|
| |
| |
| |
Het XII. Hooftstuck.
Sijnde een korte Beschryvinge van d'al-oude en nae aen de Stadt gelegen Heerlijckheydt van Maelstede.
VAn den beginne der Stadt is hier al bekent geweest de Heerlijckheyt en 't Huys van Maelstede, 't geen wel zedert veel jaren in verval en gantsch te niet is gekomen, doch altijt sijn naem en gevolg van Heerlijckheyt heeft behouden.
Dit Huys pleeg soo nae aen de Stadt gevoegt te sijn, dat voor het fortificeren der selver niet meer als een Laen of Dreve uytkomende tot by de groote Kerck tusschen beyden was: sulcx dat wy eensdeels om de gedagte oudtheyt en nae-gelegentheyt, en anderdeels om den luyster der Familie van Maelstede (die hier ten allen tijden in veel gesag en waerdigheyt is geweest) niet | |
| |
konden voor by gaen, dit werck met een kort Verhael van de selve Heerlijckheyt te besluyten.
Wat de naem aengaet; men vindt dat in d'eerste tijden, wanneer dese Landtstreeck is bevolckt geworden, de Heeren van dit geslagt alleen recht hadden tot de Molens deser Stadt en onderhoorig gebiedt, soo verr' dat d'Inwoonders bedwongen waren tot geen andere te gaen, en heeft dat recht in dese Familie geduyrt, tot dat'et selve nu tusschen de twee en drie eeuwen geleden, door Koop of ander Verdrag, aen de Graef van Vlaenderen is gekomen.
By of omtrent dese Molens, heb ben de gemelte Heeren metter tijdt een treffelijck Gebouw doen stigten, daer sy hun Woning hielden, en van de Graef verkregen dat die Plaets tot een Graeflijck Leen van het Casteel van der Auderburg van Gendt wierd verheven, en alsoo by de tegenwoordige Heeren van Maelstede noch wert beseten.
| |
| |
De waerschijnelijckheyt is genoeg om te geloven, dat uyt d'eygenschap van de voornoemde Molens de naem herkomt, sulcx 't gedagte Huys doorgaens in d'oude Archives deser Stadt, wert genoemt het Hof ter Mael-stede.
Aen desselfs oudtheyt (of wel d'eerste opkomst, gelijck die van de Stadt onseecker is) kan niet getwijffelt werden, als daer van al gedagt zijnde by tijde van Keyser Otto de III., omtrent het Jaer 984.
En namentlijck, dat den selven Keyser nevens den Borgt van Hulst, onder het Bisdom, of de Kerck van Utrecht, heeft gevoegt het Gehugt van Maelstede, immers Villam Malaorum, 't geen by de beste schryvers alsoo werd uytgeleyt, en daer voor gehouden.
De Heeren van Maelstede, hebben noch ter tijdt in besit, onder meer andere aensienelijcke goederen, soo binnen als omtrent dese Stadt gelegen, een partye van 30. gemeten Landts in den 14. Ganck | |
| |
van de Polder de Clinge, digt onder de Stadt en nevens de Moervaert, ter welcker plaets 't gemelte Huys van Maelstede heeft gestaen, en alwaer noch veel overblyfselen der oude fondamenten werden gesien.
't Verval van 't selve Huys heeft sijn begin genomen ten Jare 1326., wanneer Graef Lodewijck de Crescy benodigt zijnde d'oproerigheden van die van Brugge en andere tegen te gaen, tot sig had beschreven alle d'Edelen van Vlaenderen, om achtervolgens der selver Hulde en Leen-pligt, elck sijn magt op te brengen, waer aen de meeste wel gehoorsaemden, dog sommige achter bleven, onder welcke laetste geweest sijn de geene van dit Geslagt of Huys van Maelstede.
Van wat gevolg dese saeck geweest is, getuygen ons de Stadts Archives, dat, naementlijck ten voornoemde jaere 1326. van 's Graven wegen alhier gekomen was den Bailliuw van Gendt, om het gemelte Huys van Maelstede te doen | |
| |
afwerpen, doch vindmen daer by, dat sulcx door tusschen-komst van de Magistraet deser Stadt, voor die tijt wel wierd versproocken, maer dat korts daer nae de voornoemde Bailliuw weder gekeert zijnde, d'afbreeckinge van 't selve Huys alsdan wierd uytgevoert, immers voor 't meeste deel.
In dees' vervallen staet bleef het voornoemde Huys veel jaeren daer nae, tot dat de versoening van desselfs Heeren met de Graef wierd' te weeg gebragt, wanneer het selve als van te vooren is herbouwt geworden.
Maer 't sedert dat de Heeren van Maelstede door Huwelijck met andere Geslagten, hun Wooning elders hebben genomen, en dat de Landen van de voornoemde Clinge veel invloeden van Waeter onderworpen wierden, daer by oock komende de menigvuldige Oorlogsongevallen, is het voornoemde Huys wederom in verval, en eyndeling te niet gekomen: hoewel | |
| |
(soo vooren noch geseyt) de Heerlijckheyt en gevolg van dien, tot noch toe gebleven is.
Aen dit Geslagt van Maelstede, is van oudts oock eygen geweest het Patronaetschap van de Parochye Kerck deser Stadt, 't geen de selve ten jaere 1251. hebben verhandelt en overgedraegen aen Deken en Capittel der Collegiale Kercke tot Cortrijck, als blijckt by het Verdrag daer van gemaeckt, en uyttet Latijn hier volgende:
ALle ende jegelijcke getrouwe Christenen die dese tegenwoordige Letteren sullen sien, Wulfardus Heere vande Maelstede, Ridder, Zaligheyt in den Heere: Kennelijck sy aen de selve, dat wy het Jus Patronatus, 't gene wy hebben in de Parochie Kercke van Hulst, hebben vergunt, met toestemminge van Gerardus onsen Sone, ende Erfgenaem aen de Eerwaerdige ende bescheydene Deken ende Capittel van Cortrijck, met allen 't geene tot het
| |
| |
voorsz Jus Patronatus behoort, rustelijck ende vredelijck te besitten inder eeuwigheyt, weder roepende al het recht dat wy hebben of tot noch toe gehadt hebben, in het voorstellen van de Persoonen tot de Regeeringe van de voornoemde Kercke, welck recht van voorstellinge wy aen den gemelte Deken en Capittel vry ende sonder eenige limitatie toestaen en vergunnen: aen ons niet te min beboudende de begevinge van het Coster-Ampt in de voorsz. Kercke. En hebben den voornoemden Deken ende Capittel, ons oock overgedragen de Collatie ofte begevinge van seeckere Capellerye, die tegenwoordigh besit Alexander, in de Kercke van Cortrijck, gestigt sijnde by Walterus van Bernem, Ridder, soo dat wy ende onse nakomelingen inder eeuwigheyt, de voorsz Capellerye sullen mogen begeven. Ende op dat dese vergunninge by ons gedaen, aen den selven Deken ende Capittel vast ende gestant blyve inder eeuwigheyt, nochte by ons ende onse naekomelingen niet en sal konnen
| |
| |
herroepen worden; hebben wy dese tegenwoordige Letteren dienstig geacht, met onsen Zegel ende het Zegel van Gerardus onsen voornoemden Sone te bekragtigen. Gegeven in 't jaer onses Heeren m.ccli. in de maendt January.
Hier siet men dan gedagte Heeren Wulfart en Gerard van Maelstede, Vader en Soon, en of wel der selver afkomst of Geslagt-reeckening daer te vooren gantsch duyster is, en oock 't zedert die tijt soo nauwkeurig als wel behoorde niet kan achtervolgt worden, sullen wy die, gelijck deselve in de Historien en elders werden gemelt, vervolgens bybrengen.
Op het jaer 1280. wert gedagt, Heer Jan van Maelstede Ridder.
1317 Siet men aengeteyckent Balduin en Lodewijck van Maelstede, Ridders.
1326. Heeren Wulfard en Jan van Maelstede.
1328. Florentius van Maelstede, Ridder.
| |
| |
1339. By d'onderteyckening van 't eeuwig Verbondt tusschen de Landen van Brabant en Vlaenderen, Heer Simon van Maelstede.
1347. Heeren Wolfard en Lodewijck van Maelstede, Ridders, daer van den eersten, sijnde oock Heer van Everingen, is getrouwt geweest met een Dochter van Heer Maurijn vander Does, Heer ter Does, van de welcke afkomstig is geweest Heer Wolfard van Maelstede en Everingen, Burg-Graef van Zeelandt, die naegelaten heeft een eenige Erf-Dochter, inder tijt getrouwt aen Heer Fredrick van Renesse van Zeyn, Heer van Elwoutsdijck.
Uyt het selve Huwelijck is voortgekomen Jan van Renesse, Heer van Maelstede, mede Burg-Graef van Zeelandt, die gemelt wert op het jaer 1400.
Onder d'Edelen, die hun ten jare 1406. in 't Beleg van Gasperen, mitsgaders de Slooten Hagensteyn en Eversteyn voortreffelijck geque- | |
| |
ten hebben, vindt men genoemt Heeren Wolfard en Lodewijck van Maelstede.
Naemaels is d'eenige Erf-Dochter van Renesse en Maelstede, getrouwt geweest aen Messire Gerardt van Gistelles, wiens Vader was Heer van Bevere, en Moeder de Vrouw van Moeure.
Dese hebben naegelaten, Messire Joos van Gistelles, Heer van Maelstede en Moeure, Raedt en Kamerling van den Roomsch Koninck Maximiliaen, en Hoog-Bailliuw van Gendt, die Anno 1492. trouwde Vrouw Margareta van Raveschot, Dochter van Heer Jacob van Raveschot, en van Vrouw Josina Vilain de Gand.
Vrouw Isabella van Gistelles, Vrouwe van Axel, Maelstede, Moeure, Oostenblye en Westenblye, aen welcke oock erffelijck was het Schoutendom deser Stadt, met dat van Hulster-Ambacht, trouwde Messire Diderick vander Gracht, Ridder, Heer van Heule, Gracht,
| |
| |
Morseele, Leeuwergem, Oosthove &c.
Messire François vander Gracht, Heer van Axel, Maelstede &c. derde Soon van de voornoemde Messire Diderick, trouwde Vrouw Anna de Haluin, Dochter van den Heere van Haluin en Commines.
Messire Wouter vander Gracht, Ridder, Heer van Maelstede, trouwde Vrouw Isabella van Vlierden, en is de geene die ten jaere 1577. van wegen den voornaemsten Adel der Nederlanden, tot'et Gouvernement der selver Landen versogt en herwaerts gebragt heeft den Aerts-Hertog Matthias, sijnde oock geweest Edelman van de Camer desselvigen Aerts-Hertog en Gouverneur van Bouchain.
Vrouw Maria vander Gracht, Vrouw van Maelstede en Vlierden, Dochter des voornoemden Messire Wouter, trouwde Messire Robbert Desclaibes, Ridder, Heer van Clairmont, Coyeghem, Inchy, Peruwez, Avesnes-Les-Aubert &c.
| |
| |
Messire Charles Anthoine Desclaibes, tegenwoordig Graef van Clairmont, Heer van Coyeghem, Maelstede, Inchy, Beaumont, Peruwez Avesnes-Les-Aubert, Rollancourt, Boussieres &c. heeft ten Huwelijck Vrouw Alexandrine, Dochter van Messire Ferdinande Basta, Grave van Hust, van Mouscron, en van 't Heylig Rijck, Baron van Heule, Morseele en Gracht &c. sijn Nichte Germain, daer van oock nu in leven sijn twee Sonen, Joncheeren George Ferdinande en Robbert François, mitsgaeders een Dochter, Jonck-Vrouw Anne Michele Desclaibes.
't Wapen van Maelstede, is een Veldt van Hermijn, in 't midden getraverseert met een face d' Azur, en op de selve een Sautoir de Gueulles, doorgaens gelijck, oock de face gebrocheert.
EYNDE.
|
|
Auteursrechtvrij