De spreeckonst

II. Hooftstuc,
Deeling der Woordleeden in Derdendeelen.

In Derdendeelen connen de Woordleeden bequaemelijc gedeelt worden op zulken wijs, datmen een Voornaemste, en twee Slechte Deelen stelle.

Het Voornaemste Derdendeel der Woordleeden, 'twelc ic haeren Gront noeme, is, dat bestaet uit der Woordleeden Opperletter, en bygevoegde vryclinkende Letteren.

Als a in dat; ee in been; wa in quast/ wat/ dwang; eew in Leew: en waaj in zwaajt. Let wel dat ic inde bepaeling zech, niet, al de vrijje klinkers/ maer de Bygevoegde vryklinkers. Want daer door sluit ic buiten den Gront, de Vry-clinkende Onderletteren, die buiten een Niet-vryklinkende Letter staen: Als, de w in wreet/verw/ dewelke buiten de r staet, en alzoo van den Gront gescheiden is.

Eigensch. Een Woordlit can zonder dit deel niet bestaen.

De Woordlitgronden zijn nae haer stof, Eerst Eenletterich, Ten tweeden/ Veelletterich: die weeder zijn 1 Tweeletterich, 2 Drieletterich, 3 Vierletterich: Als inde voorgaende Voorbeelden te zien is.

[p. 114]

De Slechte Derdendeelen der Woordleeden, die ic Woordlitcleefsels noem, zijn, die uit de Byeengevoegde Letteren buiten den Gront, bestaen.

Eigenschap. Een Woordlit kan zonder deeze bestaen.

Zy zijn te onderscheiden 1 Nae haer stof, 2 Nae haer plaets inde Woordleeden.

Nae haer stof zijnze 1 Eenletterich, als t in tam en met; 2 Veelletterich. Die weeder zijn 1 Tweeletterich, als st en rt in staert; 2 Drieletterich, als schr en fts in schrifts: 3 Vierletterich, als 'tspl in 'tsplijt, en rnst in ernst.

Nae haer plaets inde Woordleeden zijnze 1 Voorcleefsels, 2 Naecleefsels.

Woordleedige Voorcleefsels zijn, die uit de Letteren welke voor den Gront in een Wordlit¹⁾ coomen bestaen.

Als t in tap: kl in klam: wr in wr^coc: str in stram: 't schr in 'tschrift.

Naewoord-litcleefsels zijn, die uit de Letteren in een Woordlit, achter den Gront koomende, bestaen.

Als t in het: lk in calk: rw in terw: rst in herst: rpst in scherpst.

1) 1. Woordlit