Ideën III

746.

De gewone wisselwerking oefent op de verhouding tusschen lezer en schryver grooten invloed uit. Verkeerd lezen doet slordig schryven. ‘Ze begrypen 't toch niet’ is al spoedig de indruk van den voorganger, die uit de ineptie van z'n jongeren verschooning meent te mogen putten voor 't

[p. 156]

verwaarloozen van z'n plicht. En deze slordigheid die alzoo terstond overgaat in 't oneerlyke, werkt op haar beurt nadeelig op den lezer, die haar òf nu-en-dan bemerkt, en daardoor 't vertrouwen verliest op den man dien-i tot leider voor z'n gedachten koos, òf die maar doorleest zonder zich rekenschap te geven van 't gehalte der spys die men hem aanbood.

In 't eerste geval is 't dikwyls te laat om zònder gids verder te gaan. De gewoonte om aan den leiband te loopen, ontneemt velen de zelfstandigheid die 'r noodig wezen zou om, zònder hulp, den soms moeielyken weg afteleggen die naar waarheid leidt. En aldus weder wordt deze geschaad door 't gebrek aan integriteit van wie voorgaven haar te verkondigen.