naem, die de zaec beter treft als de Griekse doet, te vertaelen. Ende heeft eindelijc onder alle andere die ic bedacht, my best aen gestaen, den naem Woordlit: als die zeer gevoechelijc, deeze heuvelachtige deelen der Woorden, nae de gelijkenis van der Menschen Leeden, beteikenende is: en ooc met eenen vertoont, dat gelijc inde Reedenen aen te merken zijn Leeden ende Sneen: diergelijke inde Woorden meede plaets te hebben. Dat ic nu deeze Sylben niet slechtelijc Leeden, maer met een Byvoechsel, Woordleeden noem: geschiet om die te onderscheiden van een andere Soorte van uitspraec, die nae de Leeden, genoemt wort Reedenlit: als ooc van alle andere dingen, welcke de naem van Lit voeren. Doch hier en daer, als met naemen in't saemen voegen of mengen, gebruic ic om kortheits wille de naem Lit wel alleen: wanneer naemelijc de omstandichheeden de twijfelachtichheit weeren.
Voorder dient geweeten, dat hier ooc tot een Geslacht der Woordleeden zoude moogen gestelt worden de Snapstemmen. Waer meede ic verstae de Stemmen, die met een hort des Aesems voortgebracht worden, ofte die een Opper-stemtrap begrijpen. daer onder alle die geluiden ooc hooren, welke een Snap-letter vervatten, die niet vryklinkende en is: als de Snap-es en Staege-Tee/ saemen gevoecht aldus st/ gelijc die gesprooken wort wanneermen de Omstanders tot stilte verwecken wil: de Snappende m met een of twee Staege saemen uitgesprooken, als in't uitspreeken vanden volgenden reegel, bestaende in zes voeten, best kan bemerct worden.
Ic sprác dèn Stómmèn áen: zìjn ántwòort wás mm mmm.
In welken reegel, de mm en mmm/ elc als een Woordlit strecken; doch zijn, door de booven gestelde bepaeling, buiten 'tgetal der Woordleeden geslooten: en eevewel wat anders als Letteren zijnde, stel ic haer tot een Geslacht de Snapstemmen/ ende tot een neevegaende Soorte der Woordleeden.
De Woordleeden zijn tweederlei: 1 Enkelde, 2 Dubbelde.
De Enkelde Woordleeden zijn, die maer een vryje Snapclanc en begrijpen. Of die maer eenen Gront en hebben.
Van deeze zal ic verhandelen 1 Haer Deelen, 2 Haer Soorten.
Op twee wijzen dienen de Enkelde Woordleeden gedeelt te worden: 1 In Helften, 2 In Derdendeelen.
Onder andere zijn de Woordleeden noodich in deeze twee helften gedeelt te worden: te weeten, in een Voor-onderhelft, en Nae-opperhelft.
De Voor-onderhelft is een slechte Helft des Woordlits, bestaende uit de Onderletteren die voor de Opperletter uitgesprooken worden.
Als de str in strijt/ de bl in bly/ de dw in dwang/ de tj in tjen/ de p in put/ de d in de/ ende de w in weew. Men zoude deeze Helft ooc Voorluitsel of Voor-onderluitsel moogen heeten.
Eigensch. Een Woordlit kan zonder deeze helft bestaen.
Nae 't Getal haerder stof, naemelijc der Letteren, zijn de Voor-onderhelften te onderscheiden in 1 Eenletterige, 2 Veelletterige, Als uit de voorgaende Voorbeelden blijct.
Auteursrechtelijk beschermd
