Ideën III

[p. 86]

656.

We keeren terug tot het standpunt van den artist. Wat ik voor hem eisch, is niet dat men hem hooger plaatse dan anderen - hyzelf moet den rang weten te veroveren, die hem toekomt - ik vorder dat men hem niet beneden anderen stelle. Afstand doende van genegenheid, vriendschap, eerbied, mag er toch verlangd worden dat men hem niet behandele als 'n balling, als 'n outlaw, als 'n vogelvry-verklaarde, als 'n vyand!

En, nogmaals: dit geschiedt! Nergens wel-is-waar zoo belachelyk-eerloos als in ons landje, waar uitstekendheid infamie medebrengt, waar de geringste winkelknecht, 't onbeduidenst referendarisje, de ordinairste minister, 't poverste diktaatprofessertje zich verheven waant boven den man die iets kan, doch in meer-of-mindere mate bestaat deze rangverwarring overal. En ze is opzettelyk. De hoogheidsdiefstal

[p. 87]

waaraan de heerschende meerderheid zich dagelyks schuldig maakt, is geen gevolg van onkunde, geen ontoerekenbare zwangerschaps-manie: de wereld weet dat ze steelt! Dit blykt uit de kinderachtige pogingen tot restitutie van onthouden eer, aan overledenen. Reeds elders doelde ik op al dat posthuum standbeeld-yzer, waarmee 't gestolen goud wordt geboet. Elk burgermeestertje, elk millionairtje, elk prinsje, elk koninkje - door brutale overmacht préséance afdwingend op 't genie van heden - zoekt vergeving van zonde in wat goedkoop hof-maken aan genien die behoorlyk dood zyn.

Hebt den moed ook hèn te smaden, huichelaars! Zoo neen, vereert ze ànders dan door 't vies ophalen uwer stompneuzen voor hun opvolgers, anders dan door 't martelen van wie hun plaats innamen. Gaat de velen die op U 't oog vestigen als hun meerderen, met wat eerlykheid voor, en legt u toe op iets minder-dubbelen roof, dan 't nemen van 'n rang die u niet toekomt, en 't bluffen tegen den vreemdeling op volksroem, dien niet uw voorzaten behaalden, doch de voorgangers van hen die gy miskent.