Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Ideën III (1876)

Informatie terzijde

Titelpagina van Ideën III
Afbeelding van Ideën IIIToon afbeelding van titelpagina van Ideën III

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.97 MB)

ebook (3.34 MB)

XML (1.06 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

aforismen
verhalen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Ideën III

(1876)– Multatuli–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

672.

Ik herinner me de verwaandheid waarmee ik, kind zynde, beweerde meer van napoleon te weten dan ieder ander, omdat-i zich met m'n vader had onderhouden, en omdat m'n moeder hem drie woorden had hooren zeggen.

Dit geschiedde te Kykduin... 'n woord dat de keizer maar niet behoorlyk kon leeren uitspreken. 't Was by-gelegenheid dat de admiraal verhuëll de hollandsche hulpvloot gereedmaakte, die later by Grisnez op-weg naar Boulogne sur mer

[pagina 99]
[p. 99]

zoo dapper tusschen de Engelsche doorsloeg, of... onopgemerkt heenzeilde. Officieele vechtrapporten hebben niet de minste waarde.

Toen napoleon aan den Helder werd verwacht, wilde de prefekt of andere bevelvoerende autoriteit zich verdienstelyk maken, en bedacht o.a. 'n kurieus middel. Ik gis dat er lampions te-kort kwamen voor illuminatie met raapolie. De inventieve fonctionnaire illumineerde met... zedelykheid. Het krioelde namelyk aan den Helder van Ariadne's, die met tranen in de oogen...

Dàt weet ik niet. Maar zeker is 't; dat er, om napoleon's eerbaarheid niet te kwetsen - hyzelf zal 't nogal gek gevonden hebben - wat opruiming geschieden moest. Dagörde: ‘alle vrouwspersonen van mogelyk-immoreelen leeftyd, die zich niet kunnen legitimeeren als... als wàt?

Nu, er moesten huwelyksakten getoond worden, en alle vrouwen die zoo'n braafheidsbewys niet hadden, werden 't dorp ‘uitgetrommeld.’

M'n ouders, toen onlangs gehuwd, hadden zich kort-te-voren met 'n klein scheepjes uit Engeland in 't Nieuwe-Diep binnengesmokkeld. M'n vader namelyk - ik doelde hierop reeds in m'n ‘Een-en-ander over pruisen en nederland’ - was 'n werkdadig bestryder van 't kontinentaal stelsel. Ik keur 't ook af, maar om andere redenen dan hy.

Daar kwam 'n gendarme in de herberg van tames klein - een der nog zeer weinige huizen die 'r in 't begin van deze eeuw aan 't Nieuwe-Diep stonden - met 't illumineerplakkaat. M'n moeder... ach, ze had de bewyzen van 'r zedelykheid in Friesland gelaten, waar ze woonde vóór ze viâ 't smokkel-depôt Helgoland naar Plymouth vertrok.

Er hielp geen vive l'Empereur aan.

Uitgetrommeld!

De gendarme was en bleef... 'n gendarme.

Maire, prefekt, alles was onverbiddelyk...

Als zùlke lui in zedelykheid gaan doen, zouden ze O.L.V. zelf uittrommelen, met het kindekejezus op den arm.

M'n vader liet zich naar 't admiraalschip roeien, om den keizer te spreken. Napoleon was reeds weer aan-wal. Hy hield niet van schepen, en bleef altyd zoo kort mogelyk aan-boord. Ik begryp zeer goed waarom.

Op den toren van Kykduin werd m'n vader, door bemiddeling van 'n hollandschen schout-by-nacht - wiens naam my tot m'n spyt ontschoten is - aan napoleon voorgesteld. Deze vraagde, nadat m'n vader z'n verzoek had voor-

[pagina 100]
[p. 100]

gedragen:

 

- Avez-vous servi?

- Oui, Sire.

- Dans la marine?

- Oui, Sire.

- Quel grade?

- Aspirant, Sire.

 

M'n vader was vier-en-twintig jaren oud.

 

- Etes-vous de la... la... la...

- Kweekschool à Amsterdam? hielp 'n vlagofficier zeggen.

- Oui, Sire.

- Pourquoi avez-vous quitté?

- J'aime la liberté, Sire.

 

Napoleon meesmuilde:

 

- Ils sont tous comme cela!

 

Hierop onderhield-i zich over andere zaken met eenige hoofdofficieren. Eindelyk, zich weer tot m'n vader keerende:

 

- Ah, votre petite femme... eh-bien, qu'elle reste!

 

Deze laatste woorden werden gehoord door m'n moeder die, vernemende dat de keizer op Kykduin was, m'n vader daar had opgezocht om indien hy niet geslaagd was, in persoon haar eer te verdedigen.

Het zal velen vreemd voorkomen dat de hoofdindruk die m'n ouders van napoleonopvingen, bestond in de overtuiging dat-i goedaardig was. Dit komt trouwens overeen met 't oordeel van maria laetitia: ‘l'Empereur a beau faire - dat wil zeggen: al houdt-i zich nòg zoo boos - il est bon!’ 't Oordeel over napoleon kan minder gewaagd zyn dan over veel anderen, omdat we iets meer van hem weten, maar toch is 't weinig.

Moesten we niet de kinderachtigheid, om 't karakter van uitstekende personen te beoordeelen uit zoo weinig gegevens als ons gewoonlyk ten-dienste staan, overlaten aan... kinderen?


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken