typering van het overheidsbeleid	147
hoofdstuk viii	de arbeidsbemiddeling	155
	arbeidsbemiddeling en arbeidsbestel: bevordering uitwisseling van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt	155
	- mogelijke vormen van confrontatie met het rolconflict	156

 

 

[pagina 8]

	- analyse inschrijvingenbestand over 1964	157
	- aspecten van de bemiddelingspraktijk	162
	de vrouw in arbeidsmarktstatistieken	165
	conclusie	165
hoofdstuk ix	het gezin I	167
	‘the family of procreation’ en het rolconflict	167
	invloed van de economische situatie van het gezin	167
	invloed van inhoud(sveranderingen) vrouwelijke gezinsrol	168
	- verzorging van het huishouden	168
	- verzorging en opvoeding van de kinderen	171
	- huwelijkspartner zijn	175
	invloed van de gezinsstructuur	177
	conclusie	180
hoofdstuk x	beroepenvoorlichting en beroepskeuze-advisering	183
	voorlichting, advisering en het arbeidsbestel: socialisatie en rekrutering voor beroepsrollen	183
	aard van voorlichting en advisering naar gelang sekse van belanghebbenden	186
	- aspecten van de beroepenvoorlichting	187
	- welke beroepen	187
	- welke beroepsniveaus	187
	- wijze van voorlichting i.v.m. de toekomstige gezinsrol	188
	- aspecten van de beroepskeuze-advisering	188
	- wijze van advisering i.v.m. de toekomstige gezinsrol	188
	- sociaalculturele conditionering en testonderzoek	190
	reikwijdte beroepenvoorlichting en beroepskeuze-advisering	191
	- beroepenvoorlichting	191
	- beroepskeuze-advisering	194
	effect van beroepenvoorlichting en beroepskeuze-advisering	195
	- beroepenvoorlichting	195
	- beroepskeuze-advisering	196
	conclusie	197

 

 

[pagina 9]

hoofdstuk xi	het onderwijs	201
	a. algemene inleiding	201
	onderwijs en arbeidsbestel: socialisatie en rekrutering	201
	- maatschappelijke grondslag van het onderwijsbestel	201
	- recente veranderingen in het onderwijs	203
	overzicht van dit hoofdstuk	204
	b. het algemeen voortgezet onderwijs (avo)	205
	de wet op het voortgezet onderwijs	205
	- de mms	206
	- participatie in het avo	207
	- rendement van het avo	211
	- samenvatting	215
	c. het nijverheidsonderwijs	217
	geschiedenis van het no voor meisjes	217
	de wet op het voortgezet onderwijs	219
	- programma van het lhno	220
	- het leerlingwezen	222
	- structuur van het no voor meisjes	222
	- samenvatting	223
	participatie in en rendement van het no voor meisjes	223
	het technisch en overig no	224
	participatie in het technisch en overig no	225
	het lhno geen beroepsopleiding	225
	intelligentie en aanleg huishoudschoolleerlingen	226
	functie voortgezette nijverheidsopleidingen	227
	beroepsvorming van vrouwen economisch verantwoord?	229
	belang van beroepsvorming voor het gezin	229
	conclusie	230
	d. overige beroepsopleidingen	231
	ongrijpbare veelheid: hypothetische beschouwing	231
	opleidingen ingesteld door beroepsbeoefenaars zelf	232
	opleidingen ingesteld door werkgevers	232
	opleidingen ingesteld door de overheid	233
	opleidingen ingesteld door particulieren	234
	e. het wetenschappelijk onderwijs	235
	tweeslachtigheid der universitaire opleiding	235
	- participatie in het wo	237

 

 

[pagina 10]

	- rendement van het wo	237
	oorzaken verschil in rendement tussen mannen en vrouwen	239
	conclusie	244
	f. nabeschouwing	246
	vo geen eenduidige werking t.a.v. het rolconflict	246
	het avo	246
	het beroepsonderwijs	249
hoofdstuk xii	het gezin II	255
	‘the family of orientation’ en het arbeidsbestel: meervoudige voorbereiding op beroepsrollen	255
	opzet van dit hoofdstuk	256
	schoolkeuze na het lo	257
	keuze na voltooid vo	262
	keuze na onvoltooid vo	266
	zoeken ouders hulp bij keuze?	266
	samenvatting	266
	het bijbrengen van persoonseigenschappen van belang voor de vervulling van een beroepsrol	269
	- de prescholaire fase	269
	- de lagere school-periode	270
	- de tiener-fase	270
	- de werkende jeugd	271
	slotbeschouwing	274
	samenvatting	274
	conclusies m.b.t het rolconflict	276
hoofdstuk xiii	de vrouwen zelf	281
	gecontroleerd en autonoom gedrag	281
	vrouwenverenigingen	282
	verenigingen naar doel en functie	282
	conclusie	285
hoofdstuk xiv	poging tot synthese	287
	balans der controle-werkingen	287

 

 

[pagina 11]

	twee veranderingsmodellen	287
	het gebruik van veranderingsmodellen	289
	de opzet van dit hoofdstuk	291
	de preferente toewijzing van ‘magere’ beroepsrollen aan vrouwen	291
	ontoegankelijkheid van beroepsrollen voor vrouwen	295
	onvolledigheid van de vrouwelijke arbeidsrol	302
	afwijzing beroepsrol t.b.v. gezinsrol	307
	slotbeschouwing	312
bijlage i	analyse van het bestand van het rijksarbeidsbureau over 1964	317
bijlage ii	overgangen binnen het voortgezet onderwijs 1961-1966	327
	vertrek uit het ulo zonder diploma	327
	vertrek uit het vhmo zonder diploma	327
	vertrek uit het ulo met diploma	328
	vertrek uit het vhmo met diploma	328
bijlage iii	deelneming aan het wetenschappelijk onderwijs	331
	sociaal milieu	331
	studierichting	331
	geografische herkomst	332
	godsdienst	332
bijlage iv	overzicht van gegevens uit buitenlandse onderzoekingen t.a.v. sekse-onderscheid in socialisatie door het gezin	337
	prescholaire fase	337
	lagere school-periode	338
	de tiener-fase	341
	noten	345