Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus

De achtste lesse.
Van den eersten Schat des gheloofs, te weten, de heylighe Schrifture.

Waer uyt heeft de H. Kercke al dat sy ons voorhoudt te gheloouen?

Dat heeft sy uyt dry gheestelicke Schatten, die Christus haer ghelaten heeft.

Den eersten Schat is de H. Schrifture; van ⁺ den welcken den H. Apostel segt: Alle Schrifture van Godt inghegheuen, is profijtelick om te leeren, om te berispen, om te straffen, om te onderwijsen in de rechtveerdicheydt: op dat eenen mensch Godts mach volmaeckt zijn, tot allen goeden wercke onderwesen.

Den tweeden is den Schat der traditien, oft ouerleueringen; van den welcken den seluen ⁺ Apostel spreeckt: Staet, ende houdt de insettinghen die ghy gheleert hebt, 't zy door ons woordt, 't zy door onsen brief.

Den derden Schat, die oock eensdeels onder den tweeden besloten wordt, is de besondere hulpe ende regeringhe, die den heyligen Gheest Christi Kercke doet. Van desen Schat ⁺ spreeckt Christus by S. Jan: Als dien Gheest der waerheydt komen sal, die sal v-lieden alle de waerheydt leeren.

Wat noemt ghy te wesen de H. Schrifture?

+ 2. Tim. 3. 16.

+ 2. Thess. 2. 15.

+ Ioan. 16. 23.

[p. 29]

Alle de boecken van het oudt ende nieu Testament, die ons de H. Roomsche Kercke voor het woordt Godts voorhoudt.

Is de H. Schrifture van groote authoriteyt?

Jae sy: want is 't dat het woordt van eenen Koninck in sijn rijck, ende onder sijn volck, van opperste weerde is, ende geacht wordt als seker, rechtveerdich, ende onbedriegelick: hoe veel te meer moet van alle menschen de H. Schrifture gheweerdeert zijn, de welcke is Godts woordt, vol heylicheydt, troost, salich-heydt, rechtveerdicheydt, ende waerheydt; van het welck Christus segt by S. Lucam: ⁺ Hemel ende aerde sullen voorby gaen, maer mijne woorden en sullen niet vergaen.

Moeten wy al geloouen wat in de H. Schrifture staet?

Jae wy, sonder iet te twijfelen: want de waerheydt der H. Schrifture rust hier op alleen; te weten, dat Godt dit soo geseyt heeft, die de waerheydt selfs is, ende niet lieghen en kan.

Wat sullen wy doen, als de H. Schrifture schijnt haer-seluen contrarie te wesen? oft als eenighe sententie van verscheyden menschen teghenstrijdelick uytgheleyt wordt?

Dan moeten wy onse toevlucht nemen tot de H. Kercke: die door den H. Gheest, ende Christi bijstandt, alleen het oprecht verstandt van den waerachtigen sin der heyliger Schrifture heeft; ende wordt van den Apostel ghenoemt de colomne ende vasticheydt der waerheydt. ⁺

+ Luc. 21. 33.

+ 1. Tim. 3. 15.

[p. 30]

Moet men alleen gheloouen dat in de H. Schrifture staet?

Gheenssins: want 1. Moest men alleen geloouen dat in de H. Schrifture staet, soo soude dat selue daer in moeten gevonden worden: maer dat en staet nergens in de H. Schrifture: soo dan, dat selue is valsch ende onwaerachtich; ende wie daer op voordtgaet, bout op een fondament dat onvast ende bedrieghelick is.

2. Hier uyt soude volgen, dat daer gheene H. Schrifture wesen en soude: want al dat wy noemen heylige Schrifture, is besloten in het oudt ende nieu Testament: maer nergens en staet geschreuen, dat het oudt oft het nieu Testament heylighe Schrifture is: soo dan, daer en soude geene wesen. Het welck valsch is, gelijck dat eerste fondament valsch was.

Volght dan, dat men niet alleen en moet gheloouen dat in de heylige Schrifture staet, maer oock dat ons de heylighe Kercke door hare traditien, als Godts woordt, is verklarende.

Moghen alle menschen de H. Schrifture in onse ghemeyne tale lesen?

Neen sy: want de H. Kercke dat verbiedt op groote sonde: 't en zy dat men daer toe van sijnen Bischop in geschrifte consent heeft. Het welck een-iegelick door sijnen Pastoor, als't hem ter salicheydt profijtelick wesen soude, lichtelick kan verkrijghen.

Waerom verbiedt de heylighe Kercke dat soo scherpelick?

1. Want de H. Schrifture te weerdich is, om alsoo van alle menschen, nae hunne gheliefte,

[p. 31]

gebruyckt te worden. Van kostelicke dingen is men weygerich. Dat allen man handelt, wordt lichtelick veracht, onteert, ende misbruyckt.

2. Om dat alle ketterijen uyt het lesen ende qualick verstaen der H. Schrifture hun voedsel nemen.

3. Want sy in veel plaetsen soo duyster is om verstaen, dat den H. Augustinus selfs seght, ⁺ dat men qualick versieren kan in sommighe plaetsenk, wat men daer in soude mogen verstaen.

4. Om dat daer veel dingen in staen, die eenen-ieghelicken niet en dienen: de welcke nochtans, van de gene die curieus zijn, aldermeest gesocht worden.

5. Om dat Godt dit officie niet aen het ghemeyn volck, maer aen de Priesters gegeuen heeft. Dese zijn als de tonge van de H. Kercke, ende Ouerste gestelt om te regeren: de andere zijn als mindere leden van het lichaem der heyliger Kercke, ende gestelt om geregeert te worden. Tot de Priesters spreeckt Christus in't Euangelie ^a : Siet, ick sende v-lieden: ^b Verkondight het Euangelie aller creaturen. ^c Die v hoort, die hoort my. Eyndelick, als de heylighe Schrifture seght, dat men die soude ondersoecken, verstaet sy dit door de leeraers van de heylige Kercke, ende niet anders; want Godt seght: ^d Vraeght de Priesters de wet.

+ Lib. 2. de doct. Christ. cap. 6.

a Luc. 10. 3.

b Mar. 16. 15.
Mat. 28. 19.

c Luc. 10. 16.

d Agg. 2. 13.