Ideën III
(1876)– Multatuli–
Auteursrechtvrij
[pagina 69]
| |
dingen van 't vonnis dat hem relegeert in 't hoekje der stenografen en koddebeiers? Gewis! Al zy er geen Kunst in z'n schuim, er was schuimende drift vàn Kunst, in de woede over 't mislukken van z'n pogen. En hiertoe was oorzaak. Want 't was hem niet te doen, 'n voorstelling te geven van 'n klomp adem, gevangen tusschen milliarden zeszydige vlakken, vlokkig afdruipend van den lip des Bucefaals... dat schuim moest spreken! 't Moest verhalen van alexander's hartstocht, van z'n eerzucht, van ongetemden moed en teugellooze begeerte. Het moest 'n epos dichten over de macedoonsche furie, 'n heldendicht zingen op Arbela... 'n profetischer lykzang tevens op 't onvermydelyk slot van dit alles: op 't liederlyk ondergaan in Persepolis! En dáárom - al gelooven we niet aan de waarheid van de spons-sage als feit - wáár is 't, dat de Natuur zùlke lessen geeft aan den kunstenaar die zich gewoon maakte haar te verstaan. ‘Doe 'n beetje woede in je schuim, o tobbende zeuxis!’ zal ze hem hebben toegeroepen, en vóór z'n oordeel gereed was met 't waardeeren van dezen raad, voerde z'n sidderende arm uit, wat de geëerbiedigde meesteres aan z'n zenuwen bevolen had. Nog-eens, 't sprookje kan onwaar zyn: de beteekenis blyft. Wie 't verzon, moet dergelyke worpen gedaan hebben. Dat er knoeiers opstonden, die 't voorbeeld aangrepen van verkeerden kant, en pozeerden als artist omdat ze 't gooien en smyten konden nadoen, spreekt vanzelf. Zoo zyn er, die zich schilder wanen, omdat ze - als apelles - fouten maken in 'n bottine. Anderen roepen 't anch io sono pittore! als er bleek dat ze hun wageschot kochten by den fineerzager die plankjes leverde aan michel-ange. Enz. Lieve zeuxis, zyt ge tevreden? Ge wist toch wel, niet waar, dat ik u niet hulpeloos overlaten zou aan de ploertige zelfverheffing van kappelman, die - altyd even bedaard - nooit smeet met andere dingen dan menschenwaarde? |
|