Kaas- en broodspel

[p. 11]

III

Geen vrije mensch heeft meer den grond betreden,
geen stond meer in den nauw ontloken nacht,
een halm gelijk, te peinzen op den vrede,
waartoe zijn leven was teruggebracht;
een nieuw geslacht dreef voren in de aarde
en waaierde het rijke zaaisel uit,
dat kiemen ging, terwijl de nachten klaarden;
en door den zomer zong het hoog geluid
der oogsten; maar wanneer de dagen keerden
ten najaar tot een grijze karavaan,
de bladeren in huivering verteerden,
de zon in mist en droomen was vergaan -
verscheen de meester, die den cijns vergaarde,
de horzel, die het bloed der armen zoog,
maar vriendelijk: een, die zijn deel aanvaardde,
en nauwelijks de vlakke hand bewoog;
uit marmer was zijn aangezicht geslepen,
het donker landvolk zag hem angstig aan,
het scheen, dat hun de borst werd toegeknepen,
maar zelven hebben zij dit niet verstaan.

[p. 12]

 

Er waren winterdagen van verstillen,

 

de hemel, als een grijze steenen schaal,

 

stond op de aard gedrukt, die in een kille

 

vereenzaming en zonder ademhaal,

 

zonder een vleug van amper tastend leven,

 

haar naaktheid aan het druilend licht beleed;

 

er was geen teeken van haar bloei gebleven:

 

een arme, die zijn bitter lot verdeed

 

in droomloos staren tot de blinde ruimte;

 

de menschen wachtten op de schemering,

 

het was hun leven, dat tot asch verkruimde

 

en aan de duisternis verloren ging;

 

het was hun lichaam, dat, den arbeid moede,

 

onder een dooden hemel het geschrei

 

van het afstervend leven niet bevroedde

 

en wegzonk in het sprakeloos getij;

 

de schemering omwolkte hun gezichten,

 

zij staarden dieper in den zwarten grond

 

van hun bestaan; maar een ontstak de lichten,

 

de haat was scherp gebeiteld om zijn mond.

[p. 13]

 

De zwarte monsters met de blinde oogen,

 

een kudde door het wijde land verspreid,

 

verstard, door duisternis noch wind bewogen,

 

maar immer dreigend, tot den sprong bereid,

 

zoo de kasteelen; in de blinde kassen

 

verborgen, loert de donkere pupil

 

der vuurmonden, waarin de drift kan wassen

 

en gloeiend worden, naar des meesters wil;

 

zij zijn het machtswoord, dat hij doet ontbranden,

 

de stormfanaal, die door de nachten seint

 

en vlammen teekent aan de hemelwanden,

 

wanneer de vijand voor de poort verschijnt;

 

zij zijn de boden, die zijn rijk verkonden,

 

hun blik werpt schaduw op het aangezicht

 

der armen, doet het speeksel in hun monden

 

verdrogen, laadt een nameloos gewicht

 

op hun bedrijven; in de late uren

 

sterft hun gebaren tot een moe grimas,

 

gebogen staan zij voor zich uit te turen,

 

een schuldelooze, die zijn vonnis las.