Geschiedenis van de techniek in Nederland. De wording van een moderne samenleving 1800-1890. Deel II

Gezondheid en openbare hygiëne. Waterstaat en infrastructuur. Papier, druk en communicatie

[p. 282]

Bijlage

Bijlage bij hoofdstuk 13

Tabel 13.3: Zet-, druk- en papierkosten van 59 titels, gedrukt bij de erven F. Bohn, 1810-1901
jaren/fol.nr.	zetk. per vel	zetk. gem.	drukk. per vel	drukk. gem.	zet- + drukk. p/vel	pap.k. p/riem	pap.k gem.
1810/7a					7,75	6,30	6,30
1820/37					9,00	5,40	5,40
1830/3					8,00	4,70
1831/9					8,00	4,75
1832/8					7,25	5,05
1833/12					6,00	5,15	4,91
1843/167					7,50	5,60
1849/151					8,50	3,85	4,73
1850/157					8,40	6,50
1851/162					7,30	4,40
1852/164					7,80	5,00
1853/169					6,00	4,40
1853/169					9,00	4,40
1854/157					7,50	7,00
1854/175					9,50	5,00
1856/175					7,50	5,60	5,29
1860/105					7,00	4,10
1860/111					7,00	4,25
1861/115					8,00	5,00
1861/119					7,60	4,10
1867/2					9,42	5,25
1867/11	3,40		1,80		5,20	5,50
1868/15	4,00		2,50		6,50	4,35
1868/20	4,00		2,52		6,52	4,35
1868/24	3,90		1,44		5,34	6,00
1868/26	4,00	3,86	1,76	2,00	5,76	5,10	4,80
1871/68	3,20		1,30		4,50	5,20
1872/83	4,80		2,40		7,20	5,50
1872/85	3,20		1,40		4,60	6,75
1872/87	3,80		2,50		6,30	6,50

[p. 283]

jaren/fol.nr.	zetk. per vel	zetk. gem.	drukk. per vel	drukk. gem.	zet- + drukk. p/vel	pap.k. p/riem	pap.k gem.
1873/99	5,00		1,80		6,80	5,50
1873/102	4,15		1,80		5,95	4,25
1875/3	4,30		1,40		5,70	5,57
1877/6	4,80		2,50		7,30	5,20
1878/10	4,50	4,19	3,50	2,07	8,00	5,88	5,59
1880/61	4,50		2,00		6,50	7,63
1880/62	4,50		2,50		7,00	7,63
1880/65	5,50		2,00		7,50	5,00
1881/76	5,00		2,50		7,50	5,15
1881/79	4,30		1,50		5,80	4,73
1882/100	4,50		2,00		6,50	6,30
1882/107	6,30		2,00		8,30	6,30
1887/8	4,50		2,50		7,00	3,52
1887/9	5,50	4,96	1,75	2,08	7,25	3,84	5,57
1890/95	6,00		2,00		8,00	4,16
1891/133	3,33		2,06		5,39	5,55
1892/145	5,00		1,64		6,64	5,55
1893/168	5,50		2,50		8,00	4,00
1893/169	4,50		1,50		6,00	4,00
1897/15	5,50		1,50		7,00	3,66
1897/17	4,50		2,50		7,00	3,66
1898/10	4,50		1,50		6,00	3,65
1898/12	4,50		1,50		6,00	3,57
1899/3	6,50		1,50		8,00	3,62
1899/7	4,50	4,94	2,00	1,84	6,50	4,76	4,20
1900/11	5,50		1,67		7,17	3,50
1901/38	4,54		1,65		6,19	3,57
1901/45	6,00		1,47		7,47	3,57
1901/46	4,38	5,11	2,95	1,94	7,33	3,57	3,55
Bron: Archief Bohn, inv. nr. B8-12, onkostenboekjes.

De tabellen 13.1 en 13.2 zijn gebaseerd op gegevens in bovenstaande tabel. Deze zijn ontleend aan vijf onkostenboekjes in het archief van De Erven Bohn, dat zich bevindt in de universiteitsbibliotheek te Leiden. In die bibliotheek is bovendien het grootste deel van de door Bohn uitgegeven boeken bewaard, in een aparte collectie. De moeilijkheid bij het volgen van de kostenontwikkeling in de negentiende eeuw is dat de boeken moeilijk te vergelijken zijn, omdat ze zo van elkaar verschillen in omvang, oplage, zetwerk, papierkwaliteit, illustraties, enzovoorts. Al deze verschillen hebben gevolgen voor de produktiekosten. Wij hebben daarom uit de in de bibliotheek aanwezige uitgaven een selectie van boeken gemaakt die op het oog vergelijkbaar waren. Boeken met illustraties, afwijkende formaten (dat wil zeggen, anders dan octavo) en afwijkend zetwerk werden buiten beschouwing gelaten. Door deze selectie vielen veel boeken af en bleef een vrij beperkt aantal (59) over. Schommelingen in de cijferreeksen zijn dus voor een deel toe te schrijven aan verschillen in zetwerk, papiersoort en dergelijke, die voor ons niet direct waarneembaar waren. Een ander probleem is dat tot 1867 de zet- en drukkosten gezamenlijk zijn genoteerd.

De onkostenboekjes geven meestal de druk- en zetkosten per vel. Waar dat niet het geval was, werden de totale kosten voor zetten en drukken gedeeld door het aantal vellen, waarbij wij ervan zijn uitgegaan dat een riem 500 vel bevat: R. van der Meulen, Het boek in onze dagen (Leiden 1892), 101.