Iris

[p. 323]

Vizioenen uit de Fransche Revolutie

Het verleden vertellen
is de toekomst voorspellen!

[p. 324]

Mijn hooggeachten Vriend,
Mr. Jan van Rijswijck, burgemeester van Antwerpen

[p. 325]

Vizioenen
uit de Fransche Revolutie

I.
Te Versailles

Hoog van de tinnen van 't vorstlijk Versailles
strijkend, om boomen, die schomlen en wuiven,
fladderen zij, naar 't Bassin des Rocailles,
roedekedoeënde, sneeuwwitte duiven.

Blanker dan hagel, op vaas of op hekken
hangen, de staarten als waaiers geloken,
de edele pauwen, de gulzige bekken
pluizend in 't dons van hun wieken verdoken.

Lanen en wegels krioelen van paren,
reuzlen van zijde en verkrookende kleêren,
zacht, als het lieflijk gefezel der blâren,
donzig en stil, als een struiven van veêren.

[p. 326]

 

Hier, op 't gazon, op een bedde van roosjes,

 

rust Cydalise in den arm van Clytandre...

 

Zoen ze, Clytandre... Bah! Schrikt gij voor bloosjes?

 

Zoen! Is 't geen plicht in le règne du Tendre?

 

 

 

Achter struweelen verheft zich gefluister;

 

atlas en felp glanst schemerig tusschen

 

't groen van 't priëel, waar in 't lokkende duister,

 

vogelen neuren en lievekens kussen.

 

 

 

Ginds, bij den vijver, de voetjes in 't water

 

schier, op de kin een betoovrende mouche,

 

half in de schaûw van een marmeren sater,

 

luiert Sylvie met haar vriend Scaramouche.

 

 

 

Adellijk sneeuwt, als met heel kleine vlokken,

 

poudre de riz op haar teint de marquise...

 

Ei! Hoe pikant is dat bleek! En, met jokken

 

fleemt Scaramouche: ‘Ta pâleur est exquise!’

 

 

 

Louter muziek is de lucht: met de vedelen

 

weent zij en jammert en klaagt met de luiten;

 

nu - alsof meerlen en nachtegaals kwedelen,

 

straks - als geschater van bommen en fluiten.

 

 

 

En over dat alles de heerlijke zonne,

 

badend in goudlicht koepels en transen...

 

Ziet, hoe de bloemen zich sluiten als van wonne,⁽²⁷⁾

 

ziet, hoe in 't loover de vonken dansen.

 

 

 

Plotsling verdonkert de lucht... Door de twijgen

 

wervelt en schettert de rukwind; wolken

 

staaplen zich op vóor de zon, en daar zijgen

 

spattend reeds droppels uit zwangere kolken.

 

 

 

Akelig krijschen de pauwen... Zij rekken

 

angstig de halzen omhoog uit de veder,

 

stijgen, in zwermen, van vaas of van hekken

 

opwaarts, en strijken in veiligheid neder,

 

 

(27) Al wie het instinkt van de versrhythmiek bezit, zal zonder de geringste moeite begrijpen, waarom dit vers onregelmatig is in zijn tweede helft. Zelfde aanmerking voor vers 5, bl. 328.

[p. 327]

 

Stil - de muziek... In de vert, langs het Westen,

 

dondergedommel... Uit lanen en perken

 

vluchten de paren: zoo ook, naar hun nesten

 

reppen de vogels, piepend, hun vlerken.

 

 

 

_* * _*

 

 

 

Naast het Bassin, voor 't ontijdige beven

 

tijdig beschaamd, houdt, in atlas geregen,

 

gichlend, van gichlende schoonen omgeven,

 

schoone Antoinette de vluchtenden tegen.

 

 

 

Wat is zij schoon! Haar gepoederde haren,

 

hooggekuifd, zijn met peerlen behangen;

 

hartelust lacht uit haar oogen, de klaren,

 

levende rozen beblozen heur wangen.

 

 

 

Gracielijk zwelt om haar heup de bouffant,

 

smal als het lijf van een kind is haar taille,

 

guitig en schalks, in een wolkje van kant,

 

hupt zij en tript door dit Eden: Versailles!

 

 

 

Naast haar Lamballe, de schoone der schoonen!

 

‘Liefste,’ spreekt koozend Marie-Antoinette,

 

- spreken? - zij zíngt in verruklijke tonen -

 

‘liefste, de grâce, tu perds ton aigrette!’

 

 

 

En om het tweetal, koppel bij koppel,

 

ruischend en krakend, zijn allen vergaderd...

 

‘Vlucht men zoo bloo voor een enkelen droppel?’

 

spot Scaramouche; - en men gichelt, men schatert...

 

 

 

Dan weer Clytandre: ‘Ohé! Mes chéries!’

 

- doch, om de daken, wat wervlen, wat jagen... -

 

‘Schrikt men zoo licht au temps des bergeries?...’

 

- Hoort ge, in de verte, die raatlende slagen?...

 

 

[p. 328]

 

En op het hoofd der aanbidlijke blonde

 

priemt Antoinette, met streelende vingeren,

 

't kuifje terecht... - God! Op de eigenste stonde

 

splijten de wolken; bliksems slingeren

 

 

 

flakkerend door 't ruim als vurige draken, -

 

en wijl de donder, op raatlende wielen

 

heenrolt, wijd, over tinnen en daken,

 

dikker en sneller de droppels nu vielen,

 

 

 

en wijl nu de andren, zoo stout nog daareven,

 

allen, om 't snelst, in priëel of in halle

 

vluchten, - een gillen, een krijten, een beven -

 

zag Antoinette, - alleen met Lamballe, -

 

 

 

dwars door haar hals en den hals der getrouwe,

 

- ijl en subtiel, met een flikring van staal, -

 

't bijl van den bliksem, met vlammenden houwe

 

los heenjagen - tot zevenmaal.