Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Arte di palabra (1973)

Informatie terzijde

Titelpagina van Arte di palabra
Afbeelding van Arte di palabraToon afbeelding van titelpagina van Arte di palabra

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.04 MB)

Scans (14.61 MB)

ebook (3.25 MB)

XML (0.12 MB)

tekstbestand






Genre

sec - letterkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Arte di palabra

(1973)–Pierre Lauffer–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

40. Balor afektivo di palabra

Ademas di kontene un konsepto, hopi palabra tin un balor afektivo. Ora nos tende tal palabra, nan ta buta nos sinti sea simpatia o antipatia. Pero e dos indikashonnan akí no ta duna kompletamente e diferensha di balor afektivo. Tin hopi variashon.

Pa haña balor afektivo eksakto di un palabra, nos mester buska esei den konteksto.

Tin diferente faktor ku ta fiha balor afektivo di un palabra. Pesei mester tene kwenta ku un persona su nivel di edukashon, su konsepto di bida, su beis i tambe su tono (entonashon) di papia.

Tambe ta hasi influensha e ambiente i e tempu ku un persona ta biba den.

Konsepto di bida

Morto di seis miyon hudiw den di dos gera mundial no a kita ku te

[pagina 42]
[p. 42]

ainda e palabra ‘hudiw’ por tin un balor afektivo diferente den boka di hopi ku no ta hudiw.

‘Batiyande’ tin su ‘koló’ di despresio; ta depende ken bis'e.

‘Neger’ tambe ta un palabra asina. E verbo ‘frega’ ta mesun kos. Aunke aki nos ta riparando ku e balor rudo ta kitando den kaso ku nos yama un persona un ‘fregatres’ (un nekdó di márka mayó). Den e kaso aki ‘fregatres’ ta haña un koló chistoso.

Nivel di edukashon

Pweblo komun sa uza siertu palabra sin preokupa, mientras ku den un ambiente eduka tal sorto di palabra ta ‘piká mortal’. Tuma nota, por ehempel, kon sa yama e diferente partinan di nos kurpa. Hende ku no sa e diferensha, ta hasi mal papel ora nan ta den un kompania diferente.

Ta interesante pa observa ku e palabranan ‘sanka’ i ‘patin’ su origen no ta mahos ni rudo.

Beis i tono

Generalmente e palabranan ‘tersio’, ‘shouru’, ‘bandidu’ tin un nifikashon desfavorabel. Sinembargo e mesun palabranan aki por zona simpatiko i grasioso. Uu persona por bisa ku su hefe ta ‘un bon tersio’. Un tata, hungando ku su yu, por yama e kriatura ‘papa su shouru i bandidu dushi’.

Meskos ta tumando luga ku e palabranan ‘teribel’ i ‘hororoso’. Si antes tabata uza nan pa indika algu desagradabel, awendia bo por tende un hende bisa trankilamente ‘teribel bunita’ o asta ‘un plaser hororoso’. Bon mirá esaki ta un fenomeno ku mester kombatí.

Ambiente i tempu

Antes e palabra ‘shon’ tabata na kunuku un palabra di respet i asta ekspresando un mentalidad servil. Pero ki diferensha awendia, ora nos ta ekspresa kariño i apresio, yamando un hende ‘shon mama’ o ‘mi shon dushi’. ‘Shon pastor’ ta un titulo ku méskla di respet i apresio. E palabra ‘bo’ ta esun tantu konosi. E ta deriva di ‘vos’ i ‘vosotros’. Danki dios hubentud a kompronde ku e no ta mahos manera antes hopi a kere i pretende. Aunke te den e prome reunion, kaminda a instala e komishon di ortografia, den e sala di konferensha di ministronan den forti, ministro O.R.A. Beaujon a observa na final: ‘Si tin un manera pa hasi ku e palabra ‘bo’, lo mi ta masha kontentu’.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken