Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Arte di palabra (1973)

Informatie terzijde

Titelpagina van Arte di palabra
Afbeelding van Arte di palabraToon afbeelding van titelpagina van Arte di palabra

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.04 MB)

Scans (14.61 MB)

ebook (3.25 MB)

XML (0.12 MB)

tekstbestand






Genre

sec - letterkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Arte di palabra

(1973)–Pierre Lauffer–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

50. Tres aksent di ritmo

Si metro ta únikamente un fórma fiho ku un poesia por tin o lag'e tin, ritmo en kambio, ta alma di un poesia. Tin be metro ta zona forsá, pero ritmo ta e moveshon natural di un frase.

E tres aksentnan di ritmo ta:

a.aksent temporal (variashon di purá i pokopoko)
b.aksent melódiko (variashon di haltu i abow)
c.aksent dinámiko (variashon di fwerte i debil).

Pesei nos por bisa, ademas di loke tin bisá den kapitulo 48, ku ritmo ta e moveshon natural di un frase, ku ta hasí ekspresivo pa medio dje variashon di intensidad temporal, melódiko i dinámiko.

 

Esun ku tin oido pa poesia por tende stem dje poeta den e ritmo di su poema.

Ta manera nos por tende Nicolas Piña, kasi gritando, den su poesia ‘Mi ruman’:

 
Bin seka mi,
 
mi ta sklama tur dia
 
anshá
 
p'e ultimo alegria
 
di por mirabo
 
i pordonabo....

Si nos ke mira e balor di ritmo, anto lo ta bon pa kompará:

 
Kore, mucha, kore,
 
kwe e barbulètè,
[pagina 51]
[p. 51]
 
piki un flor di mondi,
 
kore djis pa kore.... (di Philomena Wong)

ku esun di Rene de Rooy:

 
Ai, kon m'a stima den mi añanan pasá,
 
kon tantu kos ta'tin mi tur bruá.
 
Awor ku mi pashonnan ta bai bandonami,
 
poko-poko mi ta weta kla.

Esun di promé ta kanta i bula ku alegria, mientras e di dos ta lastra bai, pisá i meditando.

 

Tin owtor ku a trata na ekspresa nan sintimentu den ritmo i zonidu so. Tal sorto di poesia puru nos por apresia ku nos oido, pasobra e ta bira un total di zonidu.

 
Kanta, kweru kayente, kanta
 
kweru, kanta eh pa mi lanta.... (E. Juliana)

Asonansia i akonsonansia

Si únikamente e vokalnan dje sílabanan aksentwá ta rima, i no e konsonantenan promé o despwes, nos ta yama esei asonansia.

P.e.: mira i bisa.

Den kaso ku e konsonantenan ta rima, esei ta akonsonansia.

P.e.: belin i balon.

 

Poesia ta diferente for di prosa, no únikamente pasobra e sa tin metro, pero pasobra e tin siertu karakter espesial di dikshon i pensamentu.

E tema di mas prosáiko por ta ekspresa na e idioma di mas prosáiko i sinembargo kontene un metro perfekto. E metro no ta hasi ni e tema ni e idioma poétiko.

Den kaso ku un persona traha un ‘rima barata’, keriendo ku ta poesia el a produsi, nos ta mira e kos ei sosode.

P.e.: Mi tin un kas di tabla ku betòn,

su flur ta bon trahá, e tin plafòn.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs

  • Nicolás Antonio Piña-Lampe

  • Philomena Wong

  • René de Rooy

  • Elis Juliana