Ideën II

493.

Men kan de leugens verdeelen in algemeene en byzondere. Of, juister misschien, in organieke en speciale.

Veel ouders en opvoeders die hun kind streng berispen over 't zeggen van 'n onwaarheid, schamen zich niet over den éénen grooten leugen der geheele opvoeding. Ze nemen kwalyk dat er een distel groeit op 't veld dat zyzelf maakten tot 'n wildernis. ^#

# Er bestaat - als tusschen deugden en deugd - groot verschil tusschen onwaarheid spreken en onwaar zyn. Zeer oprechte menschen zullen soms iets onwaars zeggen, terwyl anderen zóó slinks het uitspreken eener stellige onwaarheid weten te vermyden, dat hun geheel zedelyk bestaan den menschenkenner voor oogen ligt als één doorgaande leugen. Dit laatste is, helaas, het kenmerk der Maatschappy, zoo als zy zich vertoont in Kerk, op de School, in Politiek, op de Beurs, in de Dagbladen, in Letterkunde... overal! Niemand zou willen te-doen hebben met 'n individu die zich schuldig maakte aan de karakterloosheid van: ieder-een. ‘Men’ is slecht. Dit is dan ook de hoofdoorzaak der sociale rampen waaraan wy lyden. Herstel is onmogelyk zonder terugkeer tot Waarheid. (1872)