Jezus en de ziel

[p. 51]

XI.

Ik geloof, Heer! kom mijne ongeloovigheid te hulp. - Marc. IX : 24.
Vermeerder ons het geloof. - Luc. XVII : 5.

[p. 52]

Op het XI. Zinnebeeld.
Van den boom des Christelijken Geloofs.

Het vernuft¹⁾, dewijl het God niet kan schouwen, moet in de hope ingedwongen worden. Daar loopt dan de twijfel tegen het Geloove, en wil de hope verstoren²⁾, daar moet dan de ernstige Wil met de rechte Beeltenis tegen het aardsche vernuft strijden; daar doet het zeer en het gaat dikmaals treurig toe, inzonderheid wanneer het vernuft den loop dezer wereld aanschouwt, en alzoo haren Willegeest als dwaas tegen den loop dezer wereld erkent. Daar heet het: zijt nuchteren, waakt, vast en bidt dat gij het aardsche vernuft moogt verdooven en gelijk als dood maken, opdat Gods Geest plaats in u vinde. Wanneer die verschijnt, zoo overwint hij haastig het aardsch vernuft en blikt den Wille in der angst met zijne liefde en zoetigheid aan, waardoor dan telkenreis een schoon spruitje uit den boom des Geloofs geboren wordt, en zoo dient alle droefheid en aanvechtingen den kinderen Gods ten besten. Want zoo menigmaal God over zijne kinderen gehengt, dat zij in angst en droefheid ingevoerd worden, zoo staan zij elke reis in de geboorte eens nieuwen spruits uit den boom des Geloofs. Wanneer de Geest Gods weder verschijnt, zoo voert hij elke reis een nieuw gewas op, waarover zich de edele Beeltenis zeer hoog verheugt, en het is maar om den eersten storm te doen, waardoor de aardsche boom moet overwonnen en het edele koren in Gods akker gezaaid worden opdat de mensch den aardschen mensch leere kennen, want wanneer de Wille Gods licht ontvangt, zoo ziet zich den spiegel in zich zelven, de eene kracht in het licht ziet de andere. Aldus vindt de gansche mensch zich in zichzelven en bekent³⁾ wat hij is, hetwelk hij in het aardsche venuft niet kan bekennen.

Alzoo zal niemand denken dat de boom des Christe-

1) verstand, rede.

2) verwarren, vernietigen.

3) ziet in.

[p. 53]

lijken Geloofs in het rijk dezer wereld gezien of bekend wordt. Het uiterlijke vernuft kent hem niet, en ofschoon die schoone boom al in den inwendigen mensch staat, twijfelt het aardsche vernuft nog wel, want de Geest Gods is haar als een dwaasheid, het kan die niet begrijpen. Ofschoon het geschiedt dat de H. Geest zich in den uiterlijken spiegel opent¹⁾, zoodat het uiterlijke leven daar over hoog verheugd en van groote vreugde sidderende wordt en denkt: nu heb ik den waarden gast verkregen, nu wil ik het gelooven, - zoo is toch geene volkomene bestendigheid daarin, want de Geest Gods verblijft niet altijd daar in de aardsche Wel²⁾ des uiterlijken levens; hij wil een rein vat hebben en wanneer hij inwaarts wijkt in de geboorte des lichts als in de rechte Beeltenis, zoo wordt het uiterlijke leven kleinmoedig en versaagd. Daarom moet het edele Beeld altijd in strijd zijn en tegen het uiterlijke vernuft leven. Hoe meer het strijdt, hoe grooter wast de schoone boom, want het werkt met God. Want gelijk als een aardsche boom in wind, regen, koude en hitte wast, alzoo ook de boom des beelds Gods onder kruis en droefheid, in angst en kwaal³⁾, in spot en verachting, en groeit op in Gods Rijk en brengt vrucht in geduld.⁴⁾

1) ontvouwt.

2) bron.

3) kwelling.

4) Bl. 52, al. 1 en 2=BOEHME, ed. Sch., Bd. 6, bl. 325 v., no. 6, 7.
Over den ‘watergeest’ (ook in 't gedicht!) leze men Hamberger o.a. § 35; en Martensen, (J.B., Theos. Studien, Leipz., 1882) o.a. § 19-21, alwaar blijkt dat de Zachtmoedigheid (Water) voor B. een deel van Gods metaphysisch proces is, dat zich in de wedergeboorte der creaturen herhalen moet. 't Prentje is verwant met dat van Vaenius, Embl. Div. Amoris, bl. 93, doch kreeg bij L. door B. dieper beteekenis; alweder katholiek stramien, böhmistisch borduurwerk.

[p. 54]

De Ziele zich alleen tot Christus houdende.

Al heeft een duisternis, door list en twist verwekt,

des werelds pelgrims weg zoo zwaar en naar bedekt,

in welken nevel nog aan deze en gene zijden
dwaallichten waren¹⁾ die den Pelgrim vaak verleiden,

nog heb ik goede moede en hoop wijl ik vertrouw,

- zoo ik mijn oogen recht en slecht op JEZUS hou',

en zet mijn voeten net in Zijner voeten treden,
en voortstap in zijn licht - dat ik met goede vrede

nog eind'ling²⁾ komen zal ter plaatse daar ik wensch:

in 't rechte Vaderland van d'afgedwaalde mensch.

Al komt er dan somwijl een ijslijk monster waren
en jaagt me een doodschrik aan, en doopt in zweet mijn haren,

te dichter houd ik mij aan JEZUS, al mijn heil;

en valt de smalle weg doorgaans wat scherp en steil,

met doornen dicht bezet, daar vleesch en bloed voor vreezen,
te zoeter zal de rust in 't ander leven wezen.

1) rondwaren.

2) eind'lijk.

Goddelijk antwoord.

Ik ben het licht der wereld; die mij volgt, zal in de duisternis niet wandelen, maar zal het licht des levens hebben. Joh. VIII : 12.
Wandelt terwijl gij het licht hebt, opdat de duisternis u niet bevange. En die in de duisternis wandelt, weet niet waar hij heengaat.
Terwijl gij het licht hebt, gelooft in het licht opdat gij kinderen des lichts moogt zijn. Joh. XII : 35, 36.