Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Cap Sud (1980)

Informatie terzijde

Titelpagina van Cap Sud
Afbeelding van Cap SudToon afbeelding van titelpagina van Cap Sud

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.25 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Cap Sud

(1980)–R.R. van der Leest–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 23]
[p. 23]

III

Noch twa oeren foar't er op besyk yn it sikehús terjocht koe. Salang moast er yn de stêd omhingje. Hy hie it moai oan tiid en keapje wat foar Diderik. Goed beskôge wie er der eins noch goed foar wei kommen ek. In swiere harsensskodding, hechtingen yn de foarholle en fjouwer kniesde ribben. Sûnder helm op hie it folle minder beteare kinnen. Sa't it no like, mocht er begjin oare wike nei hûs. Mar wat foar him mei te nimmen?

Gerl noaske by de toanbanken fan in warehús lâns. Der wie neat, dat him oanstie. Hy koe noait aparte kadootsjes betinke. No siet er wer oanklaud mei sa'n ferfelende útsikerij. Hy suchte. Syn eagen sprongen fan it iene nei it oare. Hy seach neat, dat der op like. Oant er by de plate-ôfdieling kaam. As er ris in plaat kocht? Koe men immen mei in swiere harsensskodding en kniesde ribben wol in grammofoanplaat jaan? Kar-út genôch. Rakken fol mei hits en flops. Wat de hits wiene, wist er wol sa'n bytsje, mar dêr koe er net mei oansetten komme. Dy hie Diderik allegear al. En wa jout no in flop? Dan mar in langspylplaat fan in bekende groep op stjer? Grutte kâns dat Diderik alle nûmers op singeltsjes hie. Of dat der op elke kant ien hit en seis flops stiene. Hy suchte wer. Fan de kar-út wie neat oerbleaun. In affysje? Ek al sa'n origineel kado.

Hy sneupte fierder. By eintsjebeslút wie er út 'e rie. It soe mar wer de wenstige boeke- of platebon wurde. Syn sin foel diskear op in platebon. Doe't er dêrmei by de kassa wei stapte en nei de útgong rûn, seach er in hûntsje. It stie ûnder de glêsplaat fan in toanbank tusken oare stien-

[pagina 24]
[p. 24]

nen snypsnaren. Sa flarderich as de hel. Mar it wie krekten-gelyk oan it hûntsje, dêr't se spul om hân hiene. As er dat der by kocht, hie er teminsten wat aparts.

Der wie nimmen op de ôfdieling. Hy gyng nei in fanke, dat op in stik kaugom stie te wjerkôgjen. Se kuerde longerich foar har út. Doe't er foar har gesicht skode, dikere se by him lâns. ‘Wa helpt dêr?’ wiisde er.

Se seach even oerside, sûnder de holle te bewegen. ‘Ikke,’ wjerkôge se.

‘Yn de fitrine stiet in hûntsje. Dat soe ik graach besjen wolle.’

‘Ja,’ sei se. Hy wachte, mar se die gjin stap.

‘Wurdt it noch wat?’

Mei lijen skuorde se har fan har fiergesicht los. Se gyng efter de toanbanken lâns nei it stienguod ta. ‘Wat moatst hawwe?’

‘Dat,’ betsjutte er.

Se die in taast ûnder de glêsplaat en joech him it hûntsje. It wie in ljochtbrune sittende taks mei flapearkes en in wyt snútsje. Hy tikke der tsjin oan. It kopke draaide yn 'e rûnte. Dat wie yn oarder. Hy seach nei de priis. Dy wie ek yn oarder. ‘Jou my dit mar.’

Se stie wer strak foar har út te sjen. Inkeld har lange reade neils rikketikken op it glês. Hy herhelle syn wurden. Sûnder har eagen fan de fierte ôf te litten, klaude se in plestik pûdsje foar it ljocht. Se stie op it punt it hûntsje dêryn te dwaan, doe't har hannen ynienen ferslopten. In glimk krolle har lippen op en se begûn flugger te kôgjen. Oan wjerskanten fan Gerl kaam in knaap yn in koart swartlearen jaske. De iene hie in pauwefear troch it hier, de oare in medalje oan it ear. Se gyngen der noflik by stean, lynjend op de earmtakken.

‘Hai, pop,’ groete de medalje.

‘Wat hast dêr?’ frege de pauwefear.

Se joech him it hûntsje.

[pagina 25]
[p. 25]

‘Dat is fan my!’ protestearre Gerl.

Tagelyk draaiden de knapen har hollen en seagen oerside. Swijend gappen se him in setsje oan. Se kôgen ek, starich gyngen har kaken op-en-del. De pauwefear liet it hûnekopke yn 'e rûnte giselje. Hy smiet it omheech en heinde it mei ien hân op. No begûn er ek mei it bealchje te heinebaljen. Gerl doarst net fanwegen te kommen. Hy seach nei it fanke. Dat fernuvere har der yn.

‘Dit moat ik mar hawwe,’ sei de pauwefear. Hy iepene syn fûsten en oerlange beide parten fan it hûntsje oan it fanke.

‘Dat is fan my!’ rôp Gerl ferheard út.

Diskear woene se him net iens sjen. It fanke sloech de priis op de kassa oan, die it hûntsje yn it pûdsje en treau de bon der by yn. Se lei it foar de pauwefear del. Dy syn hân bleau der boppe hingjen.

‘Hat hy it kocht?’

Se fergeat te kôgjen. ‘Net dat ik wit.’

‘Wol wier!’ biet Gerl har ta.

De pauwefear makke in sydlingse beweging mei de holle. ‘Jou it mar oan dy jonge.’

Se die it net. Unferskillich skode de pauwefear him it pûdsje ta. ‘Hjirsa, en donderje op!’

Gerl pakte it gau, klapte trijefiifensantich op de toanbank en sette ôf. Bûtendoarren sykhelle er ferromme.

Wat tichter er by it sikehús kaam, wat mear lju er seach, dy't deselde kant út gyngen. It like wol, oft de heale wrâld siik wie. Hy moast noch fiif menuten yn de hal wachtsje. Doe waarden de tuskendoarren foar de besikers iependien. Daliks begûn de minskemassa te streamen. Hy liet de kloft foar him út dúnje, hy woe net meisûgd wurde. Oan de ein fan de gong fernaam er in luchtsje dat him in bytsje wee makke. Eter foar it neist. Bliid ta dat er noch noait yn in sikehús lein hie. Hy rûn by in trep op en gyng de letters en nûmers op de muorren nei. Dy

[pagina 26]
[p. 26]

gong moast er hawwe. In pear doarren stiene iepen. Yn it foarbygean seach er susters en ferplegers sitten. Mear manlju as froulju. Foar keamer 197 bleau er stean.

Hy wachte in amerij, foar't er de kruk omdraaide. Nei't er de doar iepene hie, moasten syn eagen even oan al dat wyt wenne. Fjouwer bêden stiene yn de keamer. It ears te rjochts lei in âldman yn. De twa fierste by de ruten wiene beset troch fyftigers. Om harren hinne keakele de famylje. Diderik lei lofts foaroan. Hy wie allinnich. Oer syn foarholle siet in kessentsje fan ferbângaas plakt. Doe't Diderik him seach, gyng er rjochtoerein sitten.

‘Hoi,’ groete Gerl, wylst er by it fuottenein stean bleau.

‘Hoi,’ sei Diderik bliid. ‘Meist wol fierder komme.’

Hy gyng nei it hollenein ta en fûstke mei him. Diderik syn hân fielde waarm en droech. ‘Hoe is 't mei dy?’

‘Bêst, man. Ik mei oaremoarn al nei hûs.’

‘Hast noch pine?’

‘Ik fernim neat mear. Ek gjin pine yn 'e holle.’ Diderik wiisde: ‘No ja, dy wûne lûkt in bytsje, mar dat komt fan it heeljen.’

‘En dyn ribben dan?’

‘Haw ik net folle hinder fan. Pak in stoel en gean der by sitten.’

Dat die Gerl.

‘De dokter wol my hjir sa gau mooglik wei hawwe,’ fertelde Diderik súntsjes. ‘Hy fynt it net goed, dat ik by âldere manlju lis. Ik sit der krekt tuskenyn. De berne-ôfdieling bin ik wer te âld foar.’

‘Mar do bist dochs wol better?’

‘Wat tochtste? Oars lieten se my net gean.’

‘Dit is foar dy.’

Diderik makke de slúf mei de platebon iepen. ‘Hiest net dwaan moatten. Fierste bot. Mar ik bin der wol wiis mei.’

[pagina 27]
[p. 27]

Gerl oerlange him it hûntsje. ‘Dit heart der ek noch by.’

Diderik helle it út it pûdsje. ‘O,’ sei er, ‘dat.’

‘Ik seach it tafallich. Presiis itselde. Is 't net seldsum?’

‘Jawis,’ andere Diderik net botte optein. De trek om syn mûle waard wat strakker.

Gerl seach him oan. Wie dat fan dy tiisdeitemiddeis him noch altyd yn'e wei? ‘Dêr hawwe wy no dochs gjin spul mear om?’ frege er earnstich.

‘Bist net wiis? Fansels net,’ glimke Diderik. Hy loek it laadsje fan it kastje neist syn bêd iepen en lei it hûntsje dêryn.

Dat fûn Gerl in bytsje spitich. Hy hie sa'n war dien om it te krijen. ‘Wêrom setst it net boppe-op it kastje?’

‘Ik bin bang, dat it wer falt. As immen der tsjin oan stompt, of sa. En 't is al sa fol.’

Ja, dat seach Gerl ek. Behalven boeken, doaskes en kaarten, lei dêr in plat fjouwerkant kistje. It wie fan in reade flammige houtsoart, ynlein mei ljochte en dûnkere fakken. Der hinge in kaartsje oan. -Mei de bêste winsken, H. Hylkema-, lies er yn ien eachopslach.

Diderik hie in kleurefoto út it laad krigen. Hy liet Gerl it portret sjen. ‘Wat seist hjirfan?’

‘Is dat se?’

‘Dat is se.’

It wie in famke mei regelmjittige trekken en in soad spikkeltsjes oer it hiele gesicht. De measten sieten om de noas hinne, mar ek om eagen en mûle wie it grimelich. It sljochte brune ponyhier krolle oan de sydkanten justjes nei binnen. De ljochtbrune eagen seagen frijmoedich de wrâld yn. De noas wie krekt grut genôch en de mûle glimke maklik, sûnder in spoar fan oanstellerij. Mar al dy spikkeltsjes makken dat gesicht bysûnder.

‘Wat seist der fan?’ frege Diderik.

[pagina 28]
[p. 28]

Hy hie no al sawat in jier lang in faam. In famke út de stêd. Gerl hie har noch noait earder sjoen, ek net op in foto. Diderik prate net faak oer har. Mar dat it mear as in skarreltsje wie, koe er fan tinken wol hawwe. Hy wist dat se op deselde skoalle sieten, dat se Karola hjitte en dat se mei-inoar op en út gyngen.

‘Wat seist der fan?’ herhelle Diderik.

‘Dat liket der op,’ sei er mimerjend, wylst er it portret weromjoech.

Diderik lei it yn it healiepen laad. ‘Popke sjoen, kastje ticht.’ Hy skode it laad ta. Doe loek er de knibbels op en sloech syn earms der omhinne.

‘Hast dat fan Hylkema krigen?’ wiisde Gerl.

‘Ja, moai, hen?’ Diderik pakte it kistje, treau it knipke omheech en iepene it. Der leine glimmende skaakstikken yn, wite en reade. Se wiene fyn útsnien, mei wat mear fersieringen as gewoanlik, mar sûnder stikken foar de pronk te wêzen. Der siet grien filt ûnder. Hy draaide it kistje om. Deksel en bak sleaten mei in koperen knier presiis oaninoar en foarmen in skaakboerd. ‘Hy koe der neat oan dwaan,’ ferfette Diderik. ‘Hy moast útwike foar in tsjinlzzer.’

‘Dat liicht er!’ sei Gerl fûl.

Diderik seach him ferbaasd oan. ‘Kom no. Dy man hat al genôch lijen hân. Elkenien dy't immen oanrydt, fielt him skuldich. Ek al komt it troch in oar.’

‘It is syn skuld wol!’ hold Gerl út.

‘Hoe komst dêrby?’

‘Dy tsjinlizzer wie al lang foarby, doe't Hylkema dy rekke.’

‘Hoe witsto dat?’

‘Tink ris goed nei. Kaam dy in auto temjitte, krekt doesto om de bocht wiest?’

‘Dat wit ik net mear. Der rieden my wol auto's temjitte. Wêr't de lêste my foarbygien is, dat kin ik net sizze.’

[pagina 29]
[p. 29]

‘Wat is dan it alderlêste, datsto dy noch te binnen bringe kinst?’

‘Dat ik troch dy bocht ried. Wêrom fregest my dat allegearre?’

‘Ik haw dyn ûngelok oankommen sjoen.’

‘Dat kin net.’

‘'t Is sa. De middeis doe't ik by dy wei thús kaam, haw ik in soarte fan fisioen hân. Ik siet by Hylkema yn de auto en hy ried dy oan. Ik seach dy neist dyn brommer lizzen.’

‘Rin hinne!’

‘Feitwier!’

‘In dream dy't foar ien kear útkaam is.’

‘It wie gjin dream. Ik sliepte net iens.’

‘Wy hiene rûzje en do koest my wol dea sjen,’ spotte Diderik.

‘Ik woe dat ik dy warskôge hie.’

Diderik skodholle. ‘Do hast tefolle fantasy.’

‘It wie gjin ferbylding.’

‘Omdat it stom tafallich útkaam is, tinkst dat der ferbân tusken dyn fisioen en myn ûngelok bestiet.’

‘Wêrom seach ik Hylkema dan en syn Mercedes en dy en dyn brommer? Wêrom seach ik it krekt sa? Hiest wol op tûzen oare manieren in ûngelok krije kinnen.’

‘Ja, en dan hie dyn fisioen in leagen west.’

‘Do draaist de saak om. Ik haw earst dyn ûngelok sjoen, dêrnei bisto oanriden. Wêrom....’

Diderik harke net mear nei him. Hy seach by him lâns nei de doar. Dêr stie in famke mei in dûbele skoaltas, dy't se as in mof foar it liif hold. De spikkeltsjes op har gesicht wiene har merkteken. Se eage noch better as op de foto. Gerl fergeat even alles om him hinne. Sa'n faam soe er ek wol hawwe wolle. Se flintere de keamer yn.

‘Dêr wie ik al,’ sei se in bytsje efter de pûst. ‘Hoe stiet it libben?’

[pagina 30]
[p. 30]

‘Op stjerren nei dea,’ andere Diderik. ‘Dit is Gerl.’

Se sette de tas op it fuottenein en joech him in hân. ‘Karola Vinken.’

Meastal joech er gjin omtinken oan in efternamme, mar diskear wol.

‘Bist let,’ sei Diderik.

‘It hie net folle skeeld, of ik wie hielendal net kaam. Wy moasten in oere skiekunde ynhelje. Inkeld omdat De Kwit sa freonlik wie om siik te wêzen, koe ik hjirhinne.’

‘Hoera foar De Kwit! Dat er noch faak siik wêze mei.’

‘Mar ik bliuw net lang, hear. Gerl is foar dy kaam en ik sjoch dy alle dagen.’

‘Oaremoarn mei ik nei hûs.’

‘Dan al?’

Gerl pakte in stoel by de tafel yn it midden fan de keamer wei en sette dy foar har del. Hy skikte syn eigen wat op. Se gyng neist him sitten.

Mei har trijen keuvelen se oer ditten en datten, dizzen en dyen. Diderik brocht de tadracht fan syn ûngelok net te praat en Gerl woe der sels net oer begjinne. Hy sei hieltyd minder, wylst Diderik en Karola mear mei-inoar op 'e trie kamen. Har oanwêzigens brocht him in bytsje fan it stik. Se gyng ek net earder fuort, mar dat fûn er net slim. Sa ferstriek de oere. By de oare bêden blettere de famylje sûnder ophâlden. Soms knettere ynienen laitsjen los. Sa no en dan seach er nei de âldman, dy't stil omheech lei te stoarjen. Foar him kaam gjin besyk.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken