Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De geest van Jan Tamboer (1659)

Informatie terzijde

Titelpagina van De geest van Jan Tamboer
Afbeelding van De geest van Jan TamboerToon afbeelding van titelpagina van De geest van Jan Tamboer

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.00 MB)

XML (0.36 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

anekdotes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De geest van Jan Tamboer

(1659)–Jan Pietersz. Meerhuysen–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

PLACCAET, Tot beneficie VAN DE VROUWKENS,

VVaer nae hun voortaen alle Mans hebben te reguleeren op poene als in dese Ordonnantie begrepen is.

Wy Faminarius, by de gratie van de Goddinne Venus, Souvereyne Princesse van het Vrouwen Geslacht, Ghebiedster van Cappruynen, Huycken, Falien, van den hoofde tot de voeten, van achter tot voren &c.

[pagina 90]
[p. 90]

Baroenesse van Ruymenvelt. Vrouwe tot Snaphuysen, Clappenbergh ende Snoependael, &c. ontbieden alle ende yeghelijcke onsen lieven getrouwen. Onse gratie, ende doen te weten, dat verscheyde van onse wel-beminde mede-genooten Vrouwkens, Ons seer klagelijck hebben doen aendienen, dat sy sedert vele Iaren herwaerts onder de subjectie van hare Mans veel ongemack en verdriet hebben moeten lijden, d' welck sy nochtans met goede patientie verdraghen hebben, tot dat de goede vrouwkens sulcks niet langer en konnen noch mogen uytstaen, hebben over sulcks ootmoedelick ghesuppliceert, dat ons believe teghen alle dese onverdraghelijcke in solentien, door onse-wel-bepaelde macht ende autoriteyt te versien, ende haer-lieden soodanige Previlegie te verleenen, waer mede sy haer in toekomende tijden teghens haere Mans souden konnen moghen verweeren. Want wy dan dit versoeck van de goede Vrouwkens in de reden ghefondeert, ende oock noodtsaeckelijck te wesen daer teghen te versien, bevonden hebben: Soo ist, dat wy, uyt onse natuerlijcke aengheborene inclinatie tot de goede Vrouwkens, nae rijpe consideratie van alles dat te considereren staet, uyt sonderbare jonste ende gratie, de voorseyde goede Vrouwkens, door de kracht van dit teghenwoordigh placaet, hebben willen versien, ende teghens de gheusurpeerde

[pagina 91]
[p. 91]

autoriteyt van hare Mans in toe-komende tijden bevryen, ordonnerende dese na volgende poincten.

  1, Dat elcken Man aen sijne Vrouwe in alles ghehoorsaem sal wesen, ende sonder haer weten oft wille niet sal moghen uyt oft in de Herberge gaen.

  2. Al heugene dat hy doen wil, sal hy eerst aen sijne Vrouwe vraghen, ende haer consent daer over verwachten: ende so hy yewers eenig gelt ontfangen hadde, sal hy't selve getrouwelick aen sijn Vrouwe overleveren, en haer van alles goede rekeninge doen.

  3. Den Man sal gehouden wesen, in den winter als kout is, des morghens een uurken voor de Vrouwe op te staen; ende haer wel warm decken, dat sy noch een naslaepken halen moge sal voorts het vier doen aenstoken, oft selve stoken; eenen stoel met een kussen, de muyltjens, teghen dat sy op staet, mede warm water om haer handen te wasschen, gereedt setten.

  4. Hy sal oock gereet hebben eenig suypen Spaenschen oft Rijnschen Wijn, oft dat den tijt ende sijne macht mede brenght, op dat, so haer (nae gewoonte) een appetijtien over-quam, sy dat daer mede mogen blussen, ende by so verre dat er yet over-schoot, wat selden ghebeurt, sal hy't mits haer konsent mogen besigen.

  5. Is dat het vrouwken lust heeft om wandelen te gaen, ende den Man wil laten mede

[pagina 92]
[p. 92]

gaen, en sal hy hem noyt te soecken maecken, maer terstondt sijnen mantel aendoen, ende wachten, tot dat haer belieft te gaen.

  6. Onder wege sal hy sich neerstigh na haren wille accommoderen, haer op alle haer discoursen met eene singuliere courtoisie antwoordt geven, en in plaetse van haren eyghen naem, een vriendelick woort, nae eysch van het discours, als Liefie, Cher, Coeur, jae som-wijlen, Madame, gebruycken.

  7. By aldien de Vrouwe moeste gaen ter bruylof, in een Kinder-bedde in een besoeck, of-ergens op eene maeltijt genoodt ware, sonder haren Man, dan sal hy zijn beste doen, om haer te palleren, hare klederen nettekens afkeyren, &c. op dat sy in de Compagnie moge aengenaem wesen, en de van iemant ghecaresseert worden: ende so langhe als de Vrouwe in hare vreught is, sal hy schuldig sijn, neerstich t'huys te blijven, ende te doen, dat nootelick is.

  8. Is 't, dat sy tot in den nacht uytbleve, sal hy besorgen, dat een Meysken haer te huys hale, oft sal dat selve doen, eene flambeeuwe, oft ten minsten eene groote lanteerne met drie keersen voor haer draghende, op dat sy wat verheught zijnde, haer niet ergens en stoote.

  9. Voor al sal den Man wel letten, en sijn uytterste devoir doen, dat de Vrouwe haren tijt overbrenge met haer goedt contentement, alle behoorlicke vriendelickheydt ende ca-

[pagina 93]
[p. 93]

ressen haer te werck stellende.

  10 Sal den Man daer op uyt zijn, dat hy sijne Vrouwe noch met woorden noch met wercken in het minste geen miscontentement en doe, maer sal altijdt op hare tronie letten, hoe sy ghesint is, om sich daer nae te reguleeren

  11. Is het, dat het Vrouwken al-te-mets lust heeft, met yemandt van hare kennisse vrolick te zijn, sal den Man haer daer in behulpsaem wesen, jae oock wel selve op ende aen loopen, om haer te dienen: ende sal wel voor hem sien, sijne tronie te misstellen, waer door het Vrouwken in hare vreught eenigh miscontentement hebben mochte.

  12. Waert dat het Vrouwken alleen wilde wandelen gaen, en sal den Man daer niet tegen segghen ofte kreunen, maer sal ondertusschen dat sy uyt is, besorghen, dat in het huys niet en manquere, ende elck wel op sijnen plaetse stae. Boven al sal hy een leegh stoeltjen met een wel geschudt kussen daer op, gereedt setten. Sal oock dickwils uyt-sien, oft sy by avontueren te huys quame, ende soo haest als sy ten huyse in komt, haer met ontdeckten hoofde, ende met een kusken, is het saecke dat sy wel gesint is, tot den stoel leyden, om, of sy mogelick te seer vermoeyt ware, moghen nae haren contentement sitten rusten.

Dese, ende meer andere poincten, die by

[pagina 94]
[p. 94]

goede consequentie uyt de voorschrevene zijn volgende, evenwel in dese Ordonnantie niet uit gedruckt en sijn, van wat nature de selve mogen wesen, bevelen ende ghebieden wy als boven, dat alle Mans, ten believen van hunne vrouwkens onverbreeckelijck sullen achtervolghen, sonder in het minste daer teghens te contravenieren. Ende of het by avontueren ghebeurde (d'welck wy wel konnen bevroede) dat eenige harde kappen hun tegen dese onse Ordonnantie souden opponeeren, ende den vrouwkens, in het vry ghebruyck ende ghenieten van hare Privilegien ende voordeelen, moeyelijck vallen, Soo authoriseren wy midts desen alle ende yeghelijcke couragieuse Vrouwkens, dat sy hare Mans in sulcken ghevallen moghen straffen nae belyfte, 't zy met vasten, obstinentie, oft andersins: ende by aldien dese correctien niet helpen en willen, sullen sy den Mans moghen de broecken af-strijcken, hun op 't bancksken legghen, ende eenen product gheven, ghelijck men de Kinders in de schoolen doet, tot dat sy hun beteren, ende dese onse Ordonnantie in alles achtervolghen. Doch sullen in dese onse Ordonnantie niet begrepen wesen alsulcke wijse Vrouwkens, die hunner Mannen authoriteyt, ghelijck het behoort, niet onderbroocken en willen: want ons alsoo ghelieft. Ghegheven in onse Residentie Stadt Clappeyenborgh, int eerste jaer van Vrouwen

[pagina 95]
[p. 95]

macht, op den achtsten dagh der Maendt Broeck-draeghster.

Was onderteeckent. Feminius,

Was gheparafreert: Vt Vrouwenarius.

Wat leger stont: Accordeert met het orginael, in ontelleijcke Tale gheschreven zijnde, T. Consesotius.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken