Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Rhetoricaal glossarium (1959)

Informatie terzijde

Titelpagina van Rhetoricaal glossarium
Afbeelding van Rhetoricaal glossariumToon afbeelding van titelpagina van Rhetoricaal glossarium

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (5.96 MB)

Scans (45.27 MB)

XML (3.48 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon
taalkunde/algemeen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Rhetoricaal glossarium

(1959)–J.J. Mak–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 538]
[p. 538]

Aanhangsel II

Voorlopige lijst van woorden, die als zodanig of in één of meer betekenissen voor het eerst in rederijkersteksten zijn aangetroffen (onder het voorbehoud genoemd in Aanhangsel I). - N.b. De woorden zijn in dit aanhangsel gemakshalve veelal gespeld als in WNT; wijkt de authentieke spelling te veel af, dan wordt die van WNT in elk geval tevens vermeld.

 

Abominabel, cast., C. v. R. 198, 225.
absenteren, hem -, H.d.Am. D 4v.
absentie, de roovere 188, a. bijns 298.
abstinentie, zie WNT, Suppl. i.v. en St 1, 173.
absurd, cast., C. v. R. 45.
accident, zie WNT, Suppl. i.v., bet. 1 en de roovere 144 (als theol. term).
accompagneren, H.d.Am. Z 7v.
accumulatie, Antw.Sp. Vv ijv.
achterdenken, achterdocht, Lijsgen en Lichthart 428.
adopteren, tot kind aannemen, Gentse Sp. 271.
adoreren, Smenschen gheest 511.
advertentie, zie WNT en Suppl. i.v. en H.d.Am. Dd 7.
affectie, V.Vroede 38.
aggregatie, cast., C. v. R. 53.
alliëren, zich verbinden, cast., Bal. B 1.
alskaks, Antw.Sp. S iijv.
alteratie, schrik, verwarring, H.d.Am. P 2.
altereren, Drie bl. danssen 7.
ambassade, B.d.Scr. 16.
amice, Rott.Sp. P ij.
applicabel, cast., C. v. R. 144.
ascenderen, Well. Mensch 43.
aspect, aanblik, voorkomen, Antw.Sp. Nnn iv.
assigneren, toewijzen, Gentse Sp. 264.
baai, wijn, Doesb. 264.
bedenken, uitdenken, verzinnen, Charon 686.
bedotten, Trudo 720: bedodden.
bedraaien, a. bijns, N.Ref. 32, e, 15.
beeldig, Charon 503.
beslikt, Roerende v. Meest Al 474.
bestel, beschikking, Charon 194.
beweld, zie WNT i.v.
bloedgierig, H.d.Am. B 2v.
bout, schat, lieveling, Antw.Sp. Xx ijv: boutken.
buitenlander, Antw.Sp. d ij.
burgerlijk, Antw.Sp. V iv.
committeren, H.d.Am. Cc 1v.
communicatie, de roovere 374.
compareren, verschijnen in rechte, Gentse Sp. 210.
concept, Tcooren 175, 754, 762.
conduite, gedrag, Smenschen gheest 5.
contrariëren, Camp v.d. Doot 666, 740.
cordiaal, H.d.Am. Aa 4.
correct, Gentse Sp. 73.
decoratie, H.d.Am. Z 6v.
defect, Doesb. 173.
dictator, Haagsp. d i.
distilleren, Antw.Sp. Ll ijv.
doorblaken, Pir. en Th. 264.
duimkruid, geld, Doesb. 224.
effect, uitvoering, uitwerking, Gentse Sp. 264.
eminent, Antw.Sp. Gg iiij, Zz i.
employeren, cast., C. v. R. 94; Present 21.
enorm, cast., C. v. R. 152.
evangelie, zie WNT i.v.
exceptie, cast., C. v. R. 160.
expeditie, afdoening, Sacr.v.d.N. 1192.
fabriceren, H.d.Am. Bb 4v.
familiariteit, Gentse Sp. 268.
faselen, zie Vazelen.
fijnaard, Doesb. 246; Gentse Sp. 310.
financieren, Haagsp. d ij.
flauwhartig, H.d.Am. C 3v.
fuik, grap, streek, (zie de bo i.v.), Sotslach 117.
gekakel, Prochiaen 862.
genoffel, H.d.Am. Ee 4.
geschetter, Prochiaen 524.
gesnor, everaert 370.
gewest, Zeven Sp. Bermh. D i.
grielen, grabbelen, Doesb. 195.
gratis, Haagsp. d v.
griffiën, enten, Bruyne 3, 180.
heeroom, everaert 224; Prochiaen 1493, 2304, 2498.
hel, bn., Trudo 1104.
ijdeltuit, Trudo 3465: yel tuyte (koppel.? of twee woorden?).
inclinatie (astron. term.), Antw.Sp. Gg iiij.
inconvenient, cast., Bal. P iij (achter C. v. R., ed. R'dam 1616).
[pagina 539]
[p. 539]
inductie, Gentse Sp. 235.
infaam, Smenschen gheest 60.
ingenieus, Doesb. 211.
inham, Tcooren 204.
institueren, Weer. Gheleerde 316.
interpretatie, everaert 347 en pass.
interpreteren, everaert 370.
irriteren, H.d.Am. Ff 4v.
javelijn, Camp v.d. Doot 2009.
jool, sukkel, H.d.Am. D 5.
justificatie, Werelt bevechten 898.
kaapstander, everaert 336: caepstande.
kans, goed geluk, voorspoed, welvaart, Camp v.d. Doot 2256.
kodde, klucht, Doesb. 254.
kollebloem, H.d.Am. Aa 2.
labbekak, Trudo 732; H.d.Am. S 7v.
lamentatie, crul, Heynken 39.
lectuur, cast., C. v. R. 130; ald. 133 ook kinderlectuere.
loerogen, Doesb. 254.
malcontent, zie WNT i.v., bet. 1.
mandaat, lastgeving, H.d.Am. D 3v.
marmelade, Antw.Sp. L1 iij.
mieren, weten waar het miert, weten waar de schoen wringt, Doesb. 215.
miserie, zie WNT i.v.
mispickelen, zie WNT i.v. Pikkelen (I), Samenst., de bo i.v. Mispikkelen en crul, Tweesprake 48.
molest, Antw.Sp. g ijv.
moni, geld in kas, Huis v. Idelh. 687: money.
monsieur, zie WNT i.v., in H.d.Am. B 3 naam voor een zinneken.
neven, neef noemen, zie WNT i.v. Neef, Afl. en cast., Bal. A iij.
omvlerken, Gentse Sp. 250.
onbefaamd, Sev.Bl. 37.
onbenepen, Tcooren 739.
onderkruiping, Bruyne 1, 18.
onverbaasd, Camp v.d. Doot 2188.
opletten, bedr., Jezus o.d. leraers 325.
oudte, Rott.Sp. M iiijv.
paralysie, Dal s. wederk. 516.
passage, zie WNT i.v., bet. III,1.
perfect, Camp v.d. Doot 1115, 2258; Jezus o.d. leraers 776.
perfectie, Camp v.d. Doot 331.
pericliteren, Drie bl. danssen 27.
perplex, zie WNT i.v.
perspectief, Antw. Sp. Iii iij.
persuaderen, H.d.Am. F 6.
pertinent, bw. S.Stadt 35; Heymelic Lijden 384.
pervers, cast., C. v. R. 178.
petitie, Meest Al 211.
pikkelbeen, koot, Ghew. Vruecht 30.
piloot, Antw.Sp. Ee ijv.
pletsen, bedr., Smenschen gheest 12.
plompverloren, zie WNT i.v.
polk, hol, nest, Judich 783.
possideren, Trudo 1112.
pratten, mopperen, zie WNT i.v. Pratten, bet. A, 2.
predestinatie, zie WNT i.v.
predestineren, everaert 373; H.d.Am. Bb 4.
prefereren, H.d.Am. Aa 3.
presentabel, Blijde Ink. 8, 43.
preservatie, St 1, 204.
preserveren, Gentse Sp. 66.
pretenderen, Gentse Sp. 266.
profitabel, Antw.Sp. P iiij.
prognosticatie, Antw.Sp. Yy iiij.
pronuncieren, voordragen, (WNT: Prononceeren), Doesb. 236; Smenschen gheest, toog na 498.
pronuntiatie, uitspraak, zie WNT i.v., bet. 1 en Bruyne 2, 36.
protectie, Berv.Br. 296.
publiceren, zie WNT i.v., bet. 1.
publiek, cast., Bal. B 2.
ravotten, H.d.Am. Dd 1.
reconsiliëren, Gentse Sp. 263; Haagsp. 1 iijv.
reeuwzweet, zie WNT i.v. Reeuw (I), Samenst. en Doesb. 177; traensweet, 1. treeusweet.
refuseren, Eerste Bl. 1444 (in rederijkerstaal v.d. 16e eeuw zeer productief, ik noteerde 16 plaatsen).
regard nemen, acht slaan op, cast., C. v. R. 186, 205; Antw.Sp. N iv; Rott.Sp. M iij; Minnevaer 25.
reke, regel schrift, Weer. Ghel., opschr.; de dene bij de bo i.v. Reek.
resideren, Weer. Gheleerde 138.
roemer, Doesb. 212.
rullen, spinnen, (van katten), de roovere 334.
scheel, deksel, Conste d.M. 26; Tcooren 200.
schijtebroek, Zeven Sp.Bermh. D iijvv (ook bij kil.).
schisma, Camp v.d. Doot 1331.
separatie, cast., Pyr. A iijv.
seul, Judich, toneelaanw. na 1253.
sieraad, Antw. Sp. Xx ij.
slabakken, Antw.Sp. c iiijv.
slavoen, veldeman, achter cast., Pyr. E iijv.
sleur, Tcooren 178: sloer.
sorteren, rangschikken, Antw.Sp. Ddd iijv.
speculatief, bespiegelend, Antw.Sp. Iii i.
spektakel, Smenschen gheest 501.
sprou (mondziekte), Trudo 718.
stadhuis, Antw.Sp. g iv.
[pagina 540]
[p. 540]
stateren, hangende houden, H.d.Am. P 2, P 3.
stokken (op), zich verlaten (op), zie WNT i.v. Stokken (II).
stuiten, deugen, zie WNT i.v. Stuiten (II), bet. II en H.d.Am. H 4v.
subiet, Gentse Sp. 211; sobijt.
successievelijk, Antw.Sp. Ii iiij.
sukkelen, Gentse Sp. 225.
surceeren, reael in Amst. Jaarboekje 1897, 52.
tafelspel, (toneelstukje), zie MNW en WNT i.v.
tateren, H.d.Am. L 4.
temperen, beslag maken, V.Vroede 90.
teter, zie WNT i.v.
thema, a. bijns, N.Ref. 285, b. 4.
tintelen, peilen, Sev.Bl. 603.
toeknik, Leenhof 863.
tolen, zeuren, zaniken, zie WNT i.v. Tolen (I), bet. 1.
touter, schommel, Doesb. 268.
traagaard, cast., C. v. R. 65.
transporteren, Trudo 1603.
trantelen, Rijcken Wrecke 473.
vadde, Man en Wijf 180.
variabel, everaert 546.
vazelen, kletsen, de dene, Langhen Adieu 300: faselen.
vehement, Gentse Sp. 260.
vei, dartel, wulps, everaert 16.
verbluysteren, zie MNW i.v. Verbluisteren, WNT i.v. Bluisteren, Afl. en de bo i.v. Verbluien.
verdomineren, Ontr.Rentm. 651, 1016.
vergruwen, vergrouwen, Mar.v.N. 979; Gentse Sp. 143, 208; Dev.Pr.B. 64, 6; v.d. berghe, Ref. 50, 56; H.d.Am. I 1; - als zn., Gentse Sp. 92; H.d.Am. Ee 5v.
veroveren, Berv.Br. 151: verhuevert (= veroverd?).
vertureluren, verkwisten, zie oudemans i.v., schuerm. i.v. Vertirlieren en everaert 483.
verwelkeren, cast., Bal. A 3, C. v. R. 177; Rott.Sp. R iiij.
vlimme, vin, a. bijns 434.
vlotgars, Sp. d. M. 722.
voetzand, Doesb. 263.
vuilpruim, Smenschen gheest 411.
weger, binnenplank langs de romp van een schip, everaert 332.
weveling, weeflijn, everaert 341.
wrang, rondhout, everaert 332.
zetbo(o)rd (mnl. settelbort), everaert 337.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken