Ideën I

84.

Byron zwom over den Hellespont, maar hy had geen kogels aan z'n been.

Ik heb gister 'n dertigponder afgeschopt; die me sedert vier jaren hinderde in 't zwemmen. (Handels- en Effectenblad, Handelsblad, Amsterdamsche Courant. 1, 2, 3 of 4 Februari 1862. Die advertentie moet zoo lang leven als m'n ideen. ^*

Ik wil den Hellespont over, en voelde dat ik niet langer zwemmen kon met dien dertigponder aan 't been.

* In die advertentie berichtte ik het publiek dat ik me voortaan niet meer gegriefd voelen zou door de telkens en telkens tegen my ingebrachte beschuldiging dat ik zoo arm was. Zóó namelyk antwoordde Nederland op den Havelaar! Er is in die wyze van bestryding iets zeer karakteristieks, vooral door ze in-verband te brengen met de keus der personen - indische rykworders - die belast werden met het herstel der grieven. Reeds elders heb ik de opmerking gemaakt dat men nu juist geen geparvenieerden kastelein van 'n meisjeswinkel tot Censor der Zeden moest benoemen, zooals na 't verschynen van den Havelaar geschied is.
Als bydrage tot het... zonderlinge der begrippen in ons landje, zoodra er sprake is van geld, geef ik hier de volgende mededeeling die wel verdient voor 't nageslacht bewaard te blyven.
Een achttal jaren geleden was er te Amsterdam 'n tentoonstelling van oudheden en kurioziteiten. Daaronder bevond zich 'n ledekant waarop, volgens den katalogus, de Hertog van Alva geslapen had. De vervaardiger van dien katalogus had zich niet kunnen onthouden van de volgende uitboezeming: ment ijst by 't beschouwen van dit rustbed, waarop de bloedhond...
Lezer, ik geef u te raden wat die bloedhond op dat rustbed heeft uitgevoerd? Of liever: wat onder àl het daarop misschien uitgevoerde, den schryver van die Noot byzonder trof, en tevens welke opmerking hem 't geschiktst voorkwam om in Nederlandsche harten 'n gevoelige snaar aanteroeren? Nu, als gyzelf op z'n nederlands denkt, hebt ge kans van juist rade. My ware 't onmogelyk geweest. Ik geloofde m'n oogen niet toen ik, in-plaats van 'n herinnering aan de geesten der door Alva vermoorden die hem kwamen sarren in z'n droom, de echt-hollandsche opmerking las: dat de ‘bloedhond’ daar had liggen peinzen ‘hoe hij zijne talrijke schulden betalen zou!’
Is 't niet uniek?
De droogstoppel die dit schreef - daargelaten nu z'n zonderling yzingsmotief - schynt niet eens begrepen te hebben welk 'n vereerend getuigenis hy aan den ‘bloedhond’ uitreikte, die dan toch wèl beschouwd geen ‘geldwolf’ blykt geweest te zyn. Dat Alva ons land arm verliet, is waar. Ik noem dit, met het oog op de macht waarover hy beschikte, hoogst achtenswaardig.