Ideën I

426.

Onder de niet-werkenden zyn minder slapers dan men meent. De meesten twyfelen, en begeeren waarheid, doch niet zóó sterk als noodig wezen zou om zich gedrongen te voelen tot eigen onderzoek.

Wanneer men van allen die op de bevolkingstaten zich inschryven als behoorende tot een der tallooze christelyke gezindheden, aftrok de velen die zich gereformeerd, katholiek, luthersch, enz. noemen: uit gewoonte, of: omdat hun ouders zich aldus noemden, of: omdat ze nu eenmaal tot die gemeente behooren, of: omdat men toch iets wezen moet (424) of: om 't voorbeeld voor de kinderen, of: uit menschenvrees... dan voorzeker zouden er weinigen overblyven, en de meerderheid der bevolking zou waarschynlyk blyken niet te behooren tot de zoogenaamde christelyke kerk.

Ik beweer echter dat de tegenstanders niet veel winnen zouden by den overgang van die naamchristenen tot de openlyke hulde aan 't gezond verstand.

Want die overgang zou eerst plaats-vinden als 't mode werd

[p. 345]

en geen schade deed. We zouden alzoo vrydenkers krygen van 't gehalte der christenen aan 't hof van Constantyn. (7)

't Is om te schrikken!