Logo DBNL
Vijf versies van 'Vera' (1962)

Vijf versies van 'Vera'

(1962)–H. Marsman–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
tekstkritische noten

Vera
III

19

aant.4De winter lag achter hen en het voorjaar begon. Hij was in een vliegende jacht ver-5streken, als een grauwe storm, waarbinnen zij enkel beschutting vonden in hun kleine 6 woning in Dahlem. - Langzaam ontdooide de stad. De zon lag bleek en zwak in de 7 vijvers; de zwarte lanen herademden. Kinderen speelden in de plantsoenen; de lichamen 8 in de nog zware kleeren ontbotten; en langs de muren, door de toppen der boomen, 9 over het schemerende plaveisel der pleinen streek een dun, groen lichtend geluk. Maar 10 tot diep in April hield de stad de vage beklemming van een voorzichtig glimlachende 11 genezing.

12Deze winter was één der somberste winters geweest, die Berlijn had gekend. De 13 duizelingwekkende daling der waarden zoog haar omlaag in het bodemloos vallen van 14 droomen waaruit geen ontwaken haar opstiet. De stad viel weg in het ledig en zij 15 bleef vallende. - Deze jarenlange ontwrichting van althans oeconomische stelligheid 16 sloeg de bewoners met een verbijstering, die, aangewakkerd door honger en angst, hun 17 zenuwen sloopte en hun hersens ontmergde; zelfs de materie bleef geen materie meer: 18 zij verloor haar substantie, haar karakter, haar smaak: waar liep men op, als men het 19 vroegere asfalt der straten aanraakte met het vroegere leer van zijn schoenen? De 20 cementen deklaag der aarde was een taaie, deinende modderkorst boven de ziedende 21 lava waarin de globe vergaan was; en draagt zij ons nog?; draagt zij, elastisch en dun 22 als de huid van een weekdier, onze wrakke lichamen nog en ook morgen nog, straks 23 nog, vanavond nog? Alleen den profeten der ondergang bood zij een voetschabel: 24 bekeert U, want morgen voltrekt zich het Laatste Oordeel



illustratie

tekstkritische noten

aant.1over ons volk, schreeuwde een man, die in een kozijn was gesprongen in de Leipziger-2strasse, die spoedig zwart stond van ganstigen, hoonenden, allen gebiologeerden; en 3 waarom smeet een moeder haar tweeling, zorgvuldig verpakt in een wieg, met een 4 rammelaar en een pop, die zij hun ook in den hemel wou gunnen, op een middag in 5 het Landwehrkanal, alsof het een rotte waschmand geweest was? waarom sprongen 6 twee jonge gelieven uit de achtbaan in het Lunapark-Halensee in een electrische boog-7lamp, die als de zon schitterde boven het schelle tumult der eeuwige kermis? waarom 8 beplakten binnen éen nacht twintig meisjes ongezien alle huizen der Jenaerstrasse met 9 geschabloneerde plakaten: God is dood, leve de Sovjets!? waarom dansten Hans Arp, 10 Baader en Huelsenbeck boven het sousterrain van de taveerne, waarin Europa, dat 11 goedige oudje, geworgd lag? waarom schreef Spengler der Untergang des Abendlandes? 12 Panisch en hijgend werd de verwildering, die het leven, - dat immers geen dag meer 13 zekerheid bood -, ten onder wou brengen in geilheid, opium, cocaïne, waanzin en 14 anarchie. Dieper en vlijmender drong de giftsmaak der angst in de lichamen door. 15 De cementen deklaag der straten was afgesleten tot een dunne, papieren omhulsel. 16 Daaronder broeide en brulde de lava. - De honger loerde; als een oogenblik ergens de 17 krampachtige weerstand verzwakte, wierp hij zich als een beest op die plekken en 18 zoog er zich vast; en vandaar sloeg hij over en trok in een vliegende epidemie door 19 de wijken der armen; maar nog slechts op enkele plekken had hij de kracht zich tot 20 oproer samen te rotten, tot een kort en grommend verzet; en reeds enkele zeer korte 21 charges van Schupo's ontzenuwden dit, en sloegen een striemenden sabelhouw door 22 de samenscholingen van de onterfden; gevierendeeld brak hun verzet: - Tegen de 23 drieduizend heroieke hyena's, die in hun fabrieken, hun laboratoria, hun bureaux en 24 raadszalen een duizelingwekkende energie produceerden, en



illustratie

tekstkritische noten

aant.1die óm wilden zetten in goud, gas, land, welvaart, gezag. Misschien was deze radelooze 2 denk-en-werk-energie, die een bijna zelfstandig monsterlijk mechanisme geworden was, 3 het eenige in deze stad, dat door zijn ontzaggelijk zwoegend, bovenmenschelijk orga-4nisme nog eenige analogie met haar vroegere leven vertoonde en in de koppen der 5 duizenden als een hamerende echo sloeg. Maar langzaam dreigde ook deze kracht te 6 verzwakken, en trouwens: voor wie werd zij aangewend? de omliggende landen ont-7zenuwden haar, de vijanden zogen haar leeg; Frankrijk en Engeland - en het verre 8 humanitaire millioenairsparadijs aan den Hudson. - Den 28en Juni 1919 beklom in 9 een ontzaglijke meeting tegen het slavenverdrag, dat Müller of Bell in Versailles dien 10 dag zou signeeren, een oude stramme landedelman uit de mark Brandenburg strompe-11lend den katheder en richtte zich op. De duizenden in het halfverlichte theater luister-12den in een ondragelijke spanning. De dood stond stil op het podium. Toen schreeuwde 13 hij, koortsachtig krijschend, tot in de verste hoeken der zaal: lafaards!, - trok zijn 14 revolver en doorschoot zich den kop. - Maar ook dit bracht geen heil, geen ver-15ademing zelfs; angst besmette de ondervoede lichamen. De communisten werden 16 dagelijks dieper ontmoedigd; staking na staking verliep; de arbeiders vroegen om 17 brood en om eenige kracht tot het nieuwe maar natuurlijk zwakker verzet; en 18 tegelijk zou de weerstand van de kapitalisten ook weer krachtiger zijn. Maar moeten 19 wij dan allen crepeeren? - Inderdaad: wij moeten desnoods allen crepeeren; er moet 20 jarenlang, jarenlang een heilig, ontembaar verlangen vlammend blijven in onze harten 21 om met onze lichamen, met onze zwarte lichamen, hoort ge - en niet met woorden, nu 22 eens eindelijk niet meer met woorden - den weg naar de toekomst te banen en te 23 plaveien. Denk aan Rusland, aan de kameraden in Rusland... Maar de revolutie 24 verbloedde en de wanhopige energie der industrieelen, der bankiers, der staatslieden



illustratie

tekstkritische noten

aant.1zwichtte. God was dood en Karl Liebknecht was dood. Berlijn hing aan een zijden 2 draad aan den hemel: een log, zwaar kolossaal monsterdier vlak boven een kokende 3 hel. Deze enorme kwal zoog de dampen op, die aan de zwavelpoel dier hel ontstegen en 4 vergiftigde daarmee de milliarden maden die zijn vleesch doorwroetten: de menschen.


Vorige Volgende