Dye hystorien ende fabulen van Esopus

§ (144) Die derde fabule is van eender subtijle ende behendighe | sentencye ghegeuen in een duystere sake van olie gheset | te bewarene |

HEt ghebeurde dat een man steruende sijnen sone anders niet achterghela- | ten en heeft dan een huys. Dese zone winnende sijn broot met swaren aer- | [20] beyde sijnre handen heeft dicwilen grooten honghere gheleden nochtans en | woude hi dit niet vercopen maer woude dat houden te liefden ende ghedencke | nissen van sijnen vadere. lijdende lieuer groote armoede dan sijn vaderlijcke ar | ue te vercoopene Dese ionghelinc hadde eenen ghebuere seer rijc ende ghierich sub |

[fol. L6v]

tijl van sinne die welcke dachte hoe hij met rechte oft onrechte thuys van desen | ionghelinck soude moghen ghecrijghen. ende hij en wilde niet aflaten totter tijt | dat hij tselue huys hadde ghecreghen Die ionghelinck dit marckende heeft nae | sijn vermoghen dies mans gheselscap gheschouwet op dat hij niet bedroghen | [5] en warde. Die rijcke man dies seere bedroeft sijnde heeft den ionghelinc gheaen | ueerdt ende seyde Och ionghelinc ghebuere ick bidde v dat ghij een cleyne ghe- | deel van uwer plaetsen mij voir een tameliken prijs ende loon oerhueren²⁵⁴ wilt. om- | daer inne te legghen tyen vaten olijs ende ic sal v die gheuen te bewarene dwelck | v niet hinderen en mach maer sult daer af loon ende bate ontfanghen. met desen woir- | [10] den die ionghelinc daer toe ghebrocht sijnde heeft dit huys verhuert niet voirdencken | de eenich bedroch ende desen ionghelinc van daer gaende heeft die rijcke man inde | eerde doen grauen vijf vaten half vol olien ende viue al vol. daer na roepende den ion | ghelinc heeft hem wederghegeuen die slotelen vanden huyse die hi te voren van hem ont | fanghen hadde ende seyde. O ionghelinck mijn olie beueel ic v om die te bewarene | [15] Voirt heeft hij den ionghelinc ghegruet ende is wech ghegaen Die simpele ende | onnozel ionghelinck niet vermoeyende eenich bedroch heeft ghemeynt ende ghe- | looft dat alle die thiene vaten vol waren ende heeft die ontfanghen in sijn bewa | renisse Namaels comende den dieren tijt van olien heeft die rijcke gheseyt tot- | ten ionghelinck. Compt laet ons wt doen die olie die ick v ghegheuen hebbe te | [20] bewarene. ghij sult ontfaen loon van uwen arbeyde metten prijse vander hueren | Den ionghelinck daer toe bereit sijnde heeftmen die coopluden gheroepen ende | die hebbende vonden sij vijf half volle vaten olien ende viue al volle. Dit siende die | rijcke bedriechlijcke vercoper seyde totten ionghelinc Vrient ghij hebt my be- | droghen vander olyen die ic v ghegeuen hebbe te bewarene Daerom eyssche ick | [25] restitucye van tghene des my ghenomen is. Die ionghelinc myssakende tbedroch | is gheroepen te rechte. ende ghewroecht sijnde voir den rechter en heeft niet myssa | ket dat hem de olie ghegeuen was te bewarene. maer wetende dat hi die misdaet | ontsculdich was heeft begheert vanden richtere daghen van berade om hem te | verantwoirden. Ende binnen dien tijde is hi ghegaen tot eenen goeden duech | [30] delijcken philosophe der armen aduocaet. ende heeft met ootmoedegher be- | den van hem begheert raet ende hulpe vertellende hem die sake ende in stercke | nissen van dien presenteerde sijnen eedt dat hij tonrechte gheaccuseert ende ghe | wroecht is. Die goede philosophe aenhoorende die suuerheyt ende onnzelheyt²⁵⁵ | vanden ionghelinck. zoe wart hi beruert tot ontfamherticheyt ende seyde. So | [35] ne sijt goets moets ick sal v te hulpen comen want die waerheyt sal ghepresen ende | gheset worden voir die onduecht ende bedroch. ten naesten dincdaghe es die iongelinc | metten philosophe ghecomen te rechte. ende die coninc heeft den philosophe asses- | suer ende rechtere ghemaeckt van deser saken. Die philosophe ghehoort hebben | de die partijen van beyde sijden dat sij seyden ende allegierden. zoe seyde hij. Die man |

254 oerhueren lees: verhueren.

255 onnzelheyt lees: onnozelheyt.

[fol. M1r]

es rijcke ende van goeder famen ten is niet te vermoeden dat hi eysschen soude hem | yet weder te gheuen tghene dat hy niet en hadde verloren. ende het is oec te ghelo- | uen dat dese arme ionghelinck die van te voren noyt berucht en was met quader fa | men gheen olye daer af ghedaen en heeft. maer op dat die waerheyt blijcke laet | [5] meten die pure suuer olye vanden viue volle vaten ende daer na die moeder oft droes | sem van dien besondere. ende dat ghedaen sijnde salmen meten die half volle vaten | ende desghelijck den droessem van dien oec bijsondere. ende men sal neerstelijck merc | ken oft den droesem vanden half volle vaten. es ghelijck ende alsoe vele als den | droessem vanden vollen vaten. ende wordet soe beuonden. soe meyne ic ghenoech ge | [10] proeft sijnde dat olye daer of ghenomen es maer es inde half volle vaten niet | meer dan half alsoe vele droessems als inde heel volle vaten soe sal die ghene | die geaccuseert ende gewroecht es gheabsolueert ende ontslagen sijn Van deser senten- | cien ende vonnisse die ionhelinck wel te vreden sijnde dancte den philosophe. ende es | vandaer ghegaen quite ende verweert van des rijcke mans eysschen |