Een revolverschot

VI.

De geboorte van Georgine was door Marie met geen vreugd begroet geworden. Zij telde op dat tijdstip reeds elf jaren, en ofschoon zij nog te jong was om te bevroeden, dat de komst van dat tweede kind haar eensklaps in de toekomst van de helft verarmde, toch voedde zij nijd en wrok in 't hart tegen dat kleine schepsel, dat zich tusschen haar en haar ouders drong. De verdeeling hunner genegenheid, hunner belangstelling, hunner toegevendheden

[p. 21]

mengde gif in haar liefde-gretig jong leventje, met somberen blik wendde zij er het hoofd van af, toen het wicht haar voor 't eerst door de baker werd getoond. Men bood haar het op haren leeftijd zoo vereerend meterschap aan. Eigenzinnig, bedorven doch diepvoelend eenig kind, weigerde zij. Haar vader dorst geen dwang of geen gezag doen gelden. Gedurende het doopsfeest trok Marie zich pruilend in een hoekje terug. En verre van ze daar achteloos aan die vlaag van jaloezie en koppigheid over te laten, werd zij door peter en meter - op heimelijk aanzoek der bedroefde moeder, reeds door Trientje op de hoogte gebracht van den toestand - gesmeekt toch aan tafel te willen verschijnen, en door vleierij gepraamd om zusje lief te hebben.

Dit had het slechtste uitwerksel: Marie voelde haar zedelijke macht; maar haar kwelling vergrootte tevens. Zij barstte in snikken uit; zij stampte met de voeten en sloeg met de handen in 't wilde naar al wie haar naderen dorst. De notaris was radeloos: beschaamd over de rustverstoring tegenover zijn gasten, bevreesd of zijn vrouw, boven, het rumoer hooren zou. Hij beloofde Marie van allerlei dingen, indien ze dat spektakel staken, stil wilde wezen en niet meer schreien. Hij kwam, zich nog dieper vernederend, eindelijk tot haar met een stuk amandeltaart en een glas champagne, wat ze woest afwees.

Haar zegepraal van stoutheid en zijn nederlaag waren volkomen, onloochenbaar. Noch het kleine meisje, noch de inschikkelijke vader vergaten het tooneel. De moeder had alles later uit den mond der baker vernomen en in haar blinde liefde ontschuldigde zij de handelwijze van het

[p. 22]

oudste dochtertje: Zij was zoo licht ontroerbaar, Marie. Uit overgroote verkleefdheid aan haar ouders was ze jaloersch...

En nu werd een systeem van verheimelijking der gevoelens ingehuldigd. Marie werd - figuurlijk - op een troon verheven. Men prees ze, men vertroetelde ze in huis; men trachtte haar bestendig in te planten, dat zij de dierbaarste was en blijven zou. Het scheen of het geschrei van Georgine iets ongeoorloofds was, of de zorgen, die zij behoefde, inbreuk maakten op Marie's recht.

‘Elk kind brengt zijn liefde mede,’ luidt het spreekwoord. Zoo werd het ook hier ten langen laatste: het kloek, gezond, blozend wicht, onschuldig zijn vijandin aanlachend, de armkens kraaiend naar haar uitstrekkend, verteederde haar hart.

Zij zag het eerst bevreemd aan. Zij nam 't al eens op den arm, zij minde 't eindelijk met drift.

‘Dat is Marie's kind,’ zei de verblijde vader schertsend, zalig ontroerd om ze nog meer in dat zusterlijk gevoel te versterken. En hij sprak een grootere waarheid, dan hij vermoedde; want zijn vrouw werd hem na een paar jaren ontrukt door den dood, en de oudste dochter kreeg op haar te zwakke schoudertjes al den zwaren, zoeten last der opvoeding.

Het was haar kind. Het was haar levende pop. Zij had geen andere speelkameraden, geen grootere belangstelling in het leven. Zij verwaarloosde haar leeren, en keerde na een paar jaren ballingschap uit de kostschool - een pijnlijk offer aan de gebruiken van haar maatschappelijken stand gebracht - als een volwassen meisje in het

[p. 23]

vaderhuis terug. Uiterlijk beschaafd, sierlijker gekleed, rijker aan geld, maar geen veel hooger stadium van geestesontwikkeling of zielestreven dan de dorpsbewoonsters of de boerinnetjes van haar levenskring.

Zoo ook Georgine in later tijd.

Wat zich echter in Marie meer en meer ontwikkelde, was een behoefte aan hulpverleenen; een machtige aanstoot te lenigen en te helpen, waar ze kon. Geen lijdende of noodlijdende, die te vergeefs bij haar aanklopte. Zij deed het uit natuurzucht, buiten eigen weten, in allen eenvoud, onbewust van die verheven zijde in haar karakter.

Marie had aldus het einde der twintig bereikt. Notaris Santander was gestorven intusschentijd.

Waarom was ze nog niet getrouwd?

Dat had niemand kunnen verklaren, zij zelve het allerminst. Zij wenschte 't wel, doch slechts uit liefde. Ook had ze meermalen gelegenheid daartoe gehad, onder anderen dokter Soenen van Crocke, die haar vader in zijn ziekte had bijgestaan en die door de openbare denkwijze als haar vermoedelijken bruidegom werd aangeduid. Hij had door een makelaar in huwelijken laten vragen naar haar gevoelens te zijnen opzichte. En tegenover haar zelve bleef het een verwijt van gebrek aan eigenwaarde, dat ze, in haar machtigen drang naar liefde een oogenblik geaarzeld had om hem, dien ze niet sympathiek vond, tot man te aanvaarden, voordat ze ‘neen’ deed antwoorden. Hem was een rechtstreeksche weigering ontspaard geworden. Nooit had hij zelf een allusie aan zijn aanbod gewaagd. Lang had hij overigens niet getreurd. Hij was weldra daarop met een minderjarig, bemiddeld,

[p. 24]

onbeduidend weesje van Cruymbeke getrouwd. Om dezelfde reden had Marie meer dan een huwelijksaanbod afgewezen.

Florisonne, de burgemeester! Ja, dat zou misschien een geschikte partij zijn geweest, ten minste zoo dacht een ieder, zoo dacht ook - vaag heimelijk, verlangend, zij zelve; maar zoo had hij niet gedacht. Hij ook had onlangs een vreemde aan de streek gehuwd.

De openbare meening duidde juffrouw Sanders aan als versmaad. Het was van hare zijde een verootmoediging, een krenkend gevoel geweest van verwezen-zijn, veel meer dan van gekwetste liefde geweest, een liefde, die enkel nog als kiem bestond en levens-wekking verbeidde. Haar humeur had er een tijd onder geleden. Haar blik was strakker, haar toon bitser geworden gedurende een korte pooze.

Toen Georgine elf jaar telde, was Marie er twee en twintig. ‘De kleine’, aldus noemde haar Marie, en hun vader zei het na. Maar spoedig keerden de rollen om: telkens Georgine, die nu van thuis weg was, in vacantie kwam, was ze aangegroeid.

‘Ik zal een steen op uw hoofd leggen om die opscheut te beletten,’ schertste Marie, ‘dat is niet normaal, zoo jong nog als ge zijt.’

Georgine lachte luid, gevleid, tevreden-zelfbewust.

Eigenlijk mishaagde het de oudste zuster. Het was steeds een verdriet voor haar geweest niet grooter te zijn. Zij voelde zich bijwijlen zoo nietig, als heelemaal physiek achteraangezet, als ze bij andere vrouwen stond.

En wanneer zij nu te zamen van de stad terugkeerden, waar zij ‘de kleine’ van de prijsuitdeeling had afgehaald,

[p. 25]

kon zij niet nalaten, telkens schuins naar haar beider schouders te zien, zich oog-metend met het kind in den waan nog immer, dat ze zelve de langste blijven zou. Het was als een nieuwe rechts-overtreding van wege het ‘achterkomerken’, die vroege, stoute ontwikkeling; in hare liefde voor Georgine reageerde Marie tegen dat misnoegen, dat in haar opstond, maar ondanks haar willen, ontwaakte, gemilderd, weder iets van den vroegeren wrok.

De tijd verging, en hetgeen Marie lang tegenover zich zelve en anderen had geloochend was nu als een gekend feit vastgesteld:

‘Kijk, kijk, hoeveel grooter Georgine reeds is dan juffrouw Marie,’ had Trientje gezeid, die de jongste nog aldoor kortweg bij den doopnaam noemde.

‘Pootstokskens worden boomkens,’ antwoordde Marie, zuur glimlachend, hier, wellicht onbewust een hatelijke spreekwijze, die overvleugeling beduidt, toepassend.

Georgine werd dan ook nog tot dusverre gekleed met korte rokjes en de vlecht op den rug hangend. Er verscheen nochtans een tijdstip, waarop de jeugd in overweldigenden triomf van bloei haar recht deed gelden, waarop het blijkbaar bespottelijk werd de groote, mooie vrouw voor een bakvisch te willen doen doorgaan.

Marie gaf den strijd tegen de natuur op, haar nederlaag moedwillig overdrijvend. Zij stelde zich plots - tenminste in hare woorden - als oud en nietsbeduidend aan:

‘Dat is goed voor onze flinke Georgine, maar niet voor iemand, die als ik reeds van jaren is,’ zei ze, wanneer er in gezelschap spraak was van kleederen-keuze of kleuren dragen.

Georgine hield haar inderdaad voor bedaagd en nam

[p. 26]

de zelf-miskenning op als een uitgemaakt feit. Het verschil tusschen haar beider leeftijd was ook zoo groot, dat zij het heelemaal niet meer berekende of zich met Marie in geenen deele mat, niet meer dan eene dochter, met hare moeder wedijverend, doet.

Notaris Santander was lang ziek geweest. Na zijn dood volgde de rouw, zoodat Georgine op bijna twintigjarigen leeftijd schier nog niet in gezelschap had verkeerd.