Het schilder-boeck

Het leven van Hans Soens, Schilder van s'Hertoghen-bosch.

Niet geern soud' ick de gheruchtighe in onse Const vergheten, t'zy waer sy verstroyt zijn oft woonen. Daerom, ghelijck die van onse Nederlantsche Natie, boven ander ter Weerelt, zijn gheneyght tot reysen, en vreemde Landen en volcken te besoecken, wil ick hier oock gedencken den seer constighen Schilder Hans Soens, van s'Hertoghen-bosch, hoe wel hy uytlandigh is, hem tot Parma in Lombardien oft Italien onthoudende, by den Hertogh aldaer, als ick wel meen. By wien hy zijn begin in de Const heeft aengenomen, en weet ick niet, dan dat hy is ghecomen t'Antwerpen, en woonde met eenen uytnemenden School-meester, gheheeten Meester Iacob Boon, alwaer hy voor zijn selven eenen tijt langh hebbende gewrocht, quam woonen en wercken ten huyse van Gillis Mostart, alwaer hy seer veel fraey dinghen daeghlijcx copieerde, besonder nae de handelinghe van Frans Mostart, welcke maniere van Landtschap hy seer aerdich werdt te volgen: soo datmen wel mach segghen, dat hy hier zijn recht begin en aerdighe wijse van Landtschappen heeft aengegrepen, hoewel hem de Natuere door geest, opmerck en verstandt, heeft stadigh zijn constige handen ghestiert. Daer zijn van zijn vroege vruchten oft eerste wercken te sien, tot den Const-lievenden Heer Hendrick Louwersz. Spieghel t'Amsterdam, eenighe Landtschappen van aerdighen welstandt. Eerstlijck en besonder, een Lantschap van Oly-verwe, op de grootte, die de Water-verwers heeten een dobbel doeck, oft daer ontrent, waer in voor aen comt eenen wegh en hage met schoon boomen, oock eenige aerdige bootsen: onder ander, eenen die zijn ghevoegh doet. Noch zijnder cleender Landtschapkens op Penneel, oock eenighe brandekens. Hy heeft oock in dese dinghen eenighe Velden met groen wassende Coren oft Haver, en ander verscheyden gronden, waer genomen. Hy is oock ghereyst in Italien, en was in mijnen tijt te Room, alwaer ick met hem oock ghemeensaem hebbe gheweest. Veel dinghen heeft hy hier gedaen, besonder cleen stucxkens op coper, en anders van Oly-verwe, en veel voor groote Heeren: oock in't Paleys van den Paus, verscheyden dingen op den natten muer. Onder ander liet hy ons sien een deel Landtschappen, in een Frijse op t'nat ghedaen, in een van des Paus Cameren, terwijlen datter noch de steygheringhe stondt, soo dat ick die

[fol. 289r]

dinghen van by sagh, met een wonderlijcke aerdigh practijcke oft veerdicheyt ghedaen, alsoo dat van s'Paus Schilder oft yemant wiert gheseyt, datse te rouw, en niet net genoegh waren gedaen, doch waren dingen van grooten en uytnemende welstandt, sonderlinge van beneden, also sy mosten wesen gesien. Daer quam onder ander een Historiken, daer S. Augustinus comt by der Zee, en vindt op't strandt een kindt, dat in een kuylken al t'water van de Zee met een schulpken wil brenghen. Dese Zee was wonder wel ghehandelt, met een natuerlijck verschieten, schaduwen, Son-schijnen, en de vlackicheyt des waters uytghebeeldt, en wel waer ghenomen wesende. Daer is oock van hem in een van de voor-salen van de Coninglijcke Sael, op d'een eynde, een aerdigh Landtschap op den muyr in't nat ghedaen, waer in comt eenen Haen, als wesende eenigh sinneken, en steeckt wonder af tegen ander Landtschappen, die daer van Caesar, van Salust, oft ander zijn ghedaen: doch desen Caesar, daer ick Folio 194. b. af heb verhaelt, volghde hem seer naer: dan heb daer my vergist, schrijvende Hans Soens te wesen van Antwerpen. Hy is nu tegenwoordigh te Parma, alwaer hy (alsoo ick hoor) wel zijn besonderste wercken heeft ghedaen, verscheyden heerlijcke groote Landtschappen, en is oock uytnemende fraey van beeldekens, waer van icker te Room wel heb gesien, doch cleyn, maer seer aerdich en cluchtich. Hy is nu een vry ghesel oft Man van ontrent 56. oft 57. Iaren, en verdienstigh wel weerdt onder de beste Nederlanders te wesen gherekent, besonder in Landtschap.